روزنامه آرمان ملی
1400/10/04
برجام از «موانع داخلي» عبور كرده است
آرمان ملی- علیرضا پورحسین: طبق شنیده‌ها، دور جدید مذاکرات وین از روز دوشنبه آغاز خواهد شد و روند گفت‌وگوها ادامه پیدا می‌کند. رایزنی‌هایی که به نظر می‌رسد به اوج اهمیت خود رسیده‌اند. در این میان برخی مقامات دخیل خبر از پیشرفت مذاکرات می‌دهند و برخی نیز بر این باور هستند که فقط چند هفته فرصت تا رسیدن به توافق وجود دارد. بیم‌ها و امیدهایی که به نظر می‌رسد از روز دوشنبه بیشتر ابهامات پیرامون آنها از بین خواهد رفت. در این میان شاهد سفر وزیر خارجه عراق به تهران بودیم که به صراحت خواستار گفت‌وگوی مستقیم ایران و آمریکا شد. بسیاری بر این باور هستند که سفر وزیرخارجه عراق به تهران جهت انتقال پیام‌های مهمی بوده است که می‌تواند دور آتی مذاکرات در وین را تحت الشعاع قرار دهد. در راستای بررسی آخرین تحولات برجام و صحبت‌های وزیر امور خارجه عراق، «آرمان ملی» گفت‌وگویی با فریدون مجلسی، دیپلمات پیشین ایران داشته است که در ادامه می‌خوانید. آیا وزیرخارجه عــراق در سفر به ایران حامل پیام خاصی بوده است؟ مشخصا در این مقطع حساس زمانی آنها برای ارسال پیامی به ایران آمده‌اند و خود عراق نیز بیش از هر کشور دیگری نگران برهم خوردن مذاکرات در وین و بالاگرفتن تنش‌ها میان ایران و آمریکاست. عراق به طور کلی هم حامی مواضع ایران است و هم نگران موضع گیری‌های ایران است و مشخصا به‌دنبال وساطت میان ایران و آمریکاست. یکی از مواردی که مشخص می‌کند عراق چه زمانی باید نگران‌تر باشد، روند مذاکرات وین است و هرگاه آنها احساس می‌کنند که شاید مذاکرات به نتیجه نرسد، به تهران آمده و پیغام‌هایی را رد و بدل می‌کنند. عراق بر این باور است که امنیت کشورش به مذاکرات وین گره خورده و به همین علت تمام تلاش خود را می‌کنند تا صرفا از طریق دیپلماسی مسائل حل و فصل شود. چه اتفاقی در مذاکـــرات وین رخ داده که نگرانی عراق را در پی داشته است؟ به‌طور کلی از ابتدای سال جاری نسبت به مذاکرات احیای برجام خوش بین نبوده به این علت که در داخل همواره کارشکنی علیه مذاکرات انجام می‌شد. امروز نیز کسانی که قصد مذاکره کردن دارند تا چند ماه پیش مخالف جدی برجام بودند. همین کارشکنی‌ها و مخالفت‌های داخلی بود که سبب شد تا برجام اولیه نتایج مورد انتظار را نداشته باشد و در دوران ترامپ بالاخره اتفاقی که پیش بینی می‌شد، رقم خورد و توافق برجام متوقف شد. در این میان یک روزنه امید به‌وجود آمده است و آن اینکه مخالفان گذشته برجام خود متولی امور در کشور شده‌اند و در تمامی دستگاه‌ها به سر کار آمده‌اند و دیگر عملا موانع داخلی برجام برطرف شده است و مخالفی از داخل با برجام وجود ندارد. مذاکره کنندگان ایرانی امروز دیگر نیاز نیست با مخالفان داخلی مذاکرات نیز وارد رقابت شوند و مذاکره کنندگان دیگر متهم به خیانت نمی‌شوند و مشکلات کشور دیگر به آنها انتساب داده نمی‌شود. در این شرایط دیگر مخالفی وجود ندارد و