پانزدهمین دوره حراج تهران برگزار خواهد شد بزرگ‌ترین حراج هنری کشور و حاشیه اصالت‌سنجی

گروه فرهنگ و هنر – حدودا 10 روز دیگر، تهران میزبان یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای هنری ایران است. 24 دی ماه پانزدهمین دوره حراج تهران برگزار خواهد شد. حراجی که هر بار با حواشی گوناگونی روبه‌رو بود، از تشکیک در اصالت آثار گرفته تا احتمال وجود دست‌های پشت پرده.
شاید از همان روز اولی که قرار بود حراجی بزرگی برای آثار هنری در کشور برگزار شود، همه گمان می‌کردند که با یکی از پرحاشیه‌ترین بازارهای هنر روبه‌رو خواهند شد، همان‌طور که البته برخی از حراج‌های بزرگ دنیا با آن دست به گریبان هستند. اما در چند دوره آخر این حاشیه‌ها به بالاترین حد خود رسید.
در دو سال گذشته برگزاری فیزیکی یا آنلاین این حراج به دلیل شیوع کرونا بسیار مسئله برانگیز بود و حالا در بحبوحه ورود سویه جدید این ویروس، شاهد برگزاری فیزیکی این حراج خواهیم بود. اما به جز این مورد که در دو دوره گذشته حاشیه‌ساز بود، یکی از مواردی که همیشه برای همه پرسش‌برانگیز بود، تایید اصالت آثار بود، تا جایی که حتی در چند مورد شک و شبهه‌هایی در مورد اصل بودن آثار برخی از هنرمندان توسط برخی افراد مطرح شد. روابط عمومی امسال اعلام کرده که آثار ارائه شده در این حراج، امسال در در مرحله اصالت‌سنجی خواهند شد. آن‌ها گفته‌اند: «با توجه به حساسیت‌های به وجود آمده در خصوص تعهد و مسئولیت حراج در قبال اصالت آثار یادآوری می‌شود، مبنای تعهدات حراج‌گزار، وفق شرایط عمومی حراج تهران است که در قرارداد فی‌مابین حراج تهران و فروشندگان و خریداران آثار هنری منعقد می‌شود و در سایت رسمی حراج نیز درج شده است. بر همین اساس ملاک ضمانت و تعهد حراج همچون ادوار گذشته به قوت خود باقی و شرایط عمومی پانزدهمین دوره حراج تهران بر روی سایت حراج تهران قابل دسترس است.
با توجه به حواشی پیش آمده در خصوص میزان تعهد و مسئولیت اصالت آثار، توجه همگان را به مفاد قرارداد در مورد اصالت آثار جلب می‌کند: «کلیه آثار ارایه شده در حراج تهران توسط کارشناسان معتبر بررسی و اصالت و انتساب آنها به پدیدآورنده اثر مورد بررسی قرار می‌گیرد. در خصوص آثار کلاسیک، هر گاه نیاز باشد مورد بررسی توسط کارشناسان وزارت میراث فرهنگی و گردشگری صورت خواهد گرفت. به هر جهت با توجه به آنکه آثار ارائه شده در حراج به مدت ۳ روز جهت رویت متقاضیان در معرض بازدید عموم قرار می‌گیرد، متقاضیان این امکان را جهت بررسی‌های کارشناسی متعارف از جانب کارشناسان منتخب خود در مدت مزبور دارند.»


با حسن نیت ادامه بند ۹ ناظر بر اصالت آثار هنری مندرج در کاتالوگ که اشاره به دعوای حقوقی احتمالی فی‌مابین فروشنده و خریدار است را حذف و تعهد می‌کند در این زمینه، شرایط عمومی حراج تهران که در سایت و قراردادهای حراج تهران آمده، ملاک قرارداد خواهد بود.»
