بازرگام؛راهی برای تنظیم بازار

آفتاب یزد: «مصمم هستیم که دست‌ دلالان را قطع کنیم» این جمله‌ای است که رئیس جمهور در دومین گفت‌وگوی خبری خود به مناسبت صدمین روز آغاز دولت سیزدهم در شبکه دوم سیما مطرح کرد و حالا «بازرگام» یکی از ابزار‌های دولت برای کوتاه کردن دست دلالان است. بدون شک توزیع هوشمند مواد غذایی و محصولات کشاورزی یکی از روش‌های مهم برای از بین بردن واسطه‌ها و دلالان است که باعث افزایش بی‌دلیل چند برابری قیمت از تولید تا مصرف می‌شوند.تاثیر دلالان به حدی است که این افزایش قیمت‌ها بعضی مواقع
به صدها درصد هم می‌رسد یعنی محصول از زمان تولید تا رسیدن به دست مصرف‌کننده به چندین برابر قیمت فروخته می‌شود.سیستم
توزیع هوشمند یکی از روش‌هایی است که با توسعه اینترنت و
استارت آپ‌ها در جهان شکل گرفته و در برخی کشورها از آن به عنوان راهکار مقابله با واسطه گری و دلالی استفاده می‌شود که کشور هند یکی از آنها است و نتیجه قابل قبولی هم گرفته است.با آغاز به کار دولت سیزدهم، این روش توزیع در وزارت جهاد کشاورزی کلید خورده و


آن طور که مسئولان می‌گویند قرار است این روش در اکثر محصولات اجرا شود. نکته حائز اهمیت این است که بخش زیادی از کسانی هم که از سامانه بازرگام برای خرید بدون واسطه استفاده کرده‌اند از خرید خود راضی بوده اند.
>بازرگام؛ راهی جدید برای کاهش قیمت کالاهای اساسی
توزیع هوشمند مواد غذایی و محصولات کشاورزی راهکارهای در راستای حذف دلالان از چرخه تولید، توزیع، نظارت بر بازار و در نهایت رضایت مصرف‌کننده است؛ تدبیری که اجرای آن درکشورهای دیگر با نتایج قابل قبولی همراه بوده است.با ابلاغ معاون اقتصادی رئیس‌جمهوری مسئولیت بازرسی و نظارت بر کالاهای اساسی و خوراکی‌های موضوع قانون انتزاع به طور کامل در اختیار وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفت. قانونی که در سایه آن طرح توزیع هوشمند کالاهای اساسی از ۱۸ آبان در تهران و از ۲۹ آبان ماه در کرج و اصفهان شروع شد و به تدریج، دیگر شهرها و مناطق به این طرح افزوده خواهند شد. هدف از اجرای این طرح توزیع هوشمند محصولات، تنظیم بازار، نظارت و کنترل بازار به‌صورت هوشمند و آنلاین است؛ اقدامی که گفته می‌شود باید به تمام اصناف و فروشگاه‌های سطح کشور تسری پیدا کند.
بنا به گفته اسماعیل قادری‌فر، مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران به غیر از توزیع مرغ و تخم مرغ، از ۱۰ آذرماه شاهد عرضه سه قلم کالای تنظیم بازاری مهم دیگر شامل برنج، روغن و شکر بوده‌ایم و تا هفته آینده لبنیات هم به این اقلام اضافه خواهد شد.به گفته وی، مردم نتیجه هوشمندسازی شبکه توزیع را طی این دو تا سه هفته‌ای که شروع شده است لمس کرده‌اند، وقتی کمبود در بازار نباشد هوشمندی عرضه و زنجیره می‌تواند به تثبیت قیمت کمک کند.
>محصول ارزانتر وبا کیفیت تر، درب منازل
به نظر می‌رسد دولت سیزدهم به منظور جلوگیری از صف‌های طولانی دریافت کالای اساسی و پیشگیری از فروش کالا با قیمت بالاتر اقدام به راه‌اندازی سامانه‌ای به منظور عرضه مستقیم کالا در منازل کرده است. ایجاد شبکه ارتباطی میان تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان که به حذف دلالان از چرخه فعالیت اقتصادی منجر خواهد شد و این موضوع علاوه بر تامین کالا توسط مصرف‌کننده با قیمت واقعی، سود تولیدکنندگان را افزایش خواهد داد.لازم به ذکر است هیچ‌گونه محدودیتی در عرضه اقلام سامانه بازرگام وجود ندارد. در این طرح هیچ هزینه‌ای بابت حمل و نقل از خریداران دریافت نمی‌شود و اگر مشکلی در کالای خریداری شده وجود داشته باشد امکان استرداد محصول وجود دارد. همچنین در خرید اینترنتی محدودیتی برای مصرف‌کنندگان خانگی وجود ندارد و با ارسال لوکیشن، مکان خرید و خریدار مشخص می‌شود که این محصول برای مصرف خانگی یا غیر خانگی مورد استفاده قرار گرفته است.
