ضرورت غیر متمرکز کردن برنامه‌های درسی

جعفر بای‪-‬ وسعت کشور ما همراه با ترکیب جمعیتی متنوع، تنوع فرهنگی و کثرت اقلیم و تنوع و آب و هوایی وضعیتی را به وجود می‌آورد که نمی‌توان با یک نسخه واحد برای کل کشور یک برنامه‌ریزی متمرکزی را به مرحله اجرا گذاشت. از دیرباز صاحبنظران حوزه تعلیم و تربیت به شدت به دنبال اجرای عدالت آموزشی بودند. ظلم مضاعف در نظام‌های متمرکز برنامه‌های واحد و یکسان با شرایط گستردگی و پهناوری کشور، چندان سازگاری ندارد. ما می‌توانیم به سهولت
عدالت ستیزی در نظام آموزش متمرکز را با متوجه نشدن و لحاظ نکردن تفاوت‌های مختلفی که دانش‌آموزان در اقصی نقاط کشور دارند به دست آوریم زیرا آن‌ها هیچگاه نمی‌توانند از فرصت‌های برابر برای فراگیری و آموزش بهره‌مند شوند. نظام‌های متمرکز مظهر عدالت ستیزی و پرچم حاکمیت ظلم در نظام آموزشی است و ما در راستای اجرای حقوق شهروندی باید به سوی نظام‌های غیر متمرکز حرکت کنیم. تمرکززدایی به تدریج می‌تواند تغییرات ناگهانی را باعث نشود و مکانیسم انتقال از وضعیت کنونی به وضع مطلوب به سهولت و بدون هیچ گونه تنشی حاصل شود. در کشوری که زبان‌ها و گویش‌های مختلفی وجود دارد و اقوام متکثری زندگی می‌کنند نظام متمرکز نوعی بیگانگی با فرهنگ بومی محلی را در شرایطی که فرهنگ‌های بیگانه جولان داده و در تلاش جایگزینی فرهنگ بومی محلی هستند، به حساب می‌آید.مثلا کمرنگ شدن عمو نوروز و حاکمیت بابانوئل و یا چهارشنبه سوری و کریسمس و توجه به مراسم و جشن ولنتاین. کشور هم اکنون در معرض حملات سهمگین دشمنان سفاک و خونخوار در زمینه ایجاد بیگانگی فرهنگی و مضمحل کردن فرهنگ بومی محلی است. در چنین شرایطی برای تقویت فرهنگ‌های متنوعی که در کشور هستند باید برنامه ریزی‌های گوناگون شود. چون ما با اجرای برنامه آموزشی غیر متمرکز عدالت آموزشی را حاکم ساخته و فرصت‌های برابری را برای فراگیران بسترسازی می‌کنیم و در راستای اجرای عدالت آموزشی لزوما باید نظام آموزشی غیرمتمرکز حاکم شود. خوشبختانه به لحاظ هرم تحصیلی جامعه فرهنگیان در حوزه تخصصی و رشته‌های ذی ربط می‌توانند بستر لازم برای اجرای این طرح را به خوبی تقبل کنند. فراوانی دانش آموختگان در رشته‌های برنامه ریزی درسی و آموزشی به همکاران فرهنگی این امکان را می‌دهد که با تفویض اختیار از حوزه ستادی به استان‌ها واگذار شود. با این کار فرهنگ‌های بومی محلی را نهادینه می‌کنیم، آداب و رسوم و گویش‌های محلی را تحکیم می‌بخشیم. قطعا نسخه واحد برای کل کشور نمی‌تواند تمام تفاوت‌های موجود را پوشش دهد.