اما به جز این مورد، مواردی دیگر هم در دوره‌های گوناگون برگزاری حراج تهران حاشیه ساز شد. یکی از اتفاقات قابل اشاره در دوره چهاردهم حراج، نصف شدن رقم کل فروش در مقایسه با دوره قبلی است. چهاردهمین دوره حراج تهران با مجموع فروش ۴۲ میلیارد و ۷۱۸ میلیون تومان درحالی در روزهای کرونایی به پایان رسید که این رقم در مقایسه با دوره گذشته به کمتر از نصف رسیده بود.
حاشیه‌ی رخ داده در دوره چهاردهم حراج اکنون این سوال را به ذهن خریداران و شرکت‌کنندگان در این رویداد به‌وجود می‌آورد که استقبال از دوره پانزدهم چگونه خواهد بود و اینکه آیا می‌توان گفت احتمال می‌رود رقم کل فروش دوره پانزدهم به کمتر از دوره قبل نیز برسد؟
اما چهاردهمین حراج تهران در حالی ۲۱ مرداد ۱۴۰۰ برگزار شد، که قرار بود در تیرماه ۱۴۰۰ برگزار شود اما به دلیل مواجه شدن با پیک چهارم کرونا، نزدیک ۴۰ روز عقب افتاد. مجوز برگزاری این دوره از حراج در دهه اول محرم از سوی وزارت ارشاد صادر شد. ضمن اینکه با توجه به افزایش محدودیت‌های کرونایی، حراج شرایطی را فراهم کرد تا حجم حضور کم و شرایط آنلاین نیز برای خریداران فراهم شود.
داستان برگزاری سیزدهمین دوره حراج تهران از همان ابتدا هم پر حاشیه بود. بر طبق روال هرساله حراج هنری سیزدهم باید در تیرماه برگزار می‌شد، به دلیل شرایط کرونایی تا شهریور ماه به تعویق افتاد اما شهریور ماه هم رسید و این حراج برگزار نشد. روابط عمومی این حراج دراین‌باره چنین اطلاع‌رسانی کرده بود: «سیزدهمین دوره «حراج تهران» که قرار بود در تاریخ ۲۷ تیرماه برگزار شود به دلیل اوج‌گیری شیوع بیماری کرونا در این زمان با ۲ ماه تاخیر به جمعه ۲۸ شهریور ماه موکول شد اما باتوجه به تداوم وضعیت نامساعد و نگران‌کننده شیوع بیماری کرونا امکان برگزاری آن در شهریورماه نیز وجود ندارد. در نتیجه تصمیم فعلی «حراج تهران» برگزاری حراج «هنر معاصر و مدرن» در فصل پاییز است». از آنجا که متولیان برگزاری این حراجی اصرار به برگزاری حضوری این مراسم داشتند و منتظر رسیدن موعد مناسب برای برگزاری بودند، پاییز هم تمام شد و خبری از برگزاری حراج نبود. سرانجام پس از ماه‌ها، این حراج عصر جمعه ۲۶ دی ماه کار خود را با چکش زدن ۱۱۰ اثر هنری با اجرای حسین پاکدل در هتل پارسیان آزادی آغاز کرد. در این مراسم تنها تعدادی محدود از خریداران بدون هیچ همراهی در این مراسم حضور داشتند و امکان خرید به صورت نیمه‌حضوری و تلفنی نیز برای خریداران مهیا بود.
اما رکورددار غیرقابل پیش‌بینی در این دوره، اثری بود از آیدین آغداشلو که توانست به قیمت 12 میلیارد تومان به فروش برسد. از او ۲ اثر در حراج ارائه شده بود که گران‌ترین اثر با کمینه و بیشینه یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان تا یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان ارزیابی شده بود و در نهایت به قیمت بیش از ۱۰ برابر کمینه و به مبلغ ۱۲ میلیارد تومان به فروش رسید تا رکورد فروش اثر در حراج تهران را بزند. همچنین اثر دیگر آغداشلو به قیمت ۶۰۰ میلیون تومان فروخته شد. این اثر یک نقاشی دو لته‌ای با عنوان «خاطرات امید» از مجموعه «خاطرات انهدام» بود.
