علیرضا ورناصری
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی

مدتی است برق به چالش تبدیل شده و عواملی همچون عدم مدیریت صحیح مصرف، مشکل در تولید و مسائل دیگر در این موضوع دخیل هستند. ما بیش از ۹۰۰ هزار کیلومتر خط انتقال و توزیع درکشور داریم و چهاردهمین شبکه‌ی بزرگ دنیا در این زمینه هستیم. اما تاکنون برای اداره‌ی این صنعت پایه از مکانیزم‌های اقتصادی استفاده نشده است. در برنامه ششم توسعه مقرر بود که سالانه افزایش ۵۰۰۰ مگاواتی در ظرفیت تولید برق کشور محقق شود که علیرغم این تکلیف قانونی، به طور متوسط طی ۸ سال گذشته فقط ۲۵۰۰ مگاوات در سال افزایش ظرفیت تولید داشته‌ایم و متأسفانه نرخ رشد ظرفیت نیروگاهی کشور از سال ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۹ نزولی بوده است.
علل عدم توسعه صنعت برق، متعدد و مسبوق به سال‌ها بی‌توجهی به توسعه‌ی زیرساخت‌ها، عدم برنامه محوری جهت توسعه‌ی این صنعت مطابق علم روز، سیاست‌های نادرست غیرکارشناسانه‌ی وزارت نیرو در دولت‌های قبل، بخشی نگری، تبعیض و عدم اصلاح الگوی مصرف است.
این در حالی است که تاکنون برای بهینه سازی و نوسازی شبکه‌های برق کشور اقدام چشمگیری صورت نگرفته است. عدم توسعه‌ی نیروگاه‌های کوچک مقیاس و نیروگاه‌های اتمی، عدم توسعه و تسهیل بهره‌مندی از انرژی‌های تجدیدپذیرکشور مثل انرژی خورشیدی، عدم بهینه سازی و اصلاح الگوی مصرف برق در بخش خانگی و صنعتی از جمله عواملی است که باعث بروز مشکلات در حوزه‌ی انرژی در کشور شده است.
در حوزه‌ی گاز هم مشکلاتی از قبیل تحریم، نبود امکانات و تکنولوژی، افزایش مصرف گاز در بخش صنعت، نیروگاه و خانگی، عدم توسعه‌ی تجهیزات کم مصرف گاز سوز و عایق بندی نکردن ساختمان‌ها موجب کمبود گاز شده است. به طور کلی، راهکار این است که با افزایش تولید، مدیریت مصرف و سرمایه گذاری در این حوزه، مشکلات کشور را در بخش گاز مدیریت کنیم. ایران با قرار گرفتن در کمربند خورشیدی، در اختیار داشتن مناطق کویری، برخورداری از ۳۰۰ روز آفتابی در سال در بیش از دو سوم مساحتش و متوسط تابش نور خورشید ۴/۵ تا ۵/۵ کیلووات ساعت بر متر مربع در روز، از بهترین کشورهای جهان در زمینه‌ی قابلیت‌های احداث نیروگاه خورشیدی است. در برنامه ششم توسعه پیش بینی شده بود که سالانه هزار تا ۵ هزار نیروگاه نصب شود تا در انتهای برنامه‌ ششم به پنج هزار مگابایت تولید انرژی خورشیدی و بادی دست یابیم. یعنی ۵ درصد تولید برق در کشور از انرژی خورشیدی و بادی باشد. متأسفانه این برنامه‌ریزی محقق نشد.