آغاز مذاكرات پس از توقف سه روزه

آرمان ملی- حمید شجاعی: پس از وقفه‌ای 3 روزه مذاکرات دور هشتم احیای برجام در هتل کوبورگ وین از سر گرفته شد و طرفین مذاکره که به دلیل تعطیلات سال نوی میلادی میز مذاکره را ترک گفته بودند مجددا مذاکرات را کلید زدند. هر چند که آنطور که روز گذشته با ازسرگیری مذاکرات کمیسیون مشترک برجام برگزار نشد و گفت‌وگوها درچارچوب دیدارهای دوجانبه و چندجانبه ادامه یافت. دور هشتم مذاکرات از روز گذشته در شرایطی آغاز شده که طرفین مذاکره بارها نسبت به مثبت و سازنده بودن مذاکرات احیای برجام ابراز رضایت و خوشبینی کرده‌اند. چنانکه یائیر لاپید وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی نیز به این موضوع اعتراف کرده که ایران و قدرت‌های جهانی مایل به احیای برجام هستند و به احتمال بسیار زیاد این اتفاق رخ خواهد داد. لذا به نظر می‌رسد همه چیز برای احیای برجام و مهم‌تر از آن برداشته شدن تحریم‌های ظالمانه مهیاست. باید دید که طرفین مذاکره چه زمانی و چگونه توافق را اعلام خواهند نمود.    در انتظار توافق هشتمین دور مذاکرات احیای برجام از دوشنبه گذشته 6 دی ماه با حضور ایران و کشورهای 4+1 کلید خورد اما تنها پس از چهار روز مذاکره از جمعه گذشته به دلیل آغاز سال نومیلادی متوقف شد تا طرفین با چند روز تاخیر مجددا مذاکرات را استارت بزنند. در همین راستا نیز مذاکرات پس از 3 روز وقفه از روز گذشته در هتل کوبورگ وین از سر گرفته شد و طرفین در راستای حل اختلافات و رسیدن به اشتراکات بیشتر در جهت دستیابی به توافق مطلوب گرد هم جمع شدند. این در حالی است که آنچه در بخش اول مذاکرات دور هشتم متصور بوده اینکه طرفین برجام تا کنون از روند مذاکرات راضی بوده‌ و اذعان داشته‌اند که اگر شرایط مذاکرات به همین صورت پیش برود می‌توان به توافق امیدوار بود. هر چند که به نظر می‌رسد روس‌ها و چینی‌ها از همه امیدوارترند و حتی چینی‌ها در گامی فراتر گفته‌اند احتمال اینکه در پایان مذاکرات دور هشتم به توافق برسیم وجود دارد. این در حالی است که هیأت مذاکره کننده ایرانی هنوز زمانی را برای رسیدن به توافق تعیین نکرده و صرفا از روند مذاکرات ابراز رضایت کرده‌اند. چنانکه اتحادیه اروپا نیز اخیرا در بیانیه‌ای همین ابراز رضایت را داشته و در بیانیه‌ای آورده که اگر شرایط به همین منوال پیش برود احتمالا چند هفته با توافق فاصله داشته باشیم. این در حالی است که بسیاری از تحلیلگران؛ مواضع تروئیکای اروپا را در هماهنگی کامل با آمریکا قلمداد می‌کنند و معتقدند جدای از رویکردهای مطروحه از سوی اروپایی‌ها باید دید نوع دیدگاه و نگرش آمریکایی‌ها به مساله توافق چگونه است و اساسا چگونه نگاهی به بحث لغو تحریم‌ها، احیای برجام و بازگشت به توافق دارند؟ آنچه مسلم است از نظر ایران توافق خوب زمانی خواهد بود که لغو تحریم‌های ایران به صورت عملی و قابل راستی آزمایی صورت پذیرد. این در حالی است که برخی معتقدند مذاکرات دور هشتم برجام تحت تاثیر تحرکات بیشتر روسیه رقم می‌خورد و به عبارتی این کشور در راستای منافع خود در حال مدیریت مذاکرات است. هر چند عده‌ای نیز بر این باورند که اتفاقا روسیه در جهت تسهیل‌ و میانجی‌گری میان طرف‌های مذاکره عمل می‌کند. این مسائل در شرایطی مطرح می‌شود که به اذعان طرفین مذاکرات روند مثبت و رو به جلویی دارد و همان‌طور که سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان گفته: «در حوزه رفع تحریم‌ها و اجرای تعهدات، تضمین‌ها، راستی آزمایی و همچنین رفع تحریم‌ها و موضوع هسته‌ای پیشرفت‌هایی داشته‌ایم.» از طرف دیگر ایران بارها از اروپایی‌‌ها خواسته تا از بی‌عملی خارج شوند و در مقام طرف‌‌های توافق از جایگاه خود اعمال اراده و اختیار داشته باشند اما آنچه تا کنون دیده شده اروپایی‌ها همزمان با مذاکرات اصلی در اتاق دیگری با آمریکایی‌ها در حال مذاکره هستند و همین موضوع نیز باعث شده تا نتوانند موضع‌گیری درست و منطقی از خود بروز دهند. حال باید دید مذاکرات دور هشتم در موعد پس از وقفه 3 روزه می‌تواند دریچه‌ای رو به گشایش و توافق باز کند یا اینکه باز هم باید مانند ادوار دیگر مذاکره در مقاطع بعدی منتظر بمانیم.    