روزنامه آرمان ملی
1400/10/18
منابع ارزي- صنايع استراتژيک درحال نابودي؛ دشمن همين جاست
عکس: آرمان‌ملی / فاطمه فتاحی/آرمان ملی- احسان انصاری: چرا دولت قصد دارد به همه مردم ایران یارانه بنزین بدهد و این طرح چه چالش‌ها و فرصت‌هایی را به وجود می‌آورد؟ برای پاسخ به این سؤال«آرمان ملی» با دکتر بهمن آرمان اقتصاددان گفت‌وگو کرده است. دکتر آرمان معتقد است: «در حدود60 درصد میزان بنزین مصرفی مردم به‌صورت آزاد است و شامل حال طبقاتی میشود که بیش از یک اتومبیل دارند. من مواردی را مشاهده کرده‌ام که برخی خودروهای بزرگ حتی تا80 لیتر بنزین به‌صورت آزاد می‌زنند تا باک خود را پر کنند. پس از اینکه بنزین زده شد صاحب خودرو علاوه بر اینکه مبلغ240 هزار تومان ما به ازای بنزین پرداخت می‌کند 20 هزار تومان نیز انعام به کارگر پمپ بنزین پرداخت می‌کند. در نتیجه یارانه‌ای که در این زمینه پرداخت میشود نه‌تنها نصیب اقشار پایین جامعه نمی‌شود و بلکه تورم مضاعفی را نیز به آنها تحمیل می‌کند. در نتیجه دولت نه‌تنها به‌واسطه این سیاست درآمد چندانی به دست نمی‌آورد، بلکه اقشار پایین جامعه به دلیل تزریق اسکناس با فشارهای بیشتری مواجه می‌شوند و زندگی برای این افراد غیرقابل ادامه خواهد شد.» در ادامه ماحصل این گفت‌وگو را می‌خوانید. دولت قصد دارد یارانه بنزین را به همه افراد جامعه بدهد و برنامه‌ریزی‌هایی نیز در این زمینه صورت گرفته است. به نظر شما مهم‌ترین هدف دولت از این اقدام چیست؟ مشاوران تیم اقتصادی آقای رئیسی به این نتیجه رسیده‌اند که افزایش نرخ تورم در ایران و کوچک شدن سفره مردم متأثر از یارانه‌های پنهان است. دولت به دلیل اینکه از درآمدهای نفتی محروم شده، به این واقعیت رسیده که چاپ اسکناس به‌همنظور تأمین کسری بودجه دولت برای پایین نگاه‌داشتن مصنوعی قیمت حامل‌های انرژی به‌خصوص بنزین که میزان مصرف آن گاهی در طول روز از100 میلیون لیتر نیز فراتر می‌رود چنین تصمیمی بگیرد. قیمت بنزین را در ایران به شکلی تعیین کرده‌اند که مبلغی به خزانه دولت واریز نمی‌شود. از سوی دیگر قیمت سه هزار تومان برای هر لیتر بنزین به‌صورت آزاد حتی به‌اندازه قیمت تمام‌شده حمل بنزین نیز نیست. به همیـــن دلیل دولت به این نتیجه رسیده که راهکارهایی را برای تأمین کسری بودجه خود و پرهیز از استقراض بانک مرکزی و چاپ اسکناس بدون پشتوانه به‌عنوان عامل اصلی تـورم در نظر بگیرد. البته درروشی که دولت انتخاب کرده انتقادهای زیادی وجود دارد که برخی از این انتقادها به‌درستی صورت می‌گیـــرد اما بخش بزرگی از آن اشتباه است. شبکه‌های ماهواره‌ای در دامن زدن به این موضوع که در صورت منطقی شدن قیمت بنزین در کشور یک موج تورمی به وجود می‌آید نقش دارند. این در حالی است که قیمت بنزین در کشورهای اروپایی لیتری یک یورو و شصت‌ودو سنت است. با این وجود به شکلی این موضوع را به مردم ایران القا می‌کنند که اگر چنین اتفاقی رخ بدهد مردم با مشکلات زیادی همراه خواهند شد. در طول سه سال اخیر قیمت بنزین و دیگر حامل‌های انرژی ثابت بوده است. این در حالی است که در همین زمان نرخ تورم در حالت خوش‌بینانه‌اش بالای45 درصد بوده است. به همین دلیل کسانی که قصد دارند افزایش نرخ تورم را به