توافق؛ در همین نزدیکی‌ها

آرمان ملی- سهیل ثابت: مذاکرات در وین در حال پیشرفت است و از میزان اختلافات نسبت به یک ماه گذشته بسیار کاسته شده است؛ این‌ها مواضع و سخنانی است که مقامات کشورهای مذاکره‌کننده در وین در یکی دو روز اخیر تکرار کرده‌اند و به نظر می‌آید گفت‌وگوها بر سر احیای برجام در مسیر منطقی و معقول و به دور از فشارهای سیاسی و رسانه‌ای به نتایج بهتری دست پیدا خواهد کرد. مذاکرات وین از هفته پیش تا کنون بدون وقفه در چارچوب دیدارهای دو جانبه و چند جانبه میان هیات‌های مذاکره‌کننده ایران و 1+4 و نیز آمریکا و 1+4در حال پیگیری است و نسبت به قبل پیشرفت‌های قابل توجهی هر چند تدریجی و کم حاصل شده است. میخاییل اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات وین اظهار کرده فضای گفت‌وگوهای وین مثبت و موثر است. ما رو به جلو حرکت می‌کنیم؛ نه سریع اما به صورت تدریجی. علاوه بر این جلسه کارگروه کارشناسی رفع تحریم‌ها نیز روز شنبه با حضور کارشناسان ایران و گروه 1+4 در محل هتل کوبورگ وین برگزار شد. این در حالی است که روز گذشته نیز در پی حساس‌تر شدن مراحل مذاکره، مذاکره‌کنندگان آلمان و انگلیس تغییر کردند و نفرات جدید‌تری به جای آنها راهی وین شدند. گفته می‌شود نماینده آلمان به دلیل روی کار آمدن دولت جدید این کشور و تغییر نماینده انگلیس نیز به دلیل بازنشستگی مذاکره‌کننده قبلی صورت گرفته است. پس از این دیدارها، جلسه‌ای نیز با حضور مذاکره کننده ارشد ایران، انریکه مورا معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا و روسای سه هیات اروپایی (از جمله هر دو مذاکره‌کننده جدید و دو مذاکره‌کننده پیشین انگلیس و آلمان در هتل کوبورگ برگزار شد. پیش از ظهر دیروز نیز کارگروه کارشناسی رفع تحریم در سطح کارشناسی تشکیل جلسه داد. جلسات کارشناسی دو و چندجانبه نیز در موضوعات مختلف ادامه دارد. آنچه مسلم است روند مذاکرات به نحوی پیش می‌رود که طرفین در حال هر چه کمتر کردن اختلافات برای دستیابی به توافق هستند و باید دید این توافق چه زمانی حاصل می‌شود.   کاهش اختلافات پس از تحولات روزهای اخیر پیرامون مذاکرات احیای برجام و اظهار نظرهای مختلفی که از سوی طرفین مذاکره به ویژه روس‌ها مطرح شد شامگاه شنبه رئیس هیأت مذاکره‌کننده ایرانی نیز به اظهار نظر در مورد روند مذاکرات پرداخت و در مقابل هتل کوبورگ در پاسخ به این پرسش که چند درصد از اختلاف‌ها بر سر پرانتزهای باز حل شده است؟ و آیا این مساله رو به پیشرفت است؟ تایید کرد که مسائل مورد اختلاف و پرانتزها رو به کاهش است. علی باقری معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان در پایان دیدارهایش با نمایندگان گروه 1+4حل و فصل اختلافات بر سر پرانتزهای باز و کاهش آنها را تایید کرد و گفت که مذاکرات رو به جلو و در حال پیشرفت است. این در حالی است که شنبه شب مذاکره‌کننده ارشد ایران پس از نزدیک به ۱۰ روز سکوت درباره روند مذاکرات، زلزله‌ای در رسانه‌های داخل و اردوگاه خبرنگاران مطرح جهان که در مقابل هتل کوبورگ، محل برگزاری مذاکرات رفع تحریم‌ها سخت تشنه شنیدن آخرین اخبار هستند به پا کرد تا جایی که کار به تحریف اظهارات وی هم کشیده شد. این