تفاوت‌های فردی و پذیرش آن

جعفر بای ‪-‬ یکی از ویژگی‌های خلقت، پدیده بسیار پیچیده تفاوت‌های فردی است. در عالم خلقت هیچ دو نفری خصوصیات ظاهری و فیزیکی یکسانی ندارند. انسان، پدیده عظیم خلقت هنوز حتی از نظر فیزیولوژیکی کاملا شناخته شده نیست. هرقدر زیست‌شناسان درباره پیچیدگی‌های ابعاد جسمانی آدمی تحقیق می‌کنند و راز و رمزهایی می‌یابند موجب حیرت آن‌ها می‌شود. ولی آنچه حائز اهمیت است گرایش‌های فکری، علائق و ذائقه‌های متنوع انسان‌ها است که گاهی حتی دوقلوهای تک تخمکی نیز تفاوت‌های واضحی با یکدیگر دارند. استعدادیابی از مهم‌ترین وظایف خانواده‌ها و نظام آموزش و پرورش است. پس از شناخت دقیق توانایی‌ها، پرورش و شکوفاسازی آن رسالت همه دست اندرکاران تعلیم و تربیت می‌باشد. درک دقیق تفاوت‌های فردی و احترام گذاشتن به آن از شاخص‌های توسعه یافتگی انسان‌ها
محسوب می‌شود. بسیاری از انسان‌ها از دیگران انتظاراتی دارند و علاقه مندند آنان نیز مانند خودشان فکر کنند، همانند آن‌ها رفتار کرده و درست مانند آنان کنش و واکنش داشته باشند و یا از آنان پیروی کنند. در حالیکه دو انسان از بسیاری جهات متفاوت با یکدیگر خلق شده‌اند و نمی‌توانند بر خلاف علائق و توانایی‌های خود رفتار کنند. خانواده به عنوان خشت نخست تربیت آدمی، سنگ بنای شکل‌گیری شخصیت فرد را می‌گذارد و مهمترین وظیفه را در شناخت این تفاوت‌های فردی دارد. استعدادشناسی و توانایی‌سنجی از وظایف ذاتی خانواده‌ها است تا اینکه با شناخت دقیق فرزندان، رفتارهای متناسب با استعدادها و توانایی‌های آنان داشته و ضمن پروش استعدادها و شکوفایی آن‌ها همچنین رسالت هدایت برای رشد و تعالی جهت پذیرش مسئولیت‌های فردای جامعه به عهده خانواده‌ها است. در ادامه این وظایف اصلی، مدارس نیز باید با رفتارهایی استاندارد، علمی، متناسب با یافته‌های پژوهشی و با کمترین تنش، موجبات رشد و پرورش و تعالی و شکوفاسازی و توانمندسازی نوباوگان کشور را در راستای مسئولیت خطیری که بر عهده دارند فراهم آورند. خالق یکتا در خلقت اشرف مخلوقات با قراردادن تفاوت‌های فردی، ضمن نشان دادن عظمت و قدرت خویش متناسب با نیازهای یک جامعه کامل، انسان‌های مختلفی را با استعدادها و توانایی‌های متنوع خلق نموده است پس متناسب با نیازهای یک جامعه کامل بشری، در وجود انسان‌ها استعدادهایی قرار گرفته که افراد از شدت و ضعف‌هایی در توانمندی‌های متنوع برخوردارند که معدل آن برای اداره یک جامعه کفایت می‌کند و هر فرد متناسب با توانایی‌ها و استعدادها بهر کاری ساخته شده است. خداوند هر انسانی را برای انجام مسئولیت خاص و رفع نیاز ویژه‌ای از جامعه خلق نموده است. مدیران ارشد جامعه هستند که با برنامه ریزی‌های کلان اجتماعی، افراد را متناسب با توانایی‌ها در مصدر کارهای متناسب با استعدادها و توانمندی های آنان قرار داده و هر تغییری در این خصوص، موازنه جامعه را به هم می‌زند.