روزنامه آفتاب یزد
1400/09/16
اگر سیاست آمریکا احیای برجام است باید تحریمها را لغو کند
سفیر جمهوری اسلامی ایران در بلغارستان خاطرنشان کرد: هدف اصلی مذاکرات پیش رو اجرای کامل و موثر برجام و با هدف عادیسازی روابط تجاری و همکاریهای اقتصادی پایدار با جمهوری اسلامی ایران است. به گزارش ایسنا، سید محمد جواد رسولی، سفیر کشورمان در بلغارستان با شرکت در برنامه پر مخاطب «جهان و ما» تلویزیون ملی بلغارستان به تبیین رویکرد و مواضع کشورمان در قبال مذاکرات هستهای وین پرداخت.وزیر امور خارجه ایران در آغاز مذاکرات وین تایید کرد که موضع کشورش در قبال مذاکرات بر سر برنامه هستهای خود بدون تغییر باقی مانده و خواستار رفع تحریمها است. آیا ایران حاضر به مصالحه برای حصول پیشرفت است؟
موضع ایران مبنی بر رفع تحریم ها، یک موضع اصولی و منطقی است؛ توافق هستهای (برجام) از دو ستون تشکیل میشود؛ یکی محدودیت برنامههای هستهای ما و دیگری لغو تحریمها علیه ما؛ تعادل برجام روی این دو ستون قرار دارد و اگر یکی از آنها آسیب ببیند، دیگر هیچ تعادلی وجود نخواهد داشت؛ آمریکا با خروج یکجانبه و غیرقانونی خود از برجام در ۸ مه ۲۰۱۸ و بازگرداندن و اعمال تحریمهای جدید، با نقض تعهدات خود تعادل میان دو ستون برجام را برهم زد. با این وجود، در پی خروج غیر قانونی آمریکا و وضع تحریم ها، ایران با حسن نیت از انجام اقدامات جبرانی خودداری کرد و با توجه به درخواست اعضای باقی مانده برجام و اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگکننده توافق هسته ای، به توقف اجرای تعهدات خود در چارچوب برجام متوسل نشد تا از این طریق سایر اعضای برجام بتوانند شرایط منفی ناشی از خروج آمریکا را جبران کنند. با این حال با توجه به استمرار این وضعیت غیرسازنده و پس از یک سال صبر راهبردی، به دلیل افزایش تحریمهای ایالات متحده و نیزعدم پایبندی سه کشور اروپایی به تعهدات، برای ایران چارهای باقی نماند جز این که از حقوق خود وفق بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام استفاده کند و اجرای بخشی از تعهدات خود را به صورت مرحلهای از هشتم ماه مه ۲۰۱۹ متوقف سازد.
در ادامه، باعدم تغییر وضعیت و در فقدان اقدامی موثر از سوی طرفهای ذیربط برجام، پارلمان ایران قانون «برنامه اقدام راهبردی لغو تحریمها و حفظ منافع ملت ایران» را در تاریخ دوم دسامبر ۲۰۲۰ تصویب کرد. این قانون دولت را مکلف کرد که در صورت تداوم عدمپایبندی اعضای برجام به تعهد خود، اجرای تمامی تعهدات داوطلبانه
ایران ذیل برجام به تدریج متوقف شود مگر این که سایر طرفهای برجام تعهدات کامل خود را در عمل به اجرا درآورد. بنابراین اگر از روی عقل و منطق وضعیت را بسنجید، همه خواهند گفت اگر آمریکا واقعا خواهان پیشرفت در مذاکرات است، باید تحریمها را به عنوان جزو جدایی ناپذیر برجام لغو نماید و ما تایید کنیم که تحریمها دیگر وجود ندارد، در این صورت ایران هم آمادگی دارد که پس از راستیآزمایی و تضمینعدم خروج مجدد این کشور از برجام به تعهدات برجامی برگردد. در این راستا ما متن پیشنهادی خود را در قالب ۲سند پیشنویس با موضوع لغو تحریمها و مسائل هستهای تحویل طرف مقابل دادیم.
