روزنامه خراسان

شعله های خفته در ساختمان

 چند برابر شدن قیمت مس در کشور، زمینه را برای تولید و عرضه بیشتر سیم‌های غیراستاندارد به خصوص سیم‌های آلومینیومی با روکش مسی که یک‌سوم سیم‌های مسی قیمت دارند در بازار فراهم کرد و امروز استفاده از این نوع سیم‌ها( آلومینیومی با روکش مسی cca) در سیم‌کشی‌های ساختمان به رغم غیرمجاز بودن به دلیل اشتعال‌زایی ناشی از تولید گرمای زیاد، مانند آتش زیر خاکستر ساختمان‌ها را تهدید می‌کند با این حال نهادهای ناظر مانند اداره استاندارد و نظام‌ مهندسی توپ را در زمین یکدیگر می‌اندازند. به گزارش خراسان رضوی، استفاده از لوازم و کالاهای غیراستاندارد در صنعت ساختمان همواره حادثه‌آفرین بوده اما این که مطرح شود ساختمانی به دلیل اتصال برق دچار حریق شده است کمتر مورد توجه قرار می‌گرفت تا این که زمستان سال 95 اتصال برق در ساختمان پلاسکو تهران را به کما فروبرد. حوادث این‌چنینی به تهران منحصر نبود و حادثه دیگری در مشهد رخ داد؛ برج تازه افتتاح‌ شده سلمان نیز به دلیل اتصال برق دچار حریق شد. این آتش‌سوزی‌ها زنگ هشداری برای توجه به سیم‌کشی ساختمان و نحوه و نوع سیم‌های به‌کار رفته در صنعت ساختمان بود. هر چند طی سال‌های اخیر و به خصوص بعد از حوادث آتش‌سوزی‌های سال 95 نظارت‌ها بر ایمنی ساختمان‌ها تشدید شد اما به گفته کارشناسان، اتفاق جدیدی در سیم‌کشی ساختمان‌ها در حال رخ دادن است که صدای آن را شاید به‌زودی و شاید هم چند سال دیگر خواهیم شنید. استفاده از سیم‌های غیراستاندارد و آلیاژهای فاقد مجوز در سیم‌کشی‌های ساختمان هشداری است که کارشناسان حوزه برق می‌دهند. برخی کارشناسان حوزه سیم و کابل استان معتقد هستند طبق استاندارد استفاده از سیم‌های غیر مسی برای سیم‌کشی ساختمان ممنوع است اما چند سالی است که استفاده از سیم‌های آلومینیومی با روکش مس (cca) در صنعت ساختمان رواج یافته است که این سیم‌ها به دلیل گرمازایی در انتقال نیرو منجر به وقوع حوادث و آتش‌سوزی در ساختمان می‌شوند. محمدیان ،عضو انجمن سیم و کابل استان در گفت وگو با خراسان رضوی در این‌ باره اظهار می کند: سیم‌های آلومینیومی با روکش مس که با عنوان (cca) معروف هستند قبلاً از کشور چین وارد می‌شدند و اکنون در کشور تولید می‌شوند اما مجوزی که برای تولید این سیم‌ها داده ‌شده برای کابل‌های کواکسیال، کابل‌های تلفنی و زوجی است که مشکلی ایجاد نمی‌کند و استاندارد اجباری هم برای این کاربری نداریم و چون برق نیست و تنها انتقال سیگنال صورت می‌گیرد اشکال ندارد اما متأسفانه به تازگی  از این نوع سیم‌های آلومینیومی با روکش مسی (cca) در برق رسانی در ساختمان استفاده می‌شود. فاجعه استفاده از سیم‌های آلومینیومی به‌ جای مس وی ادامه می‌دهد: تشخیص این سیم‌ها برای مشتری کار راحتی نیست اما به لحاظ قیمتی بسیار ارزان‌تر از سیم‌های مسی است و متأسفانه برخی پیمانکاران بی‌اخلاق از این نوع سیم‌ها در سیم‌کشی ساختمان استفاده می‌کنند که به‌عنوان (سیم 1.5) معرفی می شود و استفاده از این سیم‌ها خطرناک است و در آینده به یک فاجعه تبدیل خواهد شد.محمدیان می‌گوید: این سیم‌ها توسط شرکت‌های معتبر تولید نمی‌شود و بیشتر در واحدهای زیر پله‌ای که عمده آن‌ها در اطراف تهران فعالیت می‌کنند تولید می‌شوند. وی درباره ایرادات ایمنی استفاده از سیم‌های آلومینیومی با روکش مس در صنعت ساختمان می‌گوید: یکی از بحث‌های مهم استاندارد سیم‌ها؛ مقاومت «اهمی» سیم‌ها ست. برای سیم‌های 1.5 باید 30 رشته سیم صفر25 مس کار گذاشته شود تا مقاومت اهمی مورد نیاز را پاسخ گو باشد؛ اما در سیم‌های cca به‌جای رشته‌های مسی، از رشته‌های آلومینیومی استفاده می‌شود. این در حالی است که آلومینیوم 60 درصد مس رساناست و سیم 1.5 آلومینیومی به‌اندازه سیم 75. مسی نیست. وقتی از سیم cca یعنی آلومینیوم با قدرت 75. به‌جای سیم 1.5 در ساختمان استفاده می‌شود ولی مقاومت لازم برای جریان بار و توان خروجی را ندارد به همین دلیل «داغ» می‌شود و به علت گرمای زیاد آتش می‌گیرد و باعث آتش‌سوزی می‌شود. به زبان ساده‌تر وقتی از یک سیم بیشتر از ظرفیت و توان استفاده  و سیم داغ می‌شود درنهایت آتش‌سوزی در ساختمان به وجود می‌آید و این‌ یک فاجعه است. وی می‌گوید: استاندارد اجباری و جهانی وجود دارد که در کشور ایران هم حاکم است؛ این که سیم‌های cca به‌هیچ‌ عنوان مجوز استفاده برای انتقال برق ندارند و تنها برای انتقال «سیگنال» مجوز دارند. یک پیشنهاد محمدیان می‌گوید: پیشنهاد ما این است که مانند دیگر استانداردهایی که برای ساختمان تعیین می‌شود که باید مجوز لازم دریافت شود سازمان نظام‌مهندسی با انجمن سیم و کابل مشارکت کند و کلیه سیم‌هایی که قرار است در یک ساختمان به کار برود باید مجوز دریافت کند. برخی می‌گویند صرف این که سیم دارای علامت استاندارد باشد کفایت می‌کند اما امروز برخی تولیدکنندگان متقلبانه علامت استاندارد را روی تولید خود درج می‌کنند و اداره استاندارد نیز ضعیف عمل می‌کند و نظارت لازم را ندارد. گرانی فلز مس دلیل گرایش به سیم‌های تقلبی خاکپور دیگر عضو انجمن سیم و کابل استان نیز در گفت وگو با خراسان رضوی درباره استفاده از سیم‌های آلومینیومی با روکش مس در صنعت ساختمان اظهار می کند: دلیل اصلی استفاده از این سیم‌ها گران شدن فلز مس است. علاوه بر این، رقابت بین تولیدکنندگان برای فروش محصولات خود و ارزان‌تر تمام شدن محصول نهایی باعث رواج تولید و فروش این نوع سیم‌ها شده است زیرا قیمت سیم‌های cca تقریباً یک‌سوم سیم‌های مسی است. سیم‌های cca هم اتصال می‌کنند هم قطعی برق‌دارند وی تصریح می کند: سیم‌های cca هدایت الکتریکی کمتری نسبت به سیم‌های مسی دارند و از سویی دیگر جریان مشخصی باید از این سیم‌ها بگذرد و این موضوع باعث افزایش گرما در سیم می‌شود و افت ولتاژ هم متأثر از همین گرماست. این گرما و افت ولتاژ باعث از بین رفتن عایق پی‌وی‌سی سیم‌ها می‌شود زیرا نهایت دمایی که عایق سیم‌های ساختمان متحمل می‌شوند 70 درجه است خروجی این افزایش دما روان شدن روکش سیم و اتصال در سیم‌کشی ساختمان است و جرقه حاصل از این اتصال منجر به آتش‌سوزی می‌شود. از سویی سیم‌های cca در مجاورت رطوبت به شدت فسفاته و پودر  و باعث قطع شدن جریان برق می‌شود. این تولیدکننده سیم و کابل استان خاطر نشان می کند: کاربرد سیم‌های cca در صنعت ساختمان به‌هیچ‌وجه مجوز ندارد و در استاندارد ایران که یک استاندارد جهانی است تنها و تنها استفاده از سیم‌های مسی در صنعت ساختمان مجاز است و استفاده از هیچ آلیاژ دیگری در سیم‌ها مجاز نیست. خاکپور درباره دریافت تأییدیه استاندارد برای سیم‌های cca می‌گوید: متأسفانه روال غلطی وجود دارد؛ این که سیم‌هایی در یک پروسه اولیه تولید  می شود و در اختیار اداره استاندارد قرار می‌گیرد و بعد از دریافت  مجوز استاندارد نظارت‌ها بر سیم‌های تولیدشده کم می‌شود. سیم‌های cca بیشتر وارداتی هستند و محصول تولیدی داخلی بیشتر در واحدهای کارگاهی تولید می‌شود اما بعضاً به دلیل ارزان تمام شدن سیم cca واحدهای معتبر هم ممکن است از این سیم‌ها استفاده کنند تا هزینه‌های خود را کاهش دهند. وی درباره این که چگونه از سیم‌های cca برخلاف مجوز در صنعت ساختمان استفاده می‌شود و از چشم مