دورهشتم؛ چالش امتيازها براي طرفين

آرمان ملی: مذاکرات احیای برجام دور هفتم خود را در شرایطی سپری کرد که در بخش اول این دور از مذاکرات، اظهارات و واکنش‌های غربی‌ها مبنی بر غیرسازنده بودن مذاکرات و ناامیدکننده خواندن آن بود اما در بخش دوم روالی بر عکس را از طرف اروپایی‌ شاهد بودیم که روند مذاکرات را مثبت و رو به جلو قلمداد می‌کردند. چنانکه چه تروئیکای اروپا و چه چین و روسیه و حتی آمریکا نسبت به دستیابی به توافق در دور هشتم مذاکرات ابراز خوش‌بینی کردند. اما به نظر می‌رسد که حد فاصل پایان مذاکرات در دور هفتم تا آغاز دور هشتم تحولات و مسائلی رخ داده که غربی‌ها با جانب احتیاط بیشتری در خصوص مذاکرات پیش‌رو صحبت می‌کنند و دیگر از آن اظهارات امیدوارانه نسبت به مذاکرات دور هشتم خبری نیست. از طرفی بر خلاف روس‌ها و چینی‌ها که بعد از دور هفتم اذعان کردند ایران در مذاکرات وین، پیشنهادات دقیق و قابل بحثی را مطرح کرده که می‌تواند مبنای توافق قرار گیرد؛ در آستانه دور هشتم اما ایالات متحده سیاست خود را بر مبنای اظهارات دوگانه برنامه‌ریزی کرده است. چنانکه با وجود اینکه سخنگوی وزارت خارجه آمریکا رسما بار دیگر اعلام کرده که کشورش آماده برداشتن تحریم‌هاست اما دیگر مقامات امریکایی سعی دارند تا با اظهارنظرها و تحرکات دیپلماتیک خود تهران را تحت فشار قرار دهند. این در حالی است که طرف غربی و ایرانی هر دو دیگری را متهم به وقت‌کشی می‌کنند. تهران می‌گوید نیاز به تضمینی دارد تا مطمئن شود که اتفاقی که یک بار برای برجام رخ داده است، بار دیگر با تغییر دولت در ایالات متحده رخ نخواهد داد. این خواسته ایران در حالی‌ست که همین حالا هم جمهوری‌خواهان گفته‌اند که اگر قدرت را بار دیگر به دست بیاورند، برجام را لغو خواهند کرد و بارها بابت این موضوع به دولت امریکا پیغام داده‌اند. اما طرف امریکایی موضوع تضمین را مدام پشت گوش انداخته و با پررنگ کردن مساله هسته‌ای ایران، تهران را به وقت‌کشی متهم می‌کند. از طرفی برخی‌ رسانه‌ها از سناریوهای 3 گانه آمریکایی‌ها در قبال ایران و برجام خبر داده‌اند. سناریوی نخست از این قرار است که ظرف هفته‌های پیش‌رو دو طرف به طور کامل به برجام برگردند که این سناریو تا حدودی دور از انتظار به نظر می‌رسد. سناریوی دوم بر این مبنا است که دو طرف به یک توافق اولیه «توقف در ازای توقف» دست پیدا کنند و ایران توسعه برنامه هسته‌ای‌اش را متوقف کند. سومین سناریو هم اینکه اساسا هیچ توافقی حاصل نشود و تحریم‌ها و فشار‌ها علیه ایران افزایش پیدا کند. آنچه مسلم است بسیاری از مسائل در دور هشتم مذاکرات که پیش از تعطیلات ژانویه و در اواخر دسامبر کلید خواهد خورد مشخص می‌شود و معلوم خواهد شد که به چه دورنمایی از توافق می‌توان دست یافت.   مواضع فرانسه را در مذاکرات وین سازنده ندیدیم وزیر امور خارجه کشورمان در ارتباط با مذاکرات وین و ارزیابی ایران از مذاکراتی که تاکنون انجام شده است، اظهار داشت: در دوره اخیر مذاکرات وین ما توانستیم بعد از دو مرحله گفت‌وگو به یک سند و دستور کار واحد برسیم و این یک پیشرفت مهم بود. حسین امیر عبدالهیان گفت: در جریان این مذاکرات ما در مجموع موضع برخی از کشورهای اروپایی از جمله فرانسه را سازنده نمی‌بینیم و انتظار داریم که طرف فرانسوی در نقش سازنده به این مذاکرات متمرکز شود و کمک کند که در این مرحله از مذاکرات آنچه را که مربوط به حقوق ایران است محقق شود. وی افزود: در این دور از مذاکرات سه کشور اروپایی هیچ ابتکار جدیدی از خود نشان ندادند و ما در یک مذاکره سخت و پرچالش با سه کشور اروپایی و به موازات آن با گروه 4+1 موفق شدیم که نظرات ایران را در درفت و پیش‌نویسی که در دور بعدی مذاکرات مورد بحث قرار می‌گیرد