از سوی دیگر ایالات متحده لغو تحریمها را با احیای برنامه جامع اقدام مشترک در خصوص برنامه هستهای ایران مرتبط دانسته است. این همچون دایره سحرآمیزی به نظر میرسد؟
اگر ایالات متحده واقعا به دنبال احیای کامل برجام است؛ کافی است صرفا به اجرای تعهدات خود ذیل برجام بازگردد. شرایط کاملاً شفاف است؛ این ایران نبود که برجام را ترک کرد، بلکه آمریکا بود که چنین اقدامی را انجام داد. ایالات متحده تصمیم گرفت که با نقض تعهدات خود به مشارکت در برجام پایان دهد، آنها میز مذاکره را ترک و تحریمها را مجدداً اعمال کردند و حتی تحریمهای جدیدی علیه ایران وضع کردند. بنابراین اگر سیاست آنها احیای برجام است، قطعاً باید تحریمها را لغو کنند و به پایبندی کامل بازگردند. طرف آمریکایی تلاش دارد به جای بازگشت به تعهدات خود، ایران را مقصر عدم احیای برجام نشان دهد. هرگز نباید فراموش کرد که آمریکا عامل اصلی ایجاد وضعیت فعلی است. کاخ سفید برای از بین بردن برجام از هیچ تلاشی فروگذار نکرد و این ایران بود که تمام توان خود را برای زنده نگه داشتن این توافق به کار بست. آنچه که در شش دور مذاکرات قبلی برای ایران آشکار شد این است که ایالات متحده هنوز درک درستی از این واقعیت ندارد که بدون رفع همه تحریمهایی که علیه ملت ایران در دوران پس از خروج این کشور از برجام اعمال کرده است، راهی برای بازگشت به برجام ندارد.
به نظر میرسد ایالات متحده نگران است که تهران میتواند گفتگو را به تاخیر بیاندازد و برنامه هستهای خود را سرعت بخشد. آیا چنین دلیلی برای این وجود دارد؟ طی چند ماه اخیر تهران با حصول پیشرفتی در غنیسازی اورانیوم افتخار کرده است؟
هیچ دلیلی برای این کار وجود ندارد؛ اعزام یک تیم جامع به مذاکرات بیانگر اراده جدی دولت ایران در این مذاکرات است؛ ما مذاکره را برای مذاکره نمیخواهیم بلکه به دنبال مذاکرات ثمر بخش و دستاوردهای ملموس هستیم؛ شش دور مذاکره فشرده قبلی در وین به دلیل زیادهخواهی و مواضع زیاده خواهانه آمریکا به موفقیت نرسید؛ اگر آمریکا خواهان سرعت بخشیدن به فرایند احیای برجام است کافی است به تعهدات خود ذیل برجام باز گردد و تحریمها را لغو نماید. شما میدانید، ایران پس از خروج یکجانبه آمریکا از برجام خسارت زیادی را متحمل شد و در حال حاضر حتی آن خسارتها را نیز مطالبه نکرده است، بلکه به دنبال آن است که مسیر بازگشت دوباره به برجام کاملا روشن و همراه با نتایج ملموس برای ایران و بهدور از زیادهخواهی و طرح مسائل غیرمرتبط باشد.
هدف اصلی مذاکرات پیش رو اجرای کامل و موثر برجام و با هدف عادیسازی روابط تجاری و همکاریهای اقتصادی پایدار با جمهوری اسلامی ایران است. بدیهی است برای بازگشت به برجام، ایران باید بتواند به طور کامل از لغو تمامی تحریمها منتفع شود؛ این فرصت، پنجرهای نیست که تا ابد باز بماند. بیتردید تهران به همان میزان که متعهد بهعدم انحراف برنامه صلحآمیز هستهای خود است، متعهد به حفظ و صیانت از دستاوردهای دانشمندان و صنعت هستهای صلحآمیز خویش نیز میباشد و علیرغم تحریمهای غیر قانونی و
غیر انسانی، نیز دست از توسعه همه جانبه کشور در عرصههای صنعتی، تجاری، دریانوردی، فضایی، دفاعی، علم و فناوری، رشد فزاینده اقتصادی و ... برنخواهد داشت.