اظهارات در حالی مطرح شد که پس از نشست خبری نهم دی «انریکه مورا» هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام، اطلاعات دیگری درباره روند مذاکرات اعلام نشد و در این مدت نمایندگان رسانه‌ها، به ویژه گزارشگران تلویزیون‌های مطرح جهان که با حساسیت تحولات مقابل هتل کوبورگ را دنبال می‌کنند در عطش اخبار تازه بودند. در روزهای اخیر هم رفت‌وآمد هیات‌ها و تعداد جلسات افزایش یافته و از نظر ناظران گفت‌وگوها وارد مراحل حساس تصمیم‌گیری‌ شده است. درست یا غلط، دست‌کم این جوی است که در خیمه خبرنگاران حاکم است و نمایندگان رسانه‌ها در گپ‌وگفت‌های دوستانه این احتمال را مطرح می‌کنند که تحول مهمی در شرف اتفاق است. به همین خاطر اظهارات مذاکره‌کننده ارشد ایران به‌سرعت در شبکه‌های تلویزیونی، اجتماعی و فضای مجازی مخابره شد و زلزله‌ای را در عرصه رسانه‌ها چه در داخل و چه در سطح بین‌المللی به راه انداخت. فعالان شبکه‌های مجازی با هشتگ‌هایی مانند کاهش اختلافات در مذاکرات وین و تحولی مهم در گفت‌وگوها به استقبال اظهارات باقری رفتند. با این وجود ناظرانی که از نزدیک تحولات را دنبال می‌کنند در انتظار داده‌های بیشتری هستند تا ابهامات خود را نسبت به دورنمای ادامه گفت‌وگوها به روز رسانی کنند.    توافق از تایید تا تکذیب روز گذشته بود که رای‌الیوم به نقل از منابع ویژه گزارش داد که پس از ۹ دور طاقت فرسای مذاکرات هسته‌ای در وین پایتخت اتریش، مذاکرات در این دور به سمت یک نتیجه قطعی پیش رفت و بنا به اطلاعات اختصاصی روزنامه، این توافق عملا حاصل شده است و تمام موانع دورهای گذشته، برطرف شد. رای‌الیوم به نقل از منابع مطلع نوشت: مذاکرات در این دور به توافقی موقت به مدت دو سال رسید که مرحله راستی‌آزمایی و اعتمادسازی به حساب می‌آید که بر اساس آن آمریکا تمامی تحریم‌های اعمال شده علیه ایران در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ را لغو خواهد کرد. این در حالی است که یک منبع نزدیک به تیم مذاکره کننده ایران درباره گزارش رای‌الیوم مبنی بر اینکه «توافق در وین در واقع تکمیل شده و موانعی که در مسیر مذاکرات طی دور‌های قبلی وجود داشت، برداشته شده است.» را غلط و ساختگی خوانده و به المیادین گفته «هدف ما دستیابی به توافق دائم است و مذاکرات در این باره ادامه خواهد داشت.» المیادین به نقل از هیات ایرانی خبر منتشر شده درباره حصول توافق موقت ۲ ساله را تکذیب کرده است.   نشست1+4و آمریکا بدون حضور ایران نماینده روسیه در مذاکرات وین اعلام کرد که مذاکره کنندگان کشورهای عضو برجام نشستی را با آمریکا و بدون حضور ایران برگزار کردند. میخائیل اولیانوف با انتشار یک توئیت از برگزاری نشستی میان مذاکره کنندگان کشورهای عضو برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و آمریکا در ساعات پایانی روز شنبه خبر داد. اولیانوف در توئیت خود نوشت: در پایان روز اعضای برجام (بدون ایران) و ایالات متحده یک نشست سنتی برگزار کردند. موضوع دشوار عدم تکرار مشکلات اخیر از جمله مواردی بود که مورد بحث قرار گرفت. وی که مذاکره کننده روسیه در این گفت‌وگوها است در ادامه خاطر نشان کرد: هیات روسی پیشنهاداتی را در این زمینه ارائه کرد.