افزایش قیمت بنزین مرتبط کنند و بدین‌وسیله اقدامات خود را توجیه کنند به نتیجه نخواهند رسید. جریان‌های سیاسی خاصی که به نظر من از خارج از ایران هدایت می‌شوند براین موج‌سوار می‌شوند و برای مردم تشویش ایجاد می‌کنند. این در حالی است که اگر میزان کسری بودجه دولت که دلیل اصلی تورم است کاهش پیدا کند به‌صورت طبیعی مردم از این وضعیت منتفع خواهند شد. در چنین شرایطی پول بدون پشتوانه و چاپ اسکناس یا کاهش پیدا می‌کند و یا اینکه متوقف خواهد شد. بنابراین نرخ تورم به‌جای اینکه بالا برود کاهش پیدا می‌کند. اجرای این طرح چه پیامدهایی به همراه خواهد داشت؟ در حدود60 درصد میزان بنزین مصرفی مردم به‌صورت آزاد است و شامل حال طبقاتی میشود که بیش از یک اتومبیل دارند. من مواردی را مشاهده کرده‌ام که برخی خودروهای بزرگ حتی تا80 لیتر بنزین به‌صورت آزاد می‌زنند تا باک خود را پر کنند. پس‌ازاینکه بنزین زده شد صاحب خودرو علاوه بااینکه مبلغ240 هزار تومان ما به ازای بنزین پرداخت می‌کند20 هزار تومان نیز انعام به کارگر پمپ‌بنزین پرداخت می‌کند. درنتیجه یارانه‌ای که در این زمینه پرداخت میشود نه‌تنها نصیب اقشار پایین جامعه نمی‌شود و بلکه تورم مضاعفی را نیز به آنها تحمیل می‌کند. درنتیجه دولت نه‌تنها به‌واسطه این سیاست درآمد چندانی به دست نمی‌آورد و بلکه اقشار پایین جامعه به دلیل تزریق اسکناس با فشارهای بیشتری مواجه می‌شوند وزندگی برای این افراد غیرقابل ادامه خواهد شد. برخی جریان‌های سیاسی که دشمن واقعی توسعه صنعتی کشور هستند نیز از این وضعیت سوءاستفاده می‌کنند. جریان‌هایی که به نظر من از خارج از ایران هدایت می‌شوند تلاش کرده قیمت گاز طبیعی برای صنایع پتروشیمی که عملاً توانسته کمبود صادرات نفت ایران را جبران کند به8 سنت در هر دلار افزایش داده‌اند. این در حالی است که کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و به‌خصوص عربستان سعودی بــــرای جذب سرمایه خارجی و ایجاد اطمینان در بین سرمایه‌گذاران قیمت را برای20 سال ثابت نگه‌داشته است. بر اساس مطالعات اخیر میزان ذخایر گازی ایران حتی از روسیه نیز بیشتر است که این وضعیت ذخایر گاز ایران را از حالت مزیت نسبی به مزیت مطلق تغییر داده است. دومین صنعتی که موفق شده کمبود صادرات نفت را جبران کند صنعت فولاد است که دومین منبع تأمین ارزی ایران است. با این وجود برخی تلاش می‌کنند اتفاقی که برای صنعت پتروشیمی رخ داد و مانع سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در این صنعت شد و درنهایت قیمت هر مترمکعب گاز طبیعی در ایران برای صنایع پتروشیمی را سه و نیم برابر منطقه خلیج‌فارس و شمال آفریقا کرد را درباره صنعت فولاد نیز دنبال کنند. توجیه این افراد نیز این است که قیمت گاز طبیعی ایران باید متناسب با گاز طبیعی در اروپا باشد. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که در مرحله نخست در اروپا منابع گاز قابل‌توجهی وجود ندارد و از سوی دیگر تولید فولاد در اروپا برمبنای استفاده از زغال‌سنگ است. در منطقه خلیج‌فارس و ایران تولید فولاد برمبنای گاز طبیعی صورت می‌گیرد. درنتیجه قیمت گاز طبیعی را برای صنایع فولاد و آلومینیوم، سیمان و کاشی که ازجمله کالاهای صادراتی ما هستند به‌اندازه‌ای افزایش دادند که عملاً سرمایه‌گذاری در این صنایع استراتژیک توجیه اقتصادی نداشته باشد. اقداماتی که درباره حامل‌های انرژی در ایران در حال رخ دادن است و افزایش شدید قیمت گاز طبیعی را از روی ناآگاهی نمی‌دانم و بلکه معتقدم این رویکرد نوعی توطئه علیه صنایع استراتژیک ایران است. به چه دلیل و اهدافی این توطئه در حال رخ دادن است؟ واقعیت این است که به‌رغم تحریم‌هایی که علیه ایران صورت گرفته است ایران توانسته با تولید 30 میلیون تن فولاد به‌عنوان دهمین کشور تولیدکننده فولاد در جهان شناخته شود و اگر در سال جاری کشور با قطع گاز و برق مواجه نمی‌شد تولید فولاد در کشور حتی می‌توانست به36 میلیون تن برسد که ایران را در رده هشتم جهان در این زمینه قرار می‌داد. در شرایط کنونی ایران پس از چین، هند و آمریکا دارای چهارمین ظرفیت تولید سیمان در جهان است. از سوی دیگر ایران چهارمین کشور تولیدکننده کاشی در جهان است که یک صنعت انرژی بر است. یکی از صادرات مهم ما در سال‌های اخیر کاشی و لوازم بهداشتی مانند وان، دستشویی و... است که ایران ازجمله کشورهای صادرکننده عمده آن به شمار می‌رود و در بازارهای جهانی قیمت محصولات ایران در این زمینه با کشورهای دیگر قابل‌رقابت است. بنابراین تصور می‌کنم کسانی که در مراکز تصمیم‌گیری قرار دارند توطئه افزایش قیمت گاز طبیعی برای صنایع انرژی بر را خنثی کنند. اگر ما به دنبال دشمن هستیم دشمن کسانی هستند که با این حربه‌ها صنایع استراتژیک و منابع ارزی ما را از بین می‌برند. اقدام اساسی که در دولت رئیسی انجام‌گرفته و شدیـــدا نیز در حـــال پیگیری است پایان دادن به سیاست‌های گروه آقای زنگنه در وزارت نفت است. در طول این سال‌ها همواره اصرار به خام فروشی نفت بوده است. خوشبختانه دولت به‌تازگی مصوبه‌ای داشت که پالایشگاهی در بندرعباس با ظرفیت300 هزار بشکه احداث کند. اقدامات دیگری نیز توسط قرارگاه خانم الانبیا در جاسک در حال انجام است که پالایشگاه نفت دیگری در این شهر ساخته شود. حتی مناقصه زمین آن نیز انجام‌شده و در رسانه‌های گروهی منتشرشده است. علاوه براین دولت تصمیم گرفته در 5 منطقه محروم استان خوزستان 5 کارخانه پتروپالایش جدید بسازد که باعث ایجاد ده‌ها هزار شغل خواهد شد و نفتی که امروز حداکثر توسط ایران به قیمت55 یا60 دلار فروخته میشود به محصولاتی باارزش چند ده برابر تبدیل می‌کند. این اقدامات در راستای ایجاد درآمد پایدار برای مردم صورت می‌گیرد. البته مشکلاتی در این زمینه به وجود آمده و به‌رغم اینکه مجلس به همت آقای مجتبی توانگر نماینده تهران تصمیم گرفته از خام فروشی نفت جلوگیری کند و نفت را با یک دوره تنفس چندساله در اختیار سرمایه‌گذاران واحدهای پتروپالایش قرار بدهد اما برخی مانع این کار شدند و اجازه ندادند این طرح درنهایت در مجلس به نتیجه برسد. رسانه‌های گروهی به‌جای اینکه مردم را دچار وحشت کنند باید متوجه این نکته باشند که افزایش قیمت بنزین نه‌تنها خطری را متوجه اقتصاد ایران و سفره مردم نمی‌کند و بلکه درآمدهای ناشی از آن باعث میشود دولت استقراض کمتری داشته باشد و در چنین شرایطی دولت نیز موظف میشود به مردم قول مشخصی بدهد که افزایش قیمت حامل‌های انرژی صرف پروژه‌های عمرانی و زیربنایی خواهند شد. دولت در چه شرایطی می‌تواند با در نظر گرفتن شرایط کشور و وضعیت اقتصادی مردم به بهترین قیمت ممکن در زمینه بنزین دست پیدا کند؟ اگر قیمت بنزین آزاد20 هزار تومان در نظر گرفته شود با فرض اینکه60 درصد مصرف بنزین کشور به‌صورت آزاد است این اتفاق می‌تواند درآمدی در حدود3 تریلیون ریال برای دولت به همراه داشته باشد. با این درآمد بودجه عمرانی کشور شدیدا افزایش پیدا می‌کند و درنهایت می‌تواند منشأ ایجاد اشتغال و رفع رکود در کشور شود. آقای رئیسی و اعضای کابینه عنوان می‌کنند ما تلاش خواهیم کرد در وضعیت معیشتی مردم تغییر ایجاد کنیم تا میزان رفاه مردم افزایش پیدا کند. با این وجود دولت باید این سؤال را از خود بپرسد که چرا در طول چهل سال گذشته شرایطی به وجود آمده که اقلام اساسی موردنیاز مردم اغلب وارداتی هستند. این در حالی است که قیمت تولیدات کشاورزی مانند گندم، جو، ذرت و دانه‌های روغنی در بازارهای جهان رکورد خود را شکسته و گران شده است. در چنین شرایطی هیچ اظهارنظری از سوی وزیر کشاورزی مبنی بر اینکه قرار است به تکنولوژی نوین آبیاری زیرسطحی دست پیدا کنیم وجود نداشته است. آبیاری زیرسطحی از این نظر حائز اهمیت است که میزان برداشت آب را نصف می‌کند و برداشت محصول را تا40 درصد افزایش می‌دهد. در شرایطی که هیچ اظهارنظر و اقدامی در این زمینه صورت نمی‌گیرد در صداوسیما به‌صورت مرتب تبلیغاتی درباره واردات گندم، شکر و نهادهای دامی صورت می‌گیرد. نکته نگران‌کننده‌تر اینکه به دلیل خشکسالی سال گذشته در شرایط کنونی ایران نیازمند واردات هشت میلیون گندم است که رقم وحشتناکی است. کشوری مانند ایرآنکه نباید پنجمین کشور واردکننده جو در میان کشورهای جهان باشد و یا سالانه در حدود5/5 میلیون تن ذرت به قیمت5/1 میلیون دلار وارد کند. این وضعیت برای آینده کشور نگران‌کننده است. اگر ما بتوانیم از تکنولوژی‌های جدید در کشاورزی استفاده کنیم و سیستم‌های سنتی را به سیستم‌های جدید تبدیل کنیم با توجه به تنوع آب و هوایی که داریم قادر خواهیم بود واردات خود را به‌صورت محسوس کاهش بدهیم. اینکه ما بگوییم نفت را به‌صورت خام می‌فروشیم و به ازای آن گندم و شکر و روغن نباتی وارد می‌کنیم هنر نیست و نشان‌دهنده ضعف ماست. واقعیت این است که با شعار و مسائلی که جنبه علمی ندارد نمی‌توان در کشور تغییر ایجاد کرد. مسئولان در ایران بالاخره باید بپذیرد که علم در جهان حرف نخست را می‌زند. به‌همین دلیل باید از تکنوکرات‌ها و فن گرایانی که سیاسی نیستند در مدیریت جامعه استفاده کند.
سایر اخبار این روزنامه
لاپوشاني‌ها جواب نداد؛ حالا فهميديد؟
«بن بست افراط گرايی» نشان داد «ميانه روی» تنها راه است
غافلگير شديد؛ عذرخواهي هم بلد نيستيد؟
سندرم استکهلم در خانه وحشت؟
خادم وفا دار امام درگذشت
تاييد ضعف اطلاع رساني - استقبال از انتقادها
بازگشت وحشت به مسافران هوايي
منابع ارزي- صنايع استراتژيک درحال نابودي؛ دشمن همين جاست
نشانه‌هاي مثبت اروپا و ايران براي توافق
چرا هیچ‌کس برای رهبری، هاشمی نشد؟
سیل‌های دمادم ببرد بنیادمان!
قزاقستان و بحران‌سازی‌های جدید
لایه‌های پنهان مذاکرات برجام
تکرار، تکرار و تکرار در بحران‌ها
