تمرکز ایران بر لغو تحریم‌ها

گروه سیاسی: نخستین دور مذاکرات تازه جمهوری اسلامی ایران و ۱+۴ در حالی در هتل کوبورگ وین پایان یافت که تیم ایرانی در قالب 2 سند رفع تحریم‌‌‌ها و فعالیت‌‌‌های هسته‌‌‌ای، پیشنهادات خود را ارائه کرد تا طرف غربی درباره آنها نظر بدهد.  به گزارش «وطن‌امروز»، یک منبع نزدیک به تیم مذاکره‌کننده ایران در این باره به تسنیم گفت: متون ارائه شده ایران، متوازن بوده و با ظرافت در تطابق کامل با مفاد توافق سال 2015 و قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد نگاشته شده‌ است. وی افزود: پیش‌نویس 6 دور قبل نیز بخش عمده‌‌ای از این متون را شکل داده‌‌ است. این منبع ادامه داد: اروپا و آمریکا اگر جدی به دنبال توافق باشند، فرصت مناسبی با این‌ متون ایجاد شده ‌‌است.  با این وجود خبرنگار روزنامه وا‌ل‌استریت ژورنال خبر داد دیپلمات‌های ارشد ۳ کشور اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) مدعی شده‌اند پیشنهادهای ایران با برجام مغایر است.  وی به نقل از این دیپلمات‌ها افزود: برخی دیگر از پیشنهادات ایران نیز فراتر از مفاد برجام است. این دیپلمات‌ها مدعی شدند پیشنهادهای ایران در این نشست، با متن مذاکره شده در 6 دور قبلی مذاکرات وین تغییر داشته و باعث ایجاد نگرانی و ناامیدی شده است. دیپلمات‌های ۳ کشور اروپایی ادعا کردند تهران تقریبا از تمام سازش‌های سختی که پس از ماه‌ها کار سخت حاصل شده،‌ به عقب بازگشته و خواستار تغییرات بزرگی شده است. این رفتار اروپایی‌ها می‌تواند به عنوان عدم جدیت طرف اروپایی ارزیابی شود و نشان‌دهنده این موضوع باشد که همچنان در بر همان پاشنه می‌چرخد! شبکه اسکای‌نیوز دیروز به نقل از یک مذاکره‌کننده ارشد ایران در وین گزارش داد دور فعلی مذاکرات روز جمعه به پایان رسید تا طرف‌های غربی برای بررسی پیشنهادات ایران زمان داشته باشند. پایگاه خبری آکسیوس نیز به نقل از یک دیپلمات اروپایی حاضر در مذاکرات گزارش داد، هیات‌‌ها به پایتخت‌های‌شان بازمی‌گردند و احتمالا هفته دیگر برای دور دیگری از مذاکرات بازخواهند گشت. همچنین انریکه مورا، نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات گفت: تیم‌های مذاکره‌کننده چهارشنبه یا پنجشنبه به وین باز خواهند گشت.   * سند ایرانی لغو تحریم‌‌ها همچنین معاون سیاسی وزیر امور خارجه دیروز در جمع خبرنگاران ایرانی مستقر در وین گفت: در این نشست‌ها ما دیدگاه‌های خودمان را درباره موضوعات محوری و اصلی این دور از گفت‌وگوها بویژه موضوع لغو تحریم‌های غیر‌قانونی و ظالمانه طرح کردیم و شاخص‌ها و ملاک‌هایی را که برای بیان مواضع خودمان لازم بود با آنها در میان گذاشتیم. آنها هم در این زمینه سؤالاتی را مطرح می‌کردند و ابهام‌هایی داشتند که در این نشست‌ها تلاش شد این ابهام‌ها رفع و به سؤالات آنها پاسخ داده شود.  