به تأیید شفاهی همه طرف‌ها برسانیم. رئیس دستگاه دیپلماسی با اشاره به نقش بورل و مورا به عنوان هماهنگ‌کننده برگزاری این مذاکرات عنوان کرد: نقش اتحادیه اروپا و مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا را در این مسیر نقش مثبتی می‌بینیم. این دیپلمات عالی رتبه کشورمان با بیان اینکه طرف آمریکایی نیز به صورت نانوشته بعضا برخی پیام‌ها را به داخل جلسات می‌فرستد و پیام‌ها و پاسخ‌های لازم را دریافت می‌کند، اضافه کرد: ما به صراحت اعلام می‌کنیم که با حسن نیت و جدیت و با نگاه رسیدن به یک توافق خوب مذاکرات جاری در وین را دنبال می‌کنیم و طرف‌های مقابل نیز باید با چنین رویکردی وارد این مذاکرات شوند. وزیر امور خارجه کشورمان تصریح کرد: طرف‌های ما از جمله اروپایی‌ها تردید نکنند که اگر بخواهند یک امتیاز بدهند و ۱۰ امتیاز از ما بگیرند ما زیر بار این موضوع نمی‌رویم.    از سرگیری مذاکرات از دوشنبه معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد، مذاکرات وین از روز دوشنبه ٢٧ دسامبر (ششم دیماه) از سرگرفته خواهد شد. انریکه مورا با انتشار پیامی در حساب کاربری خود در توئیتر از زمان برگزاری دور جدید رایزنی‌های ایران و ١+٤ در وین خبر داد. هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام نوشت: مذاکرات وین از دوشنبه ٢٧دسامبر (ششم دیماه) از سر گرفته می‌شود. کمیسیون مشترک برجام برای گفت‌وگو و تعیین راه پیش‌رو تشکیل جلسه خواهد داد. وی افزود: مهم است که سرعت مسائل کلیدی باقیمانده افزایش یابد و با همکاری نزدیک با آمریکا پیش برویم. به دور هشتم خوش آمدید.  توسعه برنامه هسته‌ای ایران نتیجه فشار حداکثری آمریکاست نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین در پیامی توییتری پیش‌رفت‌ها در برنامه هسته‌ای ایران را نتیجه خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و سیاست فشار حداکثری آن علیه ایران دانست. میخائیل اولیانوف در صفحه توییترش در واکنش به پیام یکی از کاربران مبنی بر اینکه اتحادیه اروپا و آمریکا به اتفاق چین و روسیه در جبهه واحدی در برابر توسعه برنامه هسته‌ای ایران قرار دارند، نوشت: «ما از توسعه سریع برنامه هسته‌ای ایران خشنود نیستیم اما این پاسخی به سیاست فشار حداکثری آمریکاست. نه تنها ایران، بلکه هر دو طرف باید دست از این رویه بردارند‍! وی ضمن اعلام زمان ازسرگیری مذاکرات وین گفت: تمام طرف‌های مذاکره کننده خواهان احیای برجام در سریع‌ترین زمان ممکن هستند. نماینده دائم روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی بیان کرد: مذاکرات وین ٢٧دسامبر از سرگرفته می‌شود. معمولا شرکت در یک برنامه و کار جدی در فاصله زمانی کریسمس کاتولیک و سال نو روال نیست اما در این مورد خاص، نشان می‌دهد که تمام مذاکره‌کنندگان مایل به اتلاف وقت نیستند و خواهان احیای برجام در سریع‌ترین زمان ممکن هستند.   گفت‌وگوها با تهران ممکن است طی چند هفته آینده به پایان برسد مشاور امنیت ملی آمریکا گفت: واشنگتن کماکان بر این باور است که دیپلماسی و فشار بهترین راه درقبال ایران است. جیک سالیوان در جریان سفر به سرزمین‌های اشغالی افزود: ایالات متحده و شرکایش در حال بحث درباره چارچوب زمانی برای ادامه دیپلماسی هسته‌ای با ایران هستند و گفت‌وگوهای کنونی با تهران ممکن است طی چند هفته آینده به پایان برسد. وی اظهار داشت: ما به طور علنی یک تاریخ را در تقویم مشخص نمی‌کنیم اما می‌توانم به شما بگویم که پشت درهای بسته درباره چارچوب‌‌های زمانی صحبت می‌کنیم و این طولانی نیست. این مقام ارشد آمریکایی بیان کرد: واشنگتن همچنان بر این باور است که دیپلماسی، فشار و بازدارندگی بهترین راه حل برای برنامه هسته‌ای ایران است.