اختلال وسواس فکری

فاطمه رسولی‪-‬ اختلال وسواس یا همان OCD یکی از انواع اختلالات روانی است که زندگی را برای افراد مبتلا بسیار دشوار می‌کند. اختلال وسواس نیز مانند سایر بیماری‌ها مانند افسردگی یا اضطراب در صورت تشخیص به موقع قابل درمان است. بنابراین داشتن اطلاعاتی در مورد آن می‌تواند نقش موثری در تشخیص به هنگام و درمان آن داشته باشد.
> وسواس فکری چیست؟
بیماری وسواس فکری عملی یا OCD طی دو مکانیزم شکل می‌گیرد: وسواس فکری (Obsessive thoughts) و وسواس عملی (Compulsive behaviour). در این بخش وسواس فکری را شرح می‌دهیم.
افکار وسواسی می‌تواند زندگی روزمره شما را مختل کند. شمارابیازارد و انجام کارهایی روزانه را برای شما دشوار کند. حتی زمانی که مطمئن هستید این افکار واقعی نیستند و به آن‌ها عمل نخواهید کرد، باز هم ممکن است احساس پریشانی و نگرانی داشته باشید که مبادا این افکار در واقعیت رخ بدهند. در نتیجه، ممکن است سعی کنید از هر آن چیزی که وسواس فکری را تحریک می‌کند دوری کنید.


بیایید نگاهی کلی به انواع رایج وسواس فکری داشته باشیم:
> علائم وسواس فکری
شایع‌ترین انواع وسواس فکری و علائم آن‌ها عبارتند از:
وسواس فکری نسبت به آلودگی
این نوع از وسواس به‌صورت افکارونگرانی درباره‌ی چیزهایی که می‌تواند شما را آلوده کند ظاهر می‌شود. مواردی مانند:
گل و آلودگی
ترشحات بدن مثل ادرار
امواج و آلودگی‌های زیست‌محیطی
میکروب و عوامل بیماری‌زا مثل: ویروس‌ها
مواد شیمیایی خانگی، مثل: پاک کننده‌ها
وسواس فکری درباره از دست دادن کنترل و عمل به هوس‌های نفسانی
اگر مبتلا به وسواس فکری باشید نگرانی از عمل کردن به افکار مزاحم تجربه متداولی برای شماست. برای مثال ممکن است شما نسبت به این مسائل نگران باشید:
آسیب به خود یا دیگران
دزدیدن چیزی یا عمل برخلاف قانون
خشمگین و عصبی شدن و دشنام‌گویی
عمل به افکار ناپسند اما ناخواسته
بازهم، داشتن این وسواس به این معنا نیست که شما لزوما به این شیوه عمل می‌کنید بلکه این افکار و نگرانی از عمل کردن به آن، ناخواسته تکرار می‌شود.
وسواس فکری نسبت به انجام کارهایی که باعث آسیب و صدمه می‌شود
افراد مبتلا به این نوع از وسواس فکری احتمالا اغلب اوقات نگرانند که مبادا باعث ایجاد تصادف و یا فاجعه شوند. برخی از نمونه‌های این وسواس شامل:
ترس از مسموم کردن افراد با استفاده از یک ماده اشتباه که به‌طور تصادفی در پخت‌وپز مورد استفاده قرار بگیرد برخورد ناخواسته و تصادفی با حیوان یا شخصی احتمال وقوع آتش‌سوزی از طریق روشن کردن اجاق گاز فراموش کردن قفل کردن درب منزل یا محل کار که نتیجه آن به سرقت منجر شودوسواس فکری درباره منظم و کامل بودن همه چیزاین نوع وسواس فراتر از وسواس‌های کمال‌گرایانه است. افراد مبتلا به این نوع وسواس به جای اینکه احساس رضایت را از چیزهای مرتب یا متقارن به‌دست آورند، ممکن است هنگامی که چیزی کمی کج‌وکوله باشد به‌شدت ناراحت و عصبی شوند و برای اینکه احساس کنند آن شی «دقیق و درست» به نظر می‌رسد، نیاز دارند که آن را بارها مرتب یا تنظیم کنند.
> وسواس فکری مذهبی
افراد مبتلا به OCD ممکن است در مورد رفتارهای اخلاقی نیز افکار و نگرانی وسواسی داشته باشند. درواقع اگرآن‌هامذهبی باشند، ممکن است به‌طور نامعقول و افراطی، نگران توهین به خدا یا مقدسات باشند.
البته توجه کنید که هر نوع حساسیت مذهبی و عقیدتی وسواس فکری محسوب نمی‌شود. یک فرد متدین نیز ممکن است گاهی گرفتار این نگرانی‌ها شود.
> وسواس فکری کمال‌گرایی
این نوع وسواس فکری به‌صورت نگرانی درباره دقت، تساوی، تقارن و نگرانی بابت ندانستن یا به‌یاد نیاوردن چیزی، نگرانی از رعایت نکردن یک روتین یا برآورده نکردن یک‌سری انتظارات سختگیرانه و در مجموع، این حس که شاید چیزی درست و سرجای خود نیست بروز می‌کند.
به طور کلی توجه به نکته به شما کمک زیادی می‌کند، که تشخیص و درمان به موقع اختلال وسواس فکری تا حد زیادی از عود و وخیمتر شدن این اختلال کمک می‌کند، در صورت بروز هر یک از علائم وسواس فکری حتما به متخصص مراجعه نمایید.