دفتر دوازدهمین حراج تهران که به عرضه و فروش آثار هنر معاصر ایران اختصاص داشت، در دی ماه ۹۸ در حالی بسته شد که مجموع فروش آن ۳۱ میلیارد و ۷۱۷ میلیون تومان اعلام شد و گران ترین اثر فروخته‌شده نیز متعلق به حسین زنده‌رودی بود. این اثر پیشتر در حراج ساتبیز پاریس (۲۰۱۹) ارائه شده بود، با قیمت کمینه و بیشینه ۳ تا ۴ میلیارد ارائه شد که در نهایت با قیمت ۳ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان چکش خورد. همچنین از دیگر نکات جالب توجه حراج دوازدهم، فروش اثر حسن روح الامین بود که به قیمت ۲۸۰ میلیون تومان و حدود ۴ برابر قیمت بیشینه در نظر گرفته‌شده (۶۰ میلیون تومان) چکش خورد. همچنین در این حراجی سه اثر از خسرو حسن‌زاده، فرامرز پیلارام و منصوره حسینی به فروش نرسیدند و ۱۹ اثر نیز به قیمت کمینه، فروخته شدند.
یازدهمین دوره حراج تهران هم اگرچه با مجموع فروش ۴۲ میلیارد و ۲۰۴ میلیون تومان به پایان رسید اما این دوره نیز حواشی‌ای هرچند کمتر را با خود به همراه داشت. از حواشی این دوره به فروش نرفتن ۶ اثر و چکش خوردن تعداد قابل توجهی از آثار به قیمت کمینه بود که در نهایت باعث شد تا عنوان «کم فروغ» به آن تعلق بگیرد. گران‌ترین اثر این دوره، اثر «سر شاعر» پرویز تناولی بود. همچنین، اثری بدون عنوان از «منیر فرمانفرمائیان» نیز با قیمت ۳ میلیارد تومان در رتبه دوم قرار گرفت.
حالا 10 روز تا برگزاری دوره پانزدهم حراج تهران باقی مانده است. اما آیا این دوره هم حواشی گذشته تکرار خواهد شد؟
سایر اخبار این روزنامه
در روز نخست مذاکرات پس از تایم اوت ژانویه چه گذشت؟ ادامه مارتن مذاکره در ۲۰۲۲ ژوبین صفاری بیداری روی خط واقع‌گرایی روایتی از مسافران بامدادی اتوبوس‌های تندرو ما زامبی‌های شب نیستیم پانزدهمین دوره حراج تهران برگزار خواهد شد بزرگ‌ترین حراج هنری کشور و حاشیه اصالت‌سنجی ارزاق عمومی مردم طی یک سال چقدر گران شده است؟ چهار دلیل اصلی افزایش مدام قیمت‌ها مالیات بیش از ۲۰۰۰ خانه خالی قطعی شد پایانی برای محتکران خانه‌ وزیر نیرو مامور رسیدگی شد پیگیری وضع سیل‌زدگان استان‌های جنوبی از سوی رئیس‌ جمهوری رئیس قوه قضائیه با حضور در دیوان محاسبات مطرح کرد قانون خوب، بودجه‌ریزی دقیق و نظارت مکفی سه ضلع کلیدی حکمرانی مطلوب نمایندگان مجلس ۲۹۰ یا ۳۳۰ یا ۳۵۰ نفر‌؟ بهارستان و یک معادله سه‌مجهولی روایت ناطق نوری از رد شدن سردار سلیمانی در گزینش سپاه حضور در سوریه اقدام هوشمندانه رهبری بود معاون حقوقی قوه قضائیه: ۱۲۷ متهم برای ترور سردار سلیمانی شناخته شدند منابع یمنی اعلام کردند تلفات سنگین نیروهای وابسته به امارات در استان شبوه یمن تصویب کلیات بودجه سال ۱۴۰۱ در کمیسیون تلفیق بودجه