در رابطه با نحوه همکاری استارت‌آپ‌ها با طرح توزیع هوشمند کالاهای اساسی هم طی فراخوانی که در نیمه آبان ماه به‌صورت رسمی در پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت جهاد کشاورزی و سایت سازمان تعاون روستایی ایران منتشر شد، از تمام استارت‌آپ‌ها، کسب‌وکارهای نوپا و شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در توزیع هوشمند در زنجیره مواد غذایی دعوت شد که به این طرح بپیوندند که بر اساس آمار موجود تاکنون استارت‌آپ و شرکت دانش‌بنیان زیادی اعلام آمادگی کرده‌اند اما این استارت‌آپ‌ها حتماً باید از توان پشتیبانی و لجستیکی مناسب برای بازار‌رسانی محصولات برخوردار باشند تا کالاهای تنظیم بازاری را صرفاً با
قیمت مصوب ستاد تنظیم بازار که به‌صورت روزانه در پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت جهاد کشاورزی منتشر می‌شود به دست مصرف‌کننده برسانند و مدت زمان ارسال کالاها هم بیش از ۲۴ ساعت نباید به طول بینجامد.
>دیگر نیاز نیست در صف‌های طولانی وقت صرف کنیم
نکته حائز اهمیت این است که تقریبا می‌توان گفت کسانی که تا کنون از این سامانه خرید انجام داده‌اند بسیار راضی هستند. یکی از کسانی که اقلام مورد نیازش را از این سامانه تهیه کرده است به آفتاب یزد گفت:
« واقعیت این است که ما از خریدمان راضی بودیم. تاریخ انقضای همه محصولات طولانی مدت بود و از همه مهمتر اینکه قیمت محصولات نسبت به قیمت بازار بسیار پایین بود به همین دلیل هم خرید از این سامانه برای من که جزو خانواده‌های پر جمعیت محسوب می‌شویم بسیار به صرفه بود. از سوی دیگر خرید هم بسیار آسان بود و دیگر نیاز نیست برای خرید به تره بار و فروشگاه‌ها برویم و ساعت‌ها وقتمان به هدر برود و آخر هم مجبور باشیم کالای بی‌کیفیت تهیه کنیم. از طریق این سامانه در کمترین زمان ممکن خرید‌های مورد نیازمان را با کمترین قیمت انجام دادیم و مهمتر اینکه بدون هزینه پست یا حمل و نقل کالا را به در خانه آوردند. البته 24 ساعت طول کشید اما به نظرم خرید از این سامانه بسیار بهتر و به صرفه‌تر از آن است که ساعت‌ها وقت و انرژی خود را برای خرید کالاهای بی‌کیفیت در صف‌های طولانی با قیمت‌های بالا صرف کنیم. من بسیار راضی بودم.»
>اگر همه نیاز جامعه فراهم شود دست دلالان کوتاه می‌شود
با این حال باید دید آیا دولت به واقع می‌تواند به واسطه سامانه بازرگام دست دلالان را کوتاه کند؟ کامران ندری کارشناس اقتصادی در این خصوص به آفتاب یزد گفت:« اگر دولت بتواند در طولانی مدت به اندازه تقاضای بازار در همه شهر‌ها و روستاهای کشور این سامانه را راه‌اندازی کند و پاسخگوی همه نیاز‌های مردم باشد بدون شک می‌تواند دست دلالان را از بازار کوتاه کرده و شرایط مطلوبی را برای خرید اقلام ضروری برای مردم فراهم بیاورد.»وی تصریح کرد:« اگر این موضوع تداوم یابد بدون شک مردم هم از آن استقبال خواهند کرد. چه چیزی بهتر از اینکه بدون صرف وقت اضافی و در کمترین مدت زمانی، اقلام با کیفیت را در منزل بدون پرداخت هزینه حمل و نقل دریافت کنیم؟ بدون شک مردم اگر نیازشان از این طریق بر آورده شود از آن استقبال خواهند کرد اما این در شرایطی است که دولت بتواند تمام نیاز جامعه را در مدت زمان طولانی در همه شهر‌های و روستاها پوشش بدهد.»