اپراتورها؛ پرادعا اما کم کیفیت

غفوریان-وزیر ارتباطات در صفحه اینستاگرام خود گزارش جالب و البته قابل تاملی را منتشر کرد و نوشت: از شروع مسئولیتم در وزارت ارتباطات، یکی از راه‌های ارتباطی مستقیم با عموم مردم، استفاده از پیامک بود که در ۱۰۰ روز گذشته، قریب به 10هزار نفر از هموطنان عزیزم از طریق شماره تلفن اعلام‌شده (09122996321) نظرات، مشکلات و دغدغه‌های خود را با من درمیان گذاشتند....شکایت از کیفیت خدمات اپراتورهای ثابت و همراه، مشکلات کارکنان شرکت ملی پست و شرکت مخابرات ایران و مشکل دسترسی به اینترنت در برخی روستاها، بیشترین تعداد پیام‌ها را به خود اختصاص داده است.»   شکایت از اپراتورها 20 درصد پیام ها  در این گزارش 20 درصد از کل پیام‌ها یعنی بیشترین تعداد پیام‌ها، موضوع شکایت از خدمات اپراتورهاست: - 20درصد شکایت از اپراتورها - 18درصد گپ وگفت‌های صمیمی - 16درصد درخواست توسعه پوشش و افزایش کیفیت اینترنت در روستاها - 13 درصد شکایت از خدمات پست و درخواست‌های پرسنل  وزیر ارتباطات در گزارشش، جزئیات شکایت‌های مردم از اپراتورها را نیز ذکر کرده است: - 40درصد شکایت از مخابرات - 30 درصد شکایت از همراه اول -25 درصد شکایت از ایرانسل - 5 درصد شکایت از سایر موارد همچون : صبانت، شاتل، های وب، و... مردم، اینترنت و اپراتورها با ذکر همه  این جزئیات، ما در این گزارش به یک درد قدیمی می‌پردازیم و آن درد چه می‌تواند باشد جز گلایه‌های مردم از کیفیت پایین و خدمات نه چندان مطلوب اپراتورها؛ چنان‌که در گزارش آقای وزیر هم به این موضوع و درصد بالای آن اشاره شده است.  قطعی‌های هر از گاه، سرعت پایین که در چند وقت اخیر مواردش بیشتر شده است، تناسب نداشتن قیمت و کیفیت خدمات و... مواردی است که نگاه کاربران را نسبت به اپراتورها نامهربان کرده است. وزیر چه گفت ؟ در یک نگاه کلی، این‌که وزارت ارتباطات را پاسخگوی تمام و کمال عملکرد اپراتورها بدانیم، احتمالا چندان منطقی نباشد. به هرحال اپراتورها مالکان مشخصی دارند که آن‌ها باید پاسخگو باشند اما از جهت نقش نظارتی این وزارتخانه بر اپراتورها، می‌توان از دولت انتظار داشت که به مطالبه به‌حق مردم درباره خدماتی که دریافت می‌کنند، پاسخگو باشد. از این رو وقتی پنج‌روز قبل در نشستی خبری، از وزیر ارتباطات درباره کیفیت خدمات اپراتورها پرسیده شد، وی این‌طور پاسخ داد: «قیمت اینترنت در طول ۱۰ سال گذشته دست‌نخورده باقی مانده است. توسعه نیازمند هزینه است و درآمد و هزینه‌ها باید همخوانی مناسبی با هم داشته باشند، تا امکان توسعه زیرساخت‌های ارتباطی فراهم شود. برای امکان توسعه باید تعرفه‌ها به صورت تدریجی افزایش پیدا کنند. در غیر این صورت باید آمادگی این موضوع را داشته باشیم که یک یا دو سال دیگر حتی امکان گفت‌وگوی تلفنی در تهران هم وجود نداشته باشد.»  درواقع وزیر ارتباطات ضمن این‌که از افزایش پلکانی قیمت اینترنت به زودی خبر می‌دهد، به نوعی کیفیت خدمات را هم در گرو گران شدن قیمت‌ها می‌داند. ما برای بررسی کم و کیف ماجرا و روزگار اپراتورها به سراغ یک کارشناس خبره آی‌تی می‌رویم. توضیحات او حاوی اطلاعات جالبی است و این واقعیت را بازگو می‌کند که اساسا بخش زیادی از مشکلات امروز، در واگذاری حرف و حدیث‌دار مخابرات در سال‌های گذشته بوده است. او می‌گوید: بسیاری از مردم که اعتراض می‌‌کنند که البته حق هم دارند، تصور می‌کنند اپراتورها و مخابرات متعلق به دولت است، درصورتی‌که  دولت فقط صاحب 20درصد از مخابرات است و بقیه آن به مالکان دیگر واگذار شده است. درواقع وزارت ارتباطات صرفا نقش نظارتی در برابر اپراتورها و پیگیری مطالبات مردم را ایفا می‌کند. اینترنت چرا   کند است؟ این کارشناس پس از این مقدمه به پاسخ این پرسش می‌پردازد که چرا اینترنت با سرعت کند در اختیار مردم قرار می‌گیرد؟ 1- مخابرات توسعه نیافته از زمانی که مخابرات در یک فرایند نه چندان درست و دقیق واگذار شده، در یک اشتباه بزرگ موارد دیگر هم به ضمیمه واگذار شده است، مثل تمام ساختمان‌ها و کل کانال‌ها و مسیر خطوط مخابراتی زیر زمین که متعلق به انفال و بیت‌المال است.  یعنی امروز اگر شرکتی پیدا شود و بگوید من بهترین فیبرنوری را در سراسر کشور جاگذاری می‌کنم چنان‌چه مخابرات موافقت نکند، وزارت ارتباطات کاری نمی‌تواند انجام دهد؛ چون آن کانال‌های زیر زمین واگذار شده و مالکش دیگران‌اند. حالا فیبر نوری چرا اهمیت دارد، طبق استاندارد و تجربه کشورهای توسعه‌یافته مردم در منازلشان نباید از اینترنت موبایل استفاده ‌کنند. اما در کشور ما  چون مخابرات توسعه نیافته و فیبر نوری انجام نشده، اغلب مردم در منازلشان از اینترنت همراه استفاده می‌کنند  و این یکی از دلایل کندی اینترنت است. در صورتی که اینترنت همراه برای موارد ضروری و بیرون از منزل باید استفاده شود. اما ما در این موضوع برخلاف همه دنیا عمل کردیم؛ یعنی اپراتورهای همراه رشد کردند و اپراتورهای تلفن ثابتمان زمین خورده‌اند. 2- کوتاهی اپراتورها این کارشناس زبده در بیان دلیل دوم می‌گوید: متاسفانه اپراتورهای تلفن همراه هم کوتاهی کرده‌اند. یعنی به اندازه کافی و به موقع توسعه نیافته‌اند. حجم مصرف اینترنت  به طور مرتب افزایش می‌یابد و باید همگام با حجم مصرف، پهنای باند داخلی و خارجی، فیبرها و زیرساخت‌ها هم توسعه پیدا کند. برخی از اپراتورها به جای این‌که در توسعه خود سرمایه‌گذاری کنند، به دلایلی مثلا در بخش ملک و زمین، یا در بخش موتورهای جست‌وجو یا در اپلیکیشن‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اند. ۳- بهانه تعرفه ای  اپراتورها و  دلیل سوم این بهانه‌های اپراتورهاست که می‌گویند مدت‌هاست تعرفه‌ها افزایش نیافته و ما پولی برای توسعه و سرمایه‌گذاری بیشتر نداریم. در این زمینه طبیعی است که دولت باید اولا تلاش کند، تعرفه‌ها افزایش نیابد و چنان‌چه قرار به افزایش قیمت است، همگام با آن کیفیت‌ها هم ارتقا یابد. برنامه وزارت ارتباطات چیست؟ اکنون با توجه به نکاتی که این کارشناس می‌گوید که بخشی از آن به نوعی پشت‌پرده‌های اپراتورهاست، ما باید به دنبال راهکارهای دولت برای رفع مشکل مردم یعنی کندی اینترنت باشیم. ما تلاش کردیم پاسخ‌ها را از مسئولان مربوط در این وزارتخانه جویا شویم اما امکان گفت‌وگو برایمان فراهم نشد. با این حال به نظر می‌رسد، برنامه‌های وزارت ارتباطات در این مسیر می‌تواند راهگشا باشد اگر وعده‌ها محقق شود. دولت چند برنامه مشخص در این زمینه را دنبال می‌کند از جمله: 1- توسعه فیبر نوری ؛ که زارع پور وزیر ارتباطات درباره‌اش این طور گفت: «توسعه پروژه فیبرنوری تا منازل را در دستور کار قرار داده‌ایم. بنا داریم ظرف ۳ سال و نیم باقی‌مانده، ۲۰ میلیون پورت پرسرعت را در همه جای کشور راه‌اندازی کنیم... در دهه فجر نیز نقشه راه توسعه شبکه پرسرعت کشور مبتنی بر فیبرنوری را رونمایی خواهیم کرد.» پیگیری‌های ما در این زمینه نشان می‌دهد که در صورت تحقق این وعده، سرعت اینترنت تا 10 برابر افزایش می‌یابد. ۲-   تدابیر سازمان تنظیم مقررات وزارت ارتباطات که در یکی از آن تدابیر از اپراتورها خواسته است سرمایه‌گذاری خود را درجهت همگام‌سازی زیرساخت‌ها با حجم مصرف اینترنت کاربران قرار دهند. باهمه این تفاصیل، نمی‌دانیم این اپراتورهای تا حدودی پرادعا چه زمانی راضی می‌شوند خدمات باکیفیت و درشان مردم ارائه کنند.