اختلاف موضع غربی‌ها  هر چند که طرفین مذاکره به احیای برجام خوشبین هستند اما به نظر می‌رسد که به همین اندازه نیز اختلافات میان طرفین وجود دارد. چنانکه به گواه رسانه‌های خارجی حرف‌های شماری از منابع دیپلماتیک در گروه‌های مختلف طی هفته‌های اخیر نشان می‌دهد که تنش‌ها و اختلافاتی میان مذاکره کنندگان غربی به وجود آمده که بر روند مذاکرات تاثیر منفی گذاشته است. چرا که غربی‌ها تصور می‌کردند که با عزم آمریکا برای بازگشت به برجام می‌توانند مذاکرات را در کمترین زمان ممکن به انجام رسانده و برجام را احیا کنند. اما فکرش را نمی‌کردند که تیم مذاکره کننده ایرانی با طرح برخی مسائل مذاکرات را طولانی‌تر کند. لذا امروز خود غربی‌ها و رسانه‌هایشان بر این نکته تاکید می‌کنند که همزمان با طولانی شدن روند مذاکرات، طرف ایرانی همچنان به حرکت در مسیر تقویت موضع خود ادامه داده و در سوی دیگر حالت و وضعیت دیپلمات‌های غربی آشفته شده که این مساله موجب رضایت طرف ایرانی نیز شده است. لذا به نظر می‌رسد سال جدید میلادی از همین شروع برای اروپایی‌ها چندان آمد نداشته باشد چرا که ایران پیشتر با نزدیکی به چین و روسیه از لحاظ اقتصادی، توانسته تاثیر تحریم‌ها را کاهش دهد و امروز بسیار با موضع محکم و مقتدر‌تری در صحنه مذاکرات حاضر می‌شود.     می‌توانیم به یک توافق خوب برسیم  رئیس مجلس در خصوص مذاکرات برجام و توافق احتمالی اظهار داشت: به روشنی این موضوع را گفته‌ایم که به دنبال یک مذاکره خوب و توافق خوب هستیم. توافق خوب توافقی است که طرفین به برجام عمل کنند و بپذیرند که دیگر باز وارد نشوند و دوباره خارج شوند. محمدباقر قالیباف در گفت‌وگو با المنار در ارتباط با تعهدات موقت گفت: تعهدات موقت نداریم و اگر تعهدی داده می‌شود دائمی است و در شورای امنیت قطعنامه شده و به تصویب رسیده است که البته در جزئیات زمانی که آمریکا می‌خواهد وارد گروه مذاکره شود باید گام اول را بردارند که پذیرفته‌اند. باید تحریم‌ها را بردارند و این به این معنا است که به صورت روان بتوانیم با تمام دنیا اقدامات اقتصادی خود را انجام دهیم؛ چرا باید بی‌دلیل زیر فشار ظالمانه باشیم؟ وی افزود: اگر آمریکایی‌ها این چارچوب‌ها را بپذیرند که البته باید بپذیرند، می‌توانیم به یک توافق خوبی برسیم. رئیس قوه مقننه در خصوص افق زمانی نتیجه دادن مذاکرات بیان کرد: طبیعتاً مذاکرات باید یک زمان محدودی داشته باشد و نباید طولانی شود. اگر به مقررات بین‌المللی گردن نهاده شود و به تعهدات برجام عمل شود، مذاکرات طولانی نمی‌شود و باید زمانی معقول داشته باشد. وی تصریح کرد: ما هیچ مذاکره‌ای با آمریکا در حوزه منطقه و موشکی نداریم و موضوع فقط هسته‌ای است. هیچ ضرب‌الاجلی برای به نتیجه رسیدن مذاکرات تعیین نشده و موضوع اصلی برای هیات مذاکره‌کننده ایرانی احقاق حقوق ملت ایران در چارچوب توافقات قبلی است. به گزارش نورنیوز، یک منبع نزدیک به تیم مذاکره‌کننده ایران در وین در واکنش به برخی خبرسازی‌های رسانه‌های غربی در خصوص تعیین شدن ضرب‌الاجل در مذاکرات پیش‌رو گفت: هیچ ضرب‌الاجلی برای به نتیجه رسیدن مذاکرات تعیین نشده و موضوع اصلی برای هیات مذاکره‌کننده ایرانی احقاق حقوق ملت ایران در چارچوب توافقات قبلی است. وی افزود: خبرسازی‌هایی از این دست که مبنای واقعی ندارد و صرفا با هدف تحمیل تشنج به فضای مذاکرات انجام می‌شود تغییری در راهبرد هیات مذاکره‌کننده ایرانی برای رسیدن به «توافق خوب» نخواهد داشت. همزمان با ورود هیات‌ها به وین برای حضور مذاکرات، برخی رسانه‌ها به نقل از دیپلمات‌های آمریکایی مدعی تعیین ضرب‌الاجل برای جلوگیری از طولانی شدن مذاکرات شده بودند.