یک جناح تمامی امور را در دست گرفته است. مسئولان امروز کشور مانند مسئولان سایر کشورها امروز فهمیده‌اند که باید برای کشور کاری انجام دهند و مشخصا مواضع آنها با چند ماه پیش فرق کرده است. مسئولان قبلی نیز نگران کشور بودند اما تفاوتشان این بود که جهانی‌تر فکر می‌کردند و متناسب با مناسبات بین‌المللی عمل می‌کردند. با توجه به همین موارد شاهد هستیم که ایران به گونه‌ای عمل کرده است که از دوشنبه دور جدید مذاکرات آغاز میشود و در چنین شرایطی به نظر می‌رسد این دور از مذاکرات بسیار حساس است و به همین علت مقامات عراق نگران شده‌اند و به ایران آمده‌اند. با این وجود به نظر شما مذاکرات به نتیجه خواهد رسید و برجام احیا میشود؟ امروز شرایط کشور از همیشه بحرانی‌تر است و این مردم هستند که زیر فشار عدم توافق قرار گرفته‌اند. امروز شرایط کشور به‌گونه‌ای است که حتی قشر معلم نیز اعتراض دارند و از وضعیت معیشت خود ناراضی هستند. زمانی که معلم ناراضی باشد کل سیستم آموزش کشور تحت تاثیر قرار می‌گیرد و میلیون‌ها دانش‌آموز نیز در شرایط بدی خواهند بود. این موارد را دولت می‌بیند و می‌داند که بین دولت و مردم یک شکاف به‌وجود آمده است که این شکاف یا با نفرت پر میشود یا با شنیدن حرف مردم مبنی بر اینکه خواهان بهبود وضع معیشت هستند و به نظر می‌رسد که تا زمانی که تحریم‌ها علیه ایران لغو نشود، وضعیت معیشت مردم نیز خوب نخواهد شد و امروز دولت به نظر می‌رسد در حال گام برداشتن در این مسیر است. مردم امروز آرامش می‌خواهند و مشخصا اقداماتی که منجر به وقوع جنگ شود را نمی‌پسندند. بر همین اساس باید مراقب رفتارهای خود در منطقه باشیم و از تنش دوری کنیم. با برقراری روابط دوجانبه قطعا می‌توان از این وضعیت دور شد و آرامش را جایگزین التهاب و تنش در منطقه کرد. این تصور وجود دارد که دولت فهمیده است که برجام می‌تواند راه‌حل برطرف شدن تمامی مسکلات باشد و به همین علت در هفته‌های اخیر نسبت به آن واکنش مثبت نشان داده است. ادامه این مسیر مشخصا می‌تواند منجر به احیای برجام شود و کشور را از تنگنا خارج کند به شرطی که فرصت‌های موجود را از دست ندهیم. مذاکــره مستقیم با آمریکا می‌تواند گره از کار مذاکرات باز کنــد و آیا اساسا باید به چنین سمتی حرکت کرد؟ ایران امروز باید با کشورهایی که در صف نخست مخالفت با آنها قرار دارد وارد مذاکره شود و نباید از رایزنی و گفت‌وگو فاصله بگیرد. قهر کردن در روابط بین‌الملل معنا ندارد و نباید با قهر کردن با سایر کشورها، فرصت‌ها را از دست دهیم. لازم نیست برای مذاکره کردن با آمریکا حتما با آنها دوست باشیم. مساله جدی است و باید با وجود تمامی اختلافات با جدیت با آمریکا گفت‌وگو کنیم و مشخصا این به معنای دوستی با آمریکا نیست بلکه گفت‌وگو انجام میشود تا مشکلات کشور حل و فصل شود و از منافع ملی خود دفاع کنیم. قهر کردن در فضای سیاسی درست نیست و ناچار هستیم تا گفت‌وگو کنیم. نباید فراموش کرد که آمریکا همچنان بزرگ‌ترین