«تله زمان» در مذاکرات هسته‌ای (نگاه)



هفته گذشته تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران در رأس هیئتی 40 نفره به ریاست علی باقری کنی عازم وین شد تا مذاکرات پیرامون پرونده هسته‌ای و برجام را پیش ببرند. در این میان، در هفته‌ها و روزهای گذشته فشارهای گسترده‌ای روی تیم مذاکره‌کننده از سوی برخی رسانه‌های بین‌المللی و داخلی وارد شده که هوشیاری در برابر آن می‌تواند از تکرار تجارب تلخ پیشین در برابر آمریکا و اروپا در مذاکرات جلوگیری کند. مذاکراتی که قرار است این هفته نیز دنبال شود و تیم ایرانی روی منافع هسته‌ای ملت ایران چانه‌زنی کند.
در روزهای گذشته در سطح گسترده رسانه‌های جریان اصلی غرب روی این موضوع تمرکز کرده بودند که ایران تمایلی به تعامل و پیشبرد مذاکرات ندارد و به‌صورت عامدانه‌ای هرگونه شکست در مذاکرات را متوجه ایران کرده‌اند. از سوی دیگر، آنها تصویری تهدیدآمیز از شکست مذاکرات رو‌به‌روی ایران قرار داده‌اند و به‌صورت هدفمندی عنوان کرده‌اند که در صورت شکست مذاکرات، جنگ و حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران گزینه‌ای نهایی و اجتناب‌ناپذیر است.


همزمان با این تصویرسازی رسانه‌های غرب از مذاکرات و نتایج احتمالی آن، برخی رسانه‌های جریان اصلاحات نیز بدون در نظرگرفتن بدعهدی‌های طرف مقابل، در نزد افکار عمومی داخل این‌گونه القا می‌کنند که هرگونه اخلال یا شکست در مذاکرات، با تیم مذاکره‌کننده ایران و جهت گیری‌های سیاست خارجی دولت سیزدهم مربوط می‌شود.
حال سؤال این است که رسانه‌های خارجی وابسته به غرب و رسانه‌های داخلی وابسته به جریان اعتدال و اصلاحات، چه هدف یا اهدافی را از اعمال فشار بر تیم مذاکره‌کننده دنبال می‌کنند؟
پاسخ را باید در مفهومی‌تحت عنوان «تله زمان» جست‌وجو کرد. در تله زمان، هدف فشار داخلی و بین‌المللی به تیم مذاکره‌کننده ایران، تضعیف موضع اصولی مبتنی بر منافع ملی آنها و در نهایت کسب امتیازات بیشتر از ایران در مذاکرات است. این تله مذاکراتی آن چیزی است که رهبری در رابطه با آن نیز هشدار لازم را داده‌اند. ایشان در سخنرانی نوروزی امسال خود فرمودند: «حالا بعضی‌ها می‌گویند آقا فرصت هست، فرصت‌سوزی نباید کرد؛ بله ما هم معتقدیم که از فرصت‌ها باید به موقع استفاده کرد و فرصت‌سوزی نباید کرد؛ منتها عجله هم نباید کرد؛ عجله در مواردی خطرش و ضررش از فرصت‌سوزی بیشتر است؛ کما اینکه ما در قضیّه برجام عجله کردیم؛ در حالی که ما نباید عجله می‌کردیم؛ همه کارهای آنها روی کاغذ بود، کارهای ما روی زمین بود؛ ما عجله کردیم کارهای خودمان را انجام دادیم، آنها هم کارشان را انجام ندادند، تعهّداتشان را انجام ندادند. البتّه این مسئله بسیار مهمّی است که ما توجّه داشته باشیم که صبر و حوصله‌‌مان زیاد است و داریم کار خودمان را می‌کنیم؛ اگر چنانچه آنها همین سیاستی را که ما گفتیم قبول کردند و اِعمال کردند، خب همه چیز درست خواهد شد؛ [اگر] نکردند، به همین شکلی که امروز هست، بعد هم خواهد بود؛‌اشکالی هم ندارد».
لذا همان‌طور که در بیانات رهبری به وضوح عنوان شده، در مذاکرات نباید چون دوره قبلی مذاکرات عجله کرد و تا حصول منافع ملی و لغو همه تحریم‌های ظالمانه، و گرفتن تضمین‌های لازم به‌گونه‌ای که تجربه تلخ مذاکرات پیشین تکرار نشود، باید صبر و مقاومت کرد. به همین جهت تیم مذاکره‌کننده ایران ضمن رصد همه تحرکات و تحولات سیاسی و رسانه‌ای، باید فشارها را تحمل کند و در تله زمان برنامه‌ریزی شده غرب برای کسب امتیازات بیشتر گرفتار نشود.
به قول سعدی بزرگ:
هر که رنجی برد، گنجش شد پدید
هر که جدی کرد، بر جودی رسید
چون گرانی‌ها اساس راحت است
تلخ‌ها هم پیشوای نعمت است
هر که در قصری قرین دولتی است
آن، جزای کارزار و محنتی است
محمود نقدی‌پور
عضو هیئت علمی ‌و استاد دانشگاه