وی ادامه داد: دیشب ۲ سند را در اختیار طرف مقابل قرار دادیم. سند اول دیدگاه‌های جمهوری اسلامی ایران درباره موضوع لغو تحریم‌هاست و همین‌طور سند دوم درباره موضوع اقدامات هسته‌ای ایران است که در اختیار طرف مقابل قرار گرفت. قاعدتا طرف مقابل باید اینها را بررسی و آمادگی لازم را کسب کند برای اینکه وارد گفت‌وگوها و مذاکرات جدی با جمهوری اسلامی ایران درباره متن‌های ارائه‌شده، شود. رئیس هیأت مذاکره‌‌کننده ایرانی در وین با بیان اینکه نکته مهم این است که این گفت‌وگوها دارای آثار متنوع و متعدد بین‌المللی است، یادآور شد: بر همین اساس بازیگران دیگری که خارج از عرصه این گفت‌وگوها هستند، یا به طور مستقیم یا به واسطه برخی بازیگران داخل گفت‌وگوها، تلاش می‌کنند در روند گفت‌وگوها اخلال ایجاد کرده و مسیر دستیابی به توافق و مسیر گفت‌وگوهای سازنده را دچار اخلال کنند.  دیپلمات ارشد ایرانی گفت: من در جلسه با نمایندگان مختلف هیأت‌های ۱+۴ این بحث را مطرح کردم و هشدار دادم باید تلاش شود اجازه ندهیم نگاه و رویکرد بازیگران خارج از گفت‌وگوها بر روند مذاکرات تاثیر منفی و سلبی بگذارد.  معاون سیاسی وزیر امور خارجه افزود: امیدواریم بعد از ارائه پیشنهادهای جمهوری اسلامی ایران به طرف مقابل، آنها بتوانند در کوتاه‌ترین زمان به یک جمع‌بندی برای ورود به گفت‌وگوهای جدی با جمهوری اسلامی ایران درباره ۲ سندی که ارائه شده است، برسند. باقری ادامه داد: ما به طرف مقابل اعلام کردیم برای ادامه گفت‌وگوها آمادگی داریم. ما در وین هستیم که این گفت‌وگوها را ادامه دهیم. قاعدتا آنها نیاز دارند اسنادی را که ما در اختیار آنها قرار دادیم، بررسی کنند. اگر آنها برای استمرار گفت‌وگوها آماده باشند، ما هیچ مانعی در این زمینه نداریم.  وی اضافه کرد: قاعدتا امروز (دیروز) در تماسی که با آنها داریم و آنها با ما خواهند داشت، وضعیت بررسی این اسناد و همچنین جدول زمانی در گفت‌وگوهایی که بین جمهوری اسلامی ایران و نمایندگان ۱+۴ در وین برگزار می‌شود، مشخص خواهد شد. معاون سیاسی وزیر امور خارجه در پاسخ به این سؤال که آیا امیدوار هستید طرف‌های مقابل به این ۲ سند پاسخ مثبت دهند؟ گفت: اینکه بررسی این اسناد چقدر طول می‌کشد به آنها بستگی دارد.  باقری درباره اظهارات مقامات اروپایی درباره پیش‌نویس‌های قبلی و رفع تحریم‌ها نیز بیان کرد: آن چیزی که پیش روی ما قرار دارد، متن پیش‌نویسی است که در آخرین دور گفت‌وگوها در وین ۶ حاصل شده است و همه طرف‌ها اذعان داشتند و دارند که این متن حداکثر یک پیش‌نویس است که پیش‌نویس قابل مذاکره است.  