نگرانی از کمبود نیروی ماهر

آفتاب یزد- گروه شبکه: موضوع مهاجرت همواره یکی از دغدغه‌های مسئولان و تصمیم سازان کشور بوده است و البته در این میان مهاجرت نخبگان از اهمیت بیشتری برخوردار است. تا جایی که از مهاجرت نخبگان به عنوان یک تهدید یاد می‌شود. به هر حال افراد زیادی هستند که به دلایل مختلفی تمایل دارند از کشور مهاجرت کنند. در خصوص اینکه این افراد چه تعداد هستند و به چه علتی تمایل به مهاجرت دارند، روزنامه خراسان طی گزارشی نوشته است: «مرکز افکارسنجی کیو، در آذرماه ۱۴۰۰ خورشیدی، نخستین نظرسنجی ملی «تمایل به مهاجرت» را با هدف بررسی میزان تمایل به مهاجرت و نیز مهم‌ترین انگیزه‌های آن در دستور کار قرار داد و مهم‌ترین یافته‌های این نظرسنجی، در ادامه خواهد آمد. این پژوهش با رعایت منطق و روش‌شناسی استاندارد نظرسنجی‌های علمی، تلاش دارد تصویری دقیق و صادقانه از افکارعمومی را پیش روی مخاطبان خود و سیاست گذاران قرار دهد. جامعه آماری این نظرسنجی کلیه افراد بالای ۱۸ سال ساکن در کشور بوده و حجم نمونه برابر با ۱۳۰۰ نفر است. به منظور رعایت حداکثر دقت، توزیع نمونه بین کلیه استان‌های کشور، شهر و روستا و نیز زنان و مردان متناسب با حجم جمعیت آن‌ها لحاظ شده است. بر اساس پیمایش وضعیت اجتماعی فرهنگی و اخلاقی جامعه ایران، تمایل به مهاجرت در سال ۹۵ برابر با ۲۹.۸درصد بوده است. به عبارتی۲۹.۸ درصد از افراد در آن سال بیان کرده‌اند که مایلند مهاجرت کنند. که اکنون بر اساس پیمایش کیو در آذرماه ۱۴۰۰، این نسبت به بیش از ۳۳ درصد رسیده است.
> از هر ۳ نفر، یک نفر مایل به مهاجرت
یافته‌های این نظرسنجی نشان داد، یک سوم از پاسخگویان در صورت فراهم بودن شرایط مایل‌اند به صورت موقت یا دائم مهاجرت کنند. به عبارتی از هر ۳ ایرانی، یک نفر مایل به مهاجرت بوده است. به عبارتی تمایل به مهاجرت در ایران ۳۳ درصد می‌باشد. پژوهش‌های بین‌المللی نیز نشان می‌دهد میانگین تمایل به مهاجرت در جهان برابر با ۱۵ درصد است و در مناطقی همچون آمریکای لاتین و غرب آسیا ۲۷ و ۲۴ درصد است. اتحادیه اروپا ۲۱درصد، آمریکای شمالی ۱۴ درصد، اقیانوسیه ۹ درصد و جنوب شرقی آسیا ۷ درصد است. در نتیجه می‌توان گفت تمایل به مهاجرت در کشور تقریبا دو برابر میانگین جهانی و کمی بالاتر از میانگین منطقه است.
> ترکیب افراد متمایل به مهاجرت


در کشور نیز تمایل به مهاجرت در بین ساکنان تهران ۴۶ درصد، مراکز استان ۴۱ درصد، در شهرستان‌ها ۲۸ درصد و جالب اینکه تمایل به مهاجرت در روستاها ۲۹ درصد می‌باشد. براساس نتایج این نظرسنجی افراد با تحصیلات دانشگاهی و بالای دیپلم ۴۷ درصد و دیپلم و کمتر ۲۶ درصد تمایل به مهاجرت دارند. همچنین جوانان (افراد زیر ۳۰سال) با ۴۳ درصد و افراد بالای ۳۰ سال ۲۹ درصد تمایل به مهاجرت دارند. به طوری که تقریبا از هر ۲ نفر جوان زیر ۳۰ سال، یک نفر مایل به مهاجرت است. همچنین مردان با ۳۷ درصد بیشتر از زنان با ۳۰ درصد تمایل به مهاجرت دارند. علاوه بر این، مهاجرت همراه با خانواده (۶۷ درصد) و به صورت دائم (۸۳درصد)، مطلوب‌ترین الگوی مهاجرت در بین کسانی است که مایل به مهاجرت بوده‌اند. در مقابل یک سوم از کسانی که اعلام کرده‌اند مایل به مهاجرت هستند، مهاجرت موقت را ترجیح می‌دهند. همچنین نتایج نظرسنجی کیو نشان داد، عوامل اقتصادی مهم‌ترین انگیزه افراد برای مهاجرت به حساب می‌آیند. به طوری که ۸۰ درصد از پاسخگویان دستیابی به موقعیت بهتر اقتصادی یا فرار از وضعیت بد اقتصادی را انگیزه اصلی خود برای مهاجرت بیان می‌کنند. ۲۲ درصد عوامل فرهنگی، ۷ درصد عوامل سیاسی و ۶ درصد تحصیل را دلیل تمایل به مهاجرت عنوان کرده‌اند. پاسخگویان در این گزینه امکان انتخاب چند گزینه را داشته‌اند در نتیجه جمع درصد‌ها برابر یا ۱۰۰ نیست.
> واکنش کاربران
این آمار و ارقام گواه این است که اغلب ایرانیان، میزان نارضایتی‌شان از وضع موجود بالاست که این چنین قصد مهاجرت دارند. از سوی دیگر این مسئله می‌تواند زنگ خطری برای کشور باشد به خصوص آنکه در میان مهاجرت کنندگان، جوانان به ویژه تحصیلکرده‌ها، حرف اول را می‌زنند.
اما یکی از کاربران در این مورد نوشته است: «نکته فاجعه بار اینه که اکثریت این مهاجرین هم افراد متخصص و بعضا نخبه کشور هستند. یعنی بزودی همپای بحران جمعیت با بحران متخصص و نیروی کار ماهر خصوصا در فناوری‌های نوین روبرو خواهیم بود».
کاربر دیگری گفته است: «همین الان ما مشکل نیروی کار ماهر داریم».
کاربران دیگر نوشته اند: «موج عظیم مهاجرت شامل نخبگان (پزشکان، مهندسان و...)، نیروی کار ماهر، سرمایه داران هستند»، «نخبگان علمی ابزار بی‌بدیل دستیابی به ‎توسعه هستند. بیخود نیست که کشورهای پیشرفته با ایجاد امکانات و جذابیت‌ها بستر ‎مهاجرت نخبگان از سراسر جهان را فراهم می‌کنند و ما با غفلت و بی‌تدبیری تعداد قابل توجهی از ‎نخبگان علمی را تقدیم کشورهای پیشرفته کردیم»، «وقتی مردم از اصلاح ساختارهای معیوب و ناکارآمد و تغییر در سیاست‌گذاری‌ها ناامید می‌شوند، دلسرد می‌شوند. پس بهترین راه ترک‌کردن است!»، «نخبگان مهاجرت می‌کنند، پزشکان مهاجرت می‌کنند، پرستاران مهاجرت می‌کنند، معلمان مهاجرت می‌کنند آیا کسی هم برای کشور مانده؟»، «در ۲۰۰۰ سال گذشته هرگز این تعداد ایرانی خارج از ایران نبوده‌اند».