به نظر میرسد هدف رئیس جمهور جو بایدن احیای معامله است. ایران چه حسن ارادهای برای از سرگیری معامله هستهای سال ۲۰۱۵ نشان خواهد داد؟
واقعیات و سیاست عملی آمریکا این را نمیگوید؛ در دولت بایدن نه تنها تمام تحریمهای غیرقانونی و یک جانبه زمان ترامپ پا برجا مانده است، بلکه سیاست اعمال تحریم علیه ایران تداوم یافته است. پر واضح است که هدف از این اقدامات آمریکا، جلوگیری از بهرهمندی ایران از حقوق و امتیازات مصرح خود در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ملل متحد است. البته دولتهای سه کشور اروپایی طرف برجام، علی رغم غیر قانونی و غیر قابل قبول دانستن این رویکرد آمریکا، در عمل با سکوت و بیعملی خود، با آن رویکرد همراهی کرده اند. هیچ کس نمیتواند جدیت و حسن نیت ایران را در پایبندی به تعهدات کامل زیر سوال ببرد. جمهوری اسلامی ایران علیرغم تمامیبدعهدیهای غرب در برجام، مجدداً به منظور نشان دادن حسن نیت و با هدف غایی لغو تحریمهای یک جانبه و غیرقانونی، آمادگی خود برای گفتگوی نتیجه محور را نشان داد. اعزام یک تیم جامع به مذاکرات بیانگر اراده جدی ایران در این مذاکرات است. به نظر من باید از آمریکا سوال شود که آن کشور چه کاری کرده و یا میخواهد انجام دهد که نشان دهد برای انجام تعهداتی که بیش از ۵ سال است از انجام آن استنکاف کرده، ارادهای جدی و قابل اعتماد دارد.
ابوالفتح: اگر قرار باشد اقتصاد ایران از تحریم بیرون نیاید چرا توافق کنیم!
یک کارشناس مسائل آمریکا گفت: دو طرف ایران و آمریکا در مذاکرات وین حداکثر خواستههایشان از یکدیگر را روی میز گذاشتند اما من خیلی به اینکه توافق بشود، امیدی ندارم. امیرعلی ابوالفتح در گفتوگو با ایسنا درباره مواضع اروپاییها و آمریکا درباره مذاکرات و مواضع ایران اظهار کرد: موضع آمریکاییها را قبل از مذاکرات دیدم که ابراز ناامیدی کردند. مکرون نیز چون به منطقه آمده است باید حرفی بزند که دو تا قرارداد با سعودیها امضا کند و باید فضا را تیره و تار نشان میداد به ویژه بعد از قراردادی که مربوط به فروش زیردریاییهای فرانسه به استرالیا بود و کنسل شد و ضرر مالی وارد شد، دنبال این هستند که این وضعیت را برای خود جبران کنند. وی ادامه داد: هنوز مذاکرات شکست نخورده است. ایران پیشنهاداتی داده و منتظرند که طرفهای دیگر هم نظراتشان را بیان کنند و مقامات رسمی ضد مذاکرات خیلی صحبت نکردند. فضاسازی رسانهای انجام میشود اما به طور کلی جو اصلی مذاکرات معقول و منطقی دارد پیش میرود و زود است که قضاوتی داشته باشیم. به جز مکرون که تلخ صحبت کرده، باقی مقامات رسمی اروپایی و آمریکایی موضوع تندی نگرفتند. وی با بیان این که تیم مذاکراتی از افرادی است که سمتهایی دارند و منصوب شدند که کار را پیش ببرند، اظهار کرد: مذاکرات بسیار سخت است و دستیابی به توافق اگر غیرممکن نباشد بسیار دشوار است و زمان بر است و خیلی امیدی به رسیدن به توافق نیست چون هیچ کدام از تحریمها برداشته نشده است و در کنگره آمریکا در همین چند روز اخیر چند طرح را دارند پخت و پز میکنند و مقامات آمریکایی خودشان میگویند که اگر جمهوری خواهان روی کار بیایند همه این توافقهای احتمالی روی هوا میرود و این بیاعتمادی نسبت به آمریکا در تهران صد برابر میشود. از طرفی ایران نه تنها رفع کامل تحریمها را میخواهد بلکه خسارت خروج آمریکا از برجام را هم میخواهد، چیزهایی که دولت بایدن اگر هم بخواهد نمیتواند انجام دهد. دو طرف حداکثر خواستههایشان را روی میز گذاشتند در عین حال من خیلی امیدی به این که توافق بشود، ندارم. این کارشناس مسائل آمریکا در پاسخ به این پرسش که فکر میکنید طرح خواستههای حداکثری از سوی ایران و متقابلا رد این خواستهها به این شکل از سوی آمریکا یک تاکتیک مذاکراتی باشد برای رسیدن به خواستههای مطلوب یا هر یک از طرفها تا پایان کار بر روی این سطح از خواستهها و مواضعشان پافشاری خواهند کرد؟ گفت: تیم جمهوری اسلامی ایران را تیم یران میدانم، نه تیم ظریف یا امیرعبداللهیان و غیره. نهادهای بالادستی که مثل شورای عالی امنیت ملی که تمام سازمانهای ذی نفع در بحث سیاست خارجی و امنیتی نقش دارند یک تیمی را ایجاد کردند و این تیم ایران است، بنابراین وارد بحثهای سیاسی نمیشوم. این تیم ماموریت دارد سیاست کلان کشور را پیش ببرد و تیم مجری آن سیاستهای بالادستی است و سیاست این است که باید آمریکا تمام تحریمهای مغایر با برجام را چه به اسم هستهای چه به اسامی دیگر بردارد و این خواست در زمان روحانی مطرح بوده و در زمان آقای رئیسی هم مطرح است. این خواسته هیچ فرقی نکرده و تمام تحریمهایی که آمریکا از ۲۰۱۸ اعمال کرده است یا تصویب کردند به هر اسمی تروریسم و حقوق بشری و غیره باید برداشته شوند. این خواسته زیادی هم نیست چون آمریکا در برجام تعهد داد که با اجرای برجام تحریمی علیه ایران وضع نشود. ابوالفتح در پاسخ به این که این درخواست ایران قانونی و به حق است اما آمریکا اعلام میکند که تحریمها در قالب حقوق بشر و تروریسم و یا آنهایی که در کنگره تصویب شدند را نمیتواند رفع کند با این مسئله چه باید کرد؟ گفت: فرض کنید که تحریمها در قالب تروریسم هم برندارند؛ از این ۱۷۰۰ تا ۱۸۰۰ تحریم باید تعداد زیادی از آنها برداشته شود، به علاوه تحریم جدیدی هم نباید دیگر وضع شود. هر نهاد اقتصادی و نظامی و مالی ایران را به چند اسم تحریم کردند مثلا وزارت نفت را از چند جبهه تحریم کردند، معلوم است که وزارت نفت را از تحریمهای هستهای بردارند ذیل چهار تا تحریم دیگر میماند و در عمل وزارت نفت در تحریم باقی میماند و چیزی عاید ایران نمیشود. چه کاری است اگر قرار باشد با برجام اقتصاد ایران از تحریم بیرون نیاید چرا توافق کنیم! وی گفت: آمریکاییها باید بپذیرید که این تحریمها را باید بردارند. حتی اگر تمام خواستههای ایران را در لغو تحریمها اجرا کنند آنقدر تحریمهای دیگر مثل تحریمهای اولیه است که ایران را اذیت کند اما آنها برنمی دارند بلکه به عناوین مختلف دارند بیشتر ایران را تحریم میکنند. در جریان مذاکرات هفته گذشته وین دو سناتور به بهانهای واهی اعلام کردند که میخواهند ایران را تحریم کنند؛ چرا درست امروز این تحریم را باید دنبال کنند، چرا دو هفته پیش این کار نشد یا یک ماه دیگر. اینها نشان میدهند هیئت حاکمه آمریکا نمیخواهند تحریمها را علیه ایران بردارند. کسانی هم که معتقد به تعامل و مذاکره بودند به این نتیجه رسیدند که آمریکا تحریمهای خود را برنمی دارد. شاید هم آمریکاییها دارند کاری میکنند که ایران به سمت سلاح هستهای برود اما اگر میخواستند ایران به این سمت برود مسیرهای بهتری در اختیار آمریکا بود اما وقتی اینقدر سختگیری میکنند که حاضر نیستند ذرهای حسن نیت نشان دهند، چه باید گفت. دولتمردان آمریکا خودشان دارند میگویند که تا یک سال دیگر یعنی از ۳ ژانویه ۲۰۲۳ که جمهوری خواهان احتمالا کنگره را دست میگیرند و ۲۰ ژانویه ۲۰۲۵ که کاخ سفید را در دست میگیرند، تمام توافقات از بین میرود آن وقت ایران برای شش ماه تا یک سال توافق کند! آقای مایک پمپئو قسم خورد مقابل کنگره که ما برمی گردیم و تمام توافقات را از بین میبریم.
سخت و آسان لغو تحریمها
دولت آمریکا نمیتواند هم زمان هم از مزایای عضویت در برجام بهرهمند شود و هم زیرساخت و نظام تحریمها علیه ایران را حفظ کند. به گزارش ایسنا، مذاکرات احیای برجام در دولت حسن روحانی از تقریبا نیمههای مذاکرات به بنبست رسیده بود و تنها دلیل این مسئله سماجت و ممانعت آمریکاییها در لغو موثر تحریمهای یک جانبه علیه ایران طبق برجام بوده است. این واقعیتی است که از زبان مسئولان مذاکراتی دولت قبل نیز بارها گفته و شنیده شد. اکنون در هفتمین دور از مذاکرات احیای برجام با وجود تغییرات سیاسی و دیپلماتیک در ایران و تیم مذاکراتی اما همچنان وصله ناجور دستیابی به تواق همان است که از ابتدا بود؛ آمریکا نمیخواهد دندان لق تحریمها علیه ایران را بکشد. با این حال مثل همیشه خود را پشت فرافکنی و جوسازیهای رسانهای و متهم کردن ایران به «زیادهخواهی» پنهان میکنند. آنچه تیم مذاکراتی ایران در ۸ آذر ۱۴۰۰ در قالب دو سند روی میز مذاکرات گذاشت تقریبا همان متون و پیشنهاداتی است که تیم مذاکراتی ایران در ۲۲ خرداد ۱۴۰۰ با کشورهای ۱+۴ به اضافه آمریکا مطرح کرد و بدون دستیابی به نتیجه از وین خارج شد. یکی از ابهامات ایران و حتی کشورهای ۱+۴ و نیز سایر کشورها در دنیا بعد از روی کارآمدن جو بایدن رئیس جمهور دموکرات و موافق برجام این بود که چرا دولت وی به تقریبا تمامی توافقهایی که ترامپ از آنها یکجانبه خارج شده بود بازگشت اما به برجام نه! از آن گذشته بایدن میتوانست صرفا سند خروج آمریکا از برجام را با یک دستور
لغو کند جدای از اینکه به اجرای متعهدانه تعهداتش در برجام بازگردد یا نه، اما این کار را هم نکرد! میتوانست به اجرای بسیاری از تحریمهای خودسرانه، غیرحقوقی و قانونی ترامپ در حوزه مسائل انسانی پایان دهد اما این کار را هم انجام نداد! به راستی برای مردم ایران این سوال جدی وجود دارد چرا دولت بایدن حداقل به قبل از ۱۸ می۲۰۱۸ تا الان بازنگشته است؟! دولت معاون باراک اوباما در حالی از ترامپ و خروجش از برجام انتقاد میکند و با همین سخنها در انتخابات پیروز شد که خود سیاست فشار حداکثری ترامپ را تا همین امروز که مذاکرات در وین از سر گرفته شده است را ادامه میدهد. در کشاکش مذاکرات سناتورهای آمریکایی طرح تحریم ایران را ارائه میدهند و همچنان اشخاص و شرکتهای مختلف مرتبط با ایران به عناوین مختلف به لیست تحریمها اضافه میشوند. اگر پاسخ به همه این سوالات و ابهامات، استمرار سیاست آمریکا به ادامه تحریمها علیه ایران و ادامه فشار حداکثری نیست پس چیست؟ و در این شرایط چه راهی پیش روی مقامات ایران قرار میگیرد. ایران در سه سال گذشته مقاومت سرسختانهای در مقابله با تحریمهای حداکثری در ابعاد و زمینههای مختلف، فشارهای منطقهای و همهگیری ویروس کرونا داشته است از این رو، اینکه بخواهد به کمتر از لغو تحریمها در قالب برجام و بعد از آن - آنهایی که بعد از ۲۰۱۵ تاکنون، اعمال شده رضایت دهد، خیالی واهی است. دونالد ترامپ تحریمهای یکجانبه علیه ایران را مهندسی شده و تار عنکبوتی اعمال کرده است، طوری که حتی اگر تحریمهای برجامی کامل رفع شود باز هم بخش زیادی از تحریمها باقی میماند که رفع تحریمها در برجام را بیاثر میکند. از نگاه ایران چه در دولت روحانی و چه دولت اصولگرای فعلی ابراهیم رئیسی بنبستی در احیای برجام وجود ندارد و در صورت وجود اراده سیاسی لازم از سوی طرف مقابل و تعهد واقعی به متن و روح توافق هستهای میتوان در فرصتی نسبتا کوتاه به توافقی مرضیالطرفین دست یافت. این آمریکاست که سعی دارد به بهانه تحریمهای کنگره و آنهایی که توسط ترامپ اعمال شده است از اجرای دقیق برجام شانه خالی کند و در عین حال خواستار اجرای حداکثری تعهدات هستهای از سوی ایران در قالب برجام و فراتر از آن ورود به مذاکرات فرا برجامی است. اما مسئولیت هر گونه بنبست در مذاکرات بر عهده طرفی است که با خروج یک طرفه از برجام شرایط کنونی را ایجاد کرد و اکنون هم حاضر به دل کندن از تحریمها علیه ملت ایران نیست.
اولیانوف: لحن ایران نشان میدهد فضا برای مذاکرات بیشتر وجود دارد
نماینده روسیه در مذاکرات وین خاطرنشان کرد که لحن ایران نشان میدهد فضا برای مذاکرات بیشتر وجود دارد. به گزارش ایسنا، میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات برجامی در وین در واکنش به اظهارات یک مقام ارشد وزارت امورخارجه کشورمان درباره دو سندی که هیئت مذاکرهکننده ایران به تازگی به طرفهای مقابل ارائه کرده است، پیامی در توئیتر منتشر و تاکید کرد که لحن این اظهارات نشان میدهد فضا برای مذاکرات بیشتر وجود دارد. اولیانوف در پیام خود نوشت: از نظر من، لحن این اظهارنظرات نشان میدهد که فضا برای مذاکرات بیشتر وجود دارد. همانطور که بارها به تمامی شرکای خود در مذاکرات وین گفتهام، صبر، فقط صبر و میتوانیم به زبان مشترک برسیم. بیایید از نتیجهگیریهای عجولانه پرهیز کنیم. یک مقام ارشد وزارت امورخارجه ایران روز گذشته در یک جلسه توجیهی درباره آخرین وضعیت گفتوگوهای ایران و سایر طرفهای برجام در وین برای احیای این توافق گفت که متن پیشنهادی ایران براساس پیشنویس شش دور قبل مذاکرات بوده و همان متن مبنا قرار گرفته است و اصلاحات و پیشنهادهای مورد نظر تهران نیز بر روی متن مشخص و ارائه شدهاند. از آنجایی که این پیشنهادات کاملا منطبق با برجام ارائه شده است حداکثری نبوده و نیستند اما متاسفانه رویکرد طرف مقابل نسبت به تعهدات خود حداقلی است. وی افزود: در همین چارچوب هیئت جمهوری اسلامی در سومین روز از گفتوگوها دو متن پیشنویس که در آنها پیشنهادها و اصلاحات ایران مشخص شده بود؛ یکی در زمینه رفع تحریمها و دیگری در خصوص موضوعات هستهای را به طرف مقابل ارائه کرد.
سایر اخبار این روزنامه
عضو ستاد ملی مقابله با کرونا :
آتشی بر جان شبکه نمایش خانگی!
اگر سیاست آمریکا احیای برجام است باید تحریمها را لغو کند
رفیق و رقیب او را ستودند
مرور واقعه ۱۶ آذر
دنکیشوتهای اجتماعی!
جدی جدی میمیریم!
واقعیتهایی «کنترل تورم»
تشخیص درست رئیس جمهور
سود ۷۰۰ میلیارد تومانی در جیب یک نفر
معذوریت دارید سریال «امنیتی» نسازید!
سخنی با قضات قوه
بایدن دزد کریسمس است!