روزنامه خراسان
1400/10/22
سهم ناچیز از شیرینی آب‌های شور
مصطفی عبدالهی –850 آب شیرین‌کن، معادل 55 درصد کل آب‌شیرین‌کن‌های جهان در خلیج‌فارس فعال است و 75 درصد کل پروژه نمک‌زدایی جهان در این منطقه انجام میشود؛ اما سهم ما، با وجود 5 هزار کیلومتر نوار ساحلی جنوب، تنها 54 آب‌شیرین‌کن است، این یعنی فقط 6 درصد کل آب شیرین‌کن‌های خلیج‌فارس؛ آن هم با ظرفیت‌های خیلی کم. 55 درصد آب شیرین کن های جهان پروژه نمک‌زدایی از آب دریا در منطقه خلیج‌فارس از 68سال قبل آغاز شده و هم‌اکنون بیش از 55 درصد آب‌شیرین‌کن‌های جهان در این منطقه مستقر است، ضمن آن‌که حدود 75 درصد از کل پروژه نمک‌زدایی آب شور نیز در این منطقه انجام میشود. همچنین طبق اعلام وزارت نیرو، بیش از 850 آب‌شیرین‌کن در منطقه خلیج‌فارس فعال است که 25 مورد آن ظرفیت بیش از 100 هزار مترمکعب شیرین‌سازی در شبانه‌روز دارند. «الخفجی»، بزرگ‌ترین آب شیرین کن جهان هم‌اکنون کشورهایی مانند عربستان، امارات کویت، قطر، عمان و بحرین، بخش قابل توجهی از نیازهای آبی‌شان را از آب‌های خلیج‌فارس تامین می‌کنند. آن‌طور که «دیپلماسی ایرانی» گزارش داده، از آب‌شیرین‌کن شهر «الخفجی» عربستان، به عنوان بزرگ‌ترین آب‌شیرین‌کن جهان یاد میشود که با انرژی خورشیدی کار می‌کند و می‌تواند روزانه 60 هزار تن آب دریا را شیرین کند. علاوه بر آن، «راس الخیر» هم روزانه آب آشامیدنی 5.3 میلیون نفر از ساکنان ریاض را تامین می‌کند. در کنار آن‌ها هم باید از «ربیع»، «ینبع» و «شعیبا» نام برد که به ترتیب روزانه 600 هزار، 550 هزار و 250 هزار مترمکعب آب دریا را شیرین می‌سازند و سبب می‌شوند مردم کشور بیابانی و بی‌باران عربستان، دغدغه‌ای برای تامین آب نداشته باشند. شیرین سازی آب دریا، چرا ؟ اگرچه بدون‌شک مهم‌ترین اقدام برای مقابله با خشکسالی‌ها و کم‌آبی در کشور، باید بهینه‌سازی مصرف و صرفه‌جویی باشد، اما در کنار آن باید به فکر راهکارهای دیگر مانند استفاده از آب‌های ژرف و شیرین‌کردن آب دریا نیز بود. نکته مهم این‌که حدود 72 درصد سطح کره زمین با آب پوشیده شده اما 97 درصد آن شور است و منطقی است که بخواهیم از فناوری‌های شیرین‌سازی استفاده کنیم. دلیلی برای تعلل نیست نتیجه گزارش تحلیلی «دیپلماسی ایرانی» هم این است که: تا زمانی که کشورهای منطقه توافق جمعی برای خودداری از استفاده از آب‌شیرین‌کن‌ها در خلیج‌فارس نداشته باشند، هیچ دلیلی برای پرهیز ایران از این کار وجود ندارد. ایران چند آب شیرین کن دارد؟ * بر اساس آمار اخیر شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور هم‌اکنون ۹۶ پروژه تأسیسات نمک‌زدایی و ارتقای کیفی در کشور با ظرفیت حدود ۵۶۵ هزار مترمکعب در شبانه‌روز وجود دارد که از این تعداد، ۷۱ پروژه در حال بهره‌برداری است. * ۵۴ مورد از این 71 پروژه در استان‌های ساحلی جنوبی کشور است و البته یکی از بزرگ‌ترین آب‌شیرین‌کن‌ها با ظرفیت بیش از 100 هزار مترمکعب در شبانه‌روز هم در اختیار ماست. * همچنین طبق برنامه ششم توسعه و سیاست‌های افق 1404، قرار است ۴۰۰ هزار متر مکعب دیگر به ظرفیت این تاسیسات درحال بهره‌برداری اضافه شود تا مجموع آن به ۸۰۰ هزارمتر مکعب در شبانه‌روز برسد و برای مصارف شرب استفاده شود. نگرانی های زیست محیطی البته طبیعتا این پروژه‌ها نگرانی‌های زیست‌محیطی هم به همراه دارد که از جمله آن‌ها عقب رفتن خطوط ساحلی است. تخلیه نمک آب شیرین‌کن‌ها در دریا هم یک نگرانی دیگر است؛ اما منافع مشترک کشورهای خلیج‌فارس از پایداربودن این منبع آبی، یک بستر همکاری برای جلوگیری از این کار و استفاده از طرح‌های جایگزین، مانند صادرات نمک آب شیرین‌کن‌هاست. نظر سازمان محیط زیست چیست؟ صحبت‌های اخیر احمدرضا لاهیجان‌زاده معاون سازمان محیط زیست کشور هم تا حدودی خیالمان را راحت‌تر می‌کند: «ایران نیز مانند دیگر کشورهای منطقه به‌سرعت به سمت استفاده از آب‌شیرین‌کن‌ها رفته و مطالعات مربوط به استقرار آن‌ها در استان‌های بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان انجام شده است، البته مطالعه جداگانه‌ای هم برای سیستان و بلوچستان و خوزستان در دست انجام است تا مناسب‌ترین محل انتخاب شود و کمترین آسیب به محیط زیست وارد شود». لاهیجان‌زاده این را هم گفته است که: «بخش اقیانوسی شرق دریای عمان، ۴۰ تا ۵۰ کیلومتر عمق مناسب دارد و جانمایی برای استقرار آب‌شیرین‌کن‌ها در این منطقه انجام شده است؛ ضمن آن‌که سازمان محیط زیست اجازه نخواهد داد شورابه‌ها در مقیاس ملی وارد خلیج‌فارس شود و در کنوانسیون «راپمی» کویت نیز در این باره مذاکره شده است». دبیر کارگروه آب معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در گفت و گو با خراسان: شیرین سازی آب دریا، راهکار منطقی و به صرفه برای حل مشکل کم آبی دکتر «جهانگیر پرهمت»، دبیر کارگروه آب معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، در گفت‌وگو با خراسان به اهمیت تمرکز بیشتر بر شیرین‌سازی آب دریا اشاره و تصریح می‌کند: وقتی در کشوری خشک و نیمه‌خشک زندگی می‌کنیم اما چندهزار کیلومتر نوار ساحلی داریم، قطعا باید از این ظرفیت قابل توجه استفاده کنیم؛ چراکه یک راهکار منطقی است و از نظر هزینه‌ای نیز مقرون به‌صرفه و ارزان است. پرهمت درباره کاربردهای چندگانه شیرین‌سازی آب دریا هم می‌گوید: از این آب می‌توانیم هم برای آب شرب، هم کشاورزی و هم صنعت استفاده کنیم که این اقدامات انجام شده و به عنوان مثال، معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری نیز طرح‌هایی مانند حمایت از ایجاد گلخانه‌های دریایی را آغاز کرده است. البته دکتر پرهمت به این نکته هم اشاره می‌کند که در حوزه صنعت، اقدام منطقی این است که طرح‌های توسعه صنعتی به جای فلات مرکزی و استان‌های کم‌آب، در نوار ساحلی کشور متمرکز باشد که دیگر نیازی به انتقال آب از دریای جنوب به مرکز کشور نداشته باشیم.
سایر اخبار این روزنامه
سهم ناچیز از شیرینی آب‌های شور
یادگرفتم غم را به شادی بدل کنم
حسابگری یک معلم ریاضی در «نیسان آبی»!
شگفت‌انگیزترین رودخانه‌های جهان
افزایش 10برابری سرقت کابل تلفن در خراسان رضوی
تداوم محدودیت ها یا گسترش واکسیناسیون؟
مالیات ستانی از انگیزه کارگران !
ورود نمایندگان به اتاق فرمان دولت روحانی
ادبیات دفاع مقدس در مسیر جهانی شدن
طرح پیشنهادی دولت برای کارتی شدن نان
گام عدلیه برای حفظ حقوق زندانیان
17 سال سکوت زجر آور!
رَکَب ترکیه به خریداران ایرانی ملک