وی با بیان اینکه هیچ اختلافی بین ما و آنها در این زمینه نیست، اظهار داشت: ما بر ۲ نکته تأکید کردیم؛ یکی اینکه یک موارد اختلافی است که از قبل باقی مانده ولی برخی موضوعات است که کاستی‌های اسناد است که درباره آن کاستی‌ها نگاه خود را در سند جدید بیان کردیم. برخی نکات است که در پیش‌نویس وجود دارد که با اسنادی که مورد قبول طرفین است مغایرت دارد و طرفین آن اسناد را قبول دارند. بر همان اساس ما پیش‌نویس را ارزیابی کرده و نگاه و اصلاحات خودمان را درباره آن اعمال کردیم. معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران درباره اینکه چقدر احتمال می‌دهید تغییرات در ۲ پیش‌نویس از سوی طرف مقابل قابل قبول باشد؟ اظهار داشت: در ایران دولت جدیدی سر کار آمده و دولت تیم جدیدی را مامور ادامه گفت‌وگوها کرده است. بر اساس این واقعیت ما با یک اصلاحاتی در متن مواجه شدیم که این اصلاحات در اختیار طرف مقابل قرار گرفته و قاعدتا طرف مقابل هم این اختیار را دارد که نظرات خودش را درباره پیشنهادات و اصلاحاتی که ما روی متن پیش‌نویس اعمال کردیم، بیان کند. اساس مذاکرات هم همین نکته است. باقری اضافه کرد: یکی از محورهایی که برخی جریان‌هایی که نمی‌خواهند گفت‌وگوها به نتیجه برسد مطرح کردند این بود که اینگونه القا می‌کردند که طرف ایرانی در گفت‌وگوها جدی نیست. ارائه این ۲ سند نشانه جدیت ما بود و ما حتی به صورت ریز نگاه و رویکرد و مواضع خودمان را درباره بخش‌های مختلف سند ارائه کردیم.  علی باقری، معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری کیودوی ژاپن در پاسخ به این سوال که در ۲ سند ارائه شده از سوی ایران به طرف‌های مقابل آیا موضوع رفع تحریم‌ها گام به گام خواهد بود یا به صورت یکجا؟ خاطرنشان کرد: رفع تحریم‌ها گام به گام نیست. باقری همچنین درباره مدت زمان راستی‌آزمایی نیز بیان کرد: ۳ سند داریم که هنوز سند سوم به طرف مقابل تحویل نشده است. وی درباره بازخورد ۲ سندی که شب گذشته به طرف مقابل ارائه شد نیز گفت: هنوز در حال گفت‌وگو هستیم.    * آمریکا جزو گفت‌‌وگو نیست! یک رسانه انگلیسی از واکنش تند تیم مذاکره‌کننده ایران به قرائت بیانیه «رابرت مالی» نماینده آمریکا در امور ایران در مذاکرات وین خبر داد. پایگاه میدل‌ایست‌آی نوشته مذاکرات شروع بسیار سختی داشته‌ است. این پایگاه نوشته است: «میدل‌ایست‌آی متوجه شده یک کشور اروپایی با قرائت بیانیه رابرت مالی، رئیس هیأت آمریکایی، ایران را عصبانی کرده است. هیأت ایران اعتراض کرده و گفته آمریکا جزو گفت‌وگوها نیست و سپس خطاب به حاضران در اتاق گفته‌اند: ما را تهدید نکنید». میدل‌ایست‌آی نوشته نماینده کشور اروپایی مذکور عقب‌نشینی کرده و به ایرانی‌ها اطمینان داده بیانیه هیأت آمریکایی از آن به بعد قرائت نخواهد شد. این رسانه انگلیسی همچنین از بروز پاره‌ای اختلافات در هیأت ۱+۴ خبر داده است. به نوشته این رسانه، هنگامی که نماینده یک کشور اروپایی از ایران انتقاد و این کشور را به انعطاف‌ناپذیری متهم کرد، هیأت چین با اشاره به توافق «اوکاس» از ریاکاری و سیاست‌های دوگانه غرب در مسائل منع اشاعه هسته‌ای انتقاد کرد. *** بازخوانی دستورات برجامی رهبر انقلاب در دوره  بایدن گروه سیاسی: دور اول مذاکرات جدید نشست کمیسیون برجام برای تعیین تکلیف توافق هسته‌ای در حالی در هتل کوبورگ وین به پایان رسید که وضعیت پیرامونی برجام دیگر مثل گذشته نیست. به گزارش «وطن‌امروز»، حداقل از سال گذشته به این سو، شرایط به نفع ایران و به ضرر طرف بدعهد غربی تغییر کرده است. ایران از سال گذشته با شتاب بخشیدن به توسعه برنامه هسته‌ای و گسترده‌تر کردن ابعاد این برنامه به پشتوانه سرعت بخشیدن در پیاده‌سازی برنامه‌های توسعه و تحقیق، به سرعت زمان را به ضرر واشنگتن کرد. این تغییر فاز در تهران در حالی صورت گرفت که دولت حسن روحانی با راهبرد «حفظ برجام به هر قیمت» سیاستی در پیش گرفته بود که با عناوینی نظیر «صبر راهبردی» یا «فرصت به دیپلماسی» آن را پیش می‌برد. اتخاذ این سیاست مشت ایران را برای طرف غربی باز کرده و بازی‌خوانی برجامی دولت مستقر در ایران را برای آمریکا و متحدانش آسان کرده بود. تبدیل برجام به یک موضوع حیثیتی از سوی دولت دوازدهم یک فرصت طلایی برای غرب مهیا کرد. تروئیکای اروپا از یک سو هیچ فشاری برای عمل به تعهدات خود احساس نمی‌کرد و از طرف دیگر ایران علاوه بر تحمل نتایج خروج ترامپ از برجام- که روحانی از آن با عنوان خروج یک مزاحم از توافق استقبال کرد!- و فشار تحریمی سنگین کارزار فشار حداکثری همچنان به طور کامل به تعهدات خود عمل می‌کرد و همچنان برنامه هسته‌ای ایران در زیر محدودیت‌های استثنایی و شدیدترین نظامات راستی‌آزمایی قرار داشت؛ هدیه‌ای به واشنگتن برای پاره کردن توافق!  سیاست برجامی دولت سابق با ادراک‌سازی برای طرف مقابل که ایران به خاطر آسیب ندیدن برجام هر کاری می‌کند، کشورمان را وارد یک تنش امنیتی کرد که منجر به حملات خرابکارانه علیه زیرساخت‌‌های هسته‌‌ای در نطنز و کرج شد. در این میان تیم «حسن روحانی- محمدجواد ظریف» تمام امید خود را متوجه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و پیروزی جو بایدن برای زنده نگه داشتن برجام کرده بود. وزیر وقت امور خارجه در آن روزها می‌گفت مشخص است بایدن با ترامپ فرق دارد و حسن روحانی راه‌حل احیای برجام را به سادگی خط‌خطی کردن یک کاغذ توسط رئیس‌جمهور جدید آمریکا می‌دانست. جو بایدن البته مثل روحانی فکر نمی‌کرد و تا امروز از رقم زدن این اتفاق به غایت ساده خودداری کرده است. با این تفاسیر از زمستان گذشته و مشخص شدن سکاندار جدید کاخ سفید که برای ایران پیش‌شرط می‌گذاشت، رهبر حکیم انقلاب به این سیکل معیوب خاتمه دادند و از زمانی که بایدن در اتاق بیضی خود مستقر شد شروط ایران را روی میز گذاشتند. مهم‌ترین گزاره‌ای که رهبر معظم انقلاب تلاش داشتند برای طرف غربی و برخی جریانات داخلی تفهیم شود این است که حفظ برجام ذاتا برای ایران ماهوی نیست و فقط لغو تحریم‌ها برای کشورمان موضوع اصلی است. بازخوانی شروط معظم‌له برای تیم فعلی مذاکره‌کننده ایران نقشه راه آینده را ترسیم خواهد کرد. رهبر انقلاب 19 دی 99 درباره شروط برجامی در دیدار مجازی با مردم آذربایجان شرقی گفتند: «من در مورد این مسأله‌‌ برجام، 3-2 نکته‌ را عرض می‌کنم. نکته‌‌ اول این است که بحث می‌کنند که آمریکا برگردد به برجام یا برنگردد. ما هیچ اصراری نداریم، هیچ عجله‌ای نداریم که آمریکا به برجام برگردد؛ اصلا مسأله‌‌‌ ما این نیست که آمریکا به برجام برگردد یا برنگردد. آنچه مطالبه‌‌ منطقی ما و مطالبه‌‌ عقلانی ما است، رفع تحریم‌ها است؛ تحریم‌ها باید برداشته بشود. این حق غصب‌شده‌‌ ملت ایران است؛ چه آمریکا، چه اروپا -که آویزان به آمریکا و دنباله‌روِ آمریکا است- وظیفه دارند این حق ملت ایران را ادا کنند. اگر تحریم‌ها برداشته شد، خب آن برگشت آمریکا به برجام معنایی خواهد داشت - البته مسأله‌‌ خسارت‌ها هست که جزو مطالبات ما است و در مراحل بعدی دنبال خواهد شد- اما اگر چنانچه تحریم‌ها برداشته نشد، برگشت آمریکا به برجام ممکن است حتی به ضرر ما تمام بشود؛ به نفع ما که نیست، [بلکه] به ضرر ما هم ممکن است باشد. البته بنده به مسؤولان، هم در قوه‌‌ مجریه و هم در قوه‌‌ مقننه، گفته‌ام که در این زمینه‌ها با دقت و رعایت کامل ضوابط پیش بروند و عمل کنند».  ایشان سپس یک ماه بعد در بهمن سال گذشته در شرایطی که آن ایام مقامات دولت جو بایدن بازگشت آمریکا به برجام را مشروط به برداشتن گام اول از سوی تهران با بازگشت به محدودیت‌های برجامی می‌کردند، در دیدار فرماندهان نیروی هوایی و پدافند هوایی ارتش شروط ایران را تکمیل کرده و راه‌حل را لغو همه تحریم‌ها و راستی‌آزمایی ایران عنوان کردند. رهبر انقلاب در این زمینه بیان کردند: اگر بخواهیم منطقی و مستدل صحبت بکنیم، آمریکا و ۳ کشور اروپایی که همه‌‌ تعهدات برجامی را زیر پا گذاشتند، دیگر حق ندارند برای برجام شرط و شروط تعیین کنند. آنها به تعهدات برجامی‌شان هیچ عمل نکردند؛ یک برهه‌‌ بسیار کوتاهی در اول کار بعضی از تحریم‌ها را - نه همه‌‌ تحریم‌ها را- موقتا تعطیل کردند، دوباره برگشتند و بعد تحریم‌ها را افزایش هم دادند؛ شاید ۲ برابر، ۳ برابر تحریم‌ها را زیاد هم کردند. بنابراین آنها حق ندارند در این زمینه شرط و شروط معین کنند. آن طرفی که حق دارد برای ادامه‌‌ کار برجام شرط معین کند ایران است. علت هم این است که ایران از اول به تمام تعهدات برجامی خودش عمل کرد، جمهوری اسلامی به تمام تعهدات برجامی عمل کرد؛ آنها نقض کردند. ما حق داریم برای ادامه‌‌ برجام شرط بگذاریم و این شرط را هم گذاشتیم و گفتیم و هیچ ‌کس هم از آن عدول نخواهد کرد؛ و آن این است که اگر می‌خواهند ایران به تعهدات برجامی -که چند تعهد آن را لغو کرده- برگردد، باید آمریکا تحریم‌ها را کلا لغو بکند؛ آن هم نه به زبان و روی کاغذ که بگوید لغو کردیم؛ نه، باید در عمل تحریم‌ها را لغو کنند و ما راستی‌آزمایی کنیم و احساس کنیم که درست تحریم‌ها لغو شده، آن وقت ما هم به این تعهدات برجامی برمی‌گردیم؛ این سیاست قطعی جمهوری اسلامی است و مورد اتفاق مسؤولان کشور هم هست و از این سیاست بر نخواهیم گشت. رهبر انقلاب اسلامی فروردین سال جاری در آغاز مذاکرات وین هدف آمریکایی‌ها از تأکید و اصرار بر مذاکره را تلاش برای تحمیل یک حرف باطل دانستند و افزودند: منطق جمهوری اسلامی مبنی بر اینکه اول باید آمریکا تحریم‌ها را بردارد زیرا به آنها اطمینانی وجود ندارد و قبلا بارها نقض عهد کرده‌اند، به‌گونه‌ای است که حتی بعضی مذاکره‌کنندگان اروپایی نیز قبول دارند و در جلسات خصوصی آن را تصدیق می‌کنند، اگرچه در مقام تصمیم‌گیری تسلیم آمریکایی‌ها هستند و از خود استقلالی ندارند. ایشان با اشاره به مذاکرات وین در آن روزها نیز گفتند: آمریکایی‌ها در این مذاکرات، بر سر موضع عنادآمیز خود محکم ایستادند و یک قدم هم جلو نیامدند. رهبر انقلاب اسلامی خاطرنشان کردند: آمریکایی‌ها در زبان و وعده می‌گویند تحریم‌ها را بر می‌داریم اما تحریم‌ها را برنداشتند و برنمی‌دارند، ضمن آنکه شرط هم می‌گذارند و می‌گویند که باید در همین توافق جمله‌ای بگنجانید که بعدا درباره برخی موضوعات صحبت شود، اگرنه توافقی نخواهیم داشت. حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای فرمودند: آنها می‌خواهند با گذاشتن این جمله، بهانه‌ای برای دخالت‌های بعدی خود درباره اصل برجام و مسائل موشکی و منطقه‌ای فراهم کنند و اگر ایران حاضر به بحث درباره آنها نشود بگویند توافق را نقض کرده‌اید و توافق، بی‌توافق. ایشان با تأکید بر اینکه آمریکایی‌ها کاملا ناجوانمردانه و خباثت‌آلود برخورد می‌کنند، افزودند: آمریکا هیچ ابایی از نقض قول و تعهدات خود ندارد، همان‌طور که یک بار توافق را نقض کردند و کاملا هم بی‌هزینه بود. رهبر حکیم انقلاب در ادامه گفتند: اکنون هم که به آمریکایی‌ها گفته می‌شود تضمین دهید که توافق را در آینده نقض نخواهید کرد، می‌گویند تضمین نمی‌دهیم. تیم مذاکره‌کننده ایرانی با کاربست این شروط، مذاکرات موفق‌تری در ادامه خواهد داشت. دولت سیزدهم البته با اقداماتی که پیش از شروع مذاکرات در گسترده‌تر کردن سبد دیپلماسی انجام داد، این پیام را به طرف مقابل فرستاد که برای ایران برجام همه چیز نیست و گزینه‌های جایگزین وجود دارد؛ چه اینکه منابع غربی هم از جمع‌بندی خود از مذاکرات روزهای گذشته در هتل کوبورگ گزارش داده‌اند ایران توافقی می‌خواهد که تحریم‌ها را لغو کند اما خود را به خاطر برجام نمی‌کشد. اهمیت شروط کاربردی رهبرانقلاب در اینجاست که محرک‌هایی که در اختیار آمریکا جهت فشار وارد کردن به ایران قرار داشت کارایی خود را از دست داده است. از همین رو است که ایشان در سخنرانی اول سال 1400 گفتند: آمریکایی‌ها می‌گویند شرایط تغییر کرده و توافق قبل باید تغییر کند، قبول داریم؛ شرایط تغییر کرده اما به نفع مردم ایران!