اقتصاد جهان است و ایران می‌تواند در تعامل تجاری با این کشور به منافع بزرگی دست پیدا کند و آنها نیز تمایل دارند با ایران وارد تجارت شوند. امروز در آمریکا حدود 5 میلیون نفر زندگی می‌کنند که اصالتی ایرانی دارند و سطح دارایی، سواد و علم این افراد از سطح عمومی در آمریکا بالاتر است و ایران می‌تواند به سمتی حرکت کند که از این ظرفیت نیز به خوبی استفاده کند. قسمت قابل توجهی از این جمعیت تمایل دارند به ایران سفر کرده و یا در ایران سرمایه‌گذاری کنند که صرفا سفر این افراد به ایران می‌تواند چرخ اقتصاد کشور را به حرکت درآورد اما به علت تحریم‌ها و به علت اینکه روابط ایران و آمریکا خوب نیست این جمعیت بزرگ که از بسیاری از کشورهای جهان پر جمعیت‌تر است نمی‌توانند با ایران رابطه‌ای داشته باشند و ایران نیز از ظرفیت اقتصادی، علمی و تجاری آنها محروم شده است. ایران کشور پدری و مادری این جمعیت است و علاقه مند به حضور در این کشور هستند اما حتی یک ساختمان در آمریکا وجود ندارد تا امور آنها را برای سفر به ایران تسهیل کند و صرفا یک دفتر با پرچم یک کشور ثالث وجود دارد که از آن تحت عنوان حافظ منافع یاد میشود. جامعه ایرانی در آمریکا بزرگ‌ترین جامعه ایرانیان خارج از کشور است اما متاسفانه امکان سفر آنها به ایران نیز سخت است. برقراری یک سفر مستقیم مشخصا می‌تواند یک منفعت اقتصادی بزرگ برای ایران باشد اما امروز از همین نیز محروم هستیم. گفت‌وگو نکردن با آمریکا امروز علت اصلی تمامی این موارد است و مشخص نیست چه زمانی این مسیر آماده میشود. نباید با قطع رابطه به خود ضرر وارد کنیم. امروز برقراری پرواز میان ایران و آمریکا و تاسیس یک دفتر در آمریکا ذیل پرچم ایران هیچ قبحی ندارد و هیچ امر خلافی نیست اما می‌تواند مشکلات مردم را کم‌تر کند و قدرت ایران را بیشتر کند. این موارد در داخل در حال مطرح شدن است اما مخالفینی دارد که اجازه نمی‌دهد این موارد به اجرا درآید. مذاکره مستقیم مشخصا می‌تواند این نگرانی‌ها را برطرف کند و بسیاری از امور را تسهیل کند و با حرکت به این سمت می‌توان موفقیت‌های زیادی برای کشور به‌دست آورد. امروز ایران امکانات دفاعی مناسبی کسب کرده که لازم است قدر آن دانسته شود و نباید تصمیم گیران کاری کنند که این امکانات را از دست بدهیم. قدرت دفاعی به تکنولوژی و فنون صنعتی و مهندسی بستگی دارد و همچنین به توانمندی اقتصادی تا بتوان از بحران‌ها عبور کرد. اکنون تحریم‌ها برای کشور مشکل ایجاد کرده است و باید گفت امروز زمان آن است که فکری شود و از تندروی و شعارگرایی که منجر به فاصله گرفتن ایران از کشورهای بزرگ صنعتی شده است، جلوگیری کرد. با پناه بردن به تفکر عقلانی می‌توان احساس امید کرد و گفت که امروز با احساس مسئولیت مسئولان نسبت به مردم خود، می‌توان درراه مصالح، رفاه و آسایش عمومی و توسعه کشور قدم برداشت. عراق با توجه به احساس خطری که خود کرده می‌تواند فضایی ایجاد کند تا گفت‌وگوهای مستقیم شکل گیرد؟ باید توجه داشت که ترکش‌های دشمنی ایران و آمریکا در ابتدا به عراق برخورد می‌کند و این کشور را درگیر یک جنگ داخلی می‌کند. ایران نفوذ زیادی در ارکان نظامی عراق دارد که نمونه مشابه آن حشد الشعبی است و به همین علت خواه یا ناخواه آنها نیز درگیر خواهند شد. از سوی دیگر یکی از کشورهایی که در روزهای تحریمی ایران در حال سود کردن است، عراق بود که برای جایگزین کردن نفت تحریمی ایران فروش بیشتری در دستور کار قرار داده است و دلارهای بیشتری دریافت می‌کند اما نمی‌تواند به علت تحریم، بدهی‌های خود را به ایران بپردازد و به همین علت زیرفشار است. عراق می‌خواهد کمی از بازار نفت سود کند اما درگیر تنش نشود و از سوی دیگر این برآورد را کرده‌اند که اگر امنیت برقرار شود، به علت نزدیکی دینی و مذهبی ایران و عراق، دو کشور می‌توانند تجارت‌های بزرگی داشته باشند و عراق میزبان مسافران زیادی باشد و سود بیشتری نیز به‌دست آورد. برای همین آنها پا پیش گذاشته‌اند و می‌خواهند مذاکره مستقیم میان ایران و آمریکا شکل گیرد تا قربانی درگیری دو قدرت بزرگ‌تر نشوند. آنها توانستند ایران و عربستان را پای میز گفت‌وگو بنشانند و شاید این اتفاق در خصوص ایران و آمریکا نیز رخ دهد تا همه طرف‌ها از امنیت بیشتر بهره‌مند شوند و خاورمیانه به سمت آرامش بیشتر حرکت کند. ما از دو جهت زیر فشار هستیم. فشارهای داخلی شدید است و کشور فرصتی ندارد که بدون ایجاد نارضایتی در گروه‌های مختلف کارمندی، کارگری و گروه‌هایی که درآمدشان رو به کاهش است، کاری از پیش ببرد. اضافه کردن 20 الی 30 درصد حقوق جاری در بین برخی از اقشار جامعه دردی را دوا نمی‌‌کند. در مقابل مسئله برابری قدرت خرید است که نرخ دلار را از سه هزار تومان به سی هزار تومان رسانده است، یعنی 10 برابر قدرت خرید جهانی از سبد خرید مردم ایران کاسته شده است. لازم است جلوی این وضعیت گرفته شود. این دلایل از جمله مواردی است که ما در مقابل آنها فکر می‌کنیم که حتی باید زودتر از این هم به نتیجه برسیم. مهلتی که به ما داده شده کم است و در مقابل در داخل سیستم، حاکمیت امروز یکدست است و تصمیم گیران همه به جناح اصولگرا متعلق هستند و تصمیم‌گیری باید نسبت به قبل آسان‌تر باشد. به همین دلیل انتظار مردم این است که مشکلات در حوزه روابط خارجی و داخلی مثل برجام و FATF از سر راه مردم برداشته شود.
سایر اخبار این روزنامه
قيمت‌گذاري استاني؛ راه حل تازه
كوتوله‌های سياسی با «نفی واقعيت» خشونت را ترويج می كنند
خطـر انفجــار اُميـكـرون ازحاشيـه شهرها
رشد منفي ده ساله اقتصاد ايران
دورهشتم؛ چالش امتيازها براي طرفين
برجام از «موانع داخلي» عبور كرده است
نگفتم محاکمه صحرایی کنید!
شمارش معکوس برای حذف سرخابی‌ها از آسیا!
ایران در آستانه یخ‌زدگی امید به آسمان و باران
اعتیاد به اینترنت؛ بیماری پنهان و خطرناک
ضرورت تعادل در واردات و تولید داخل
موقعيت پيچيده مذاكرات برجامي
بهبود اقتصادي از اعداد تا واقعيت؟
سیاست در ایران و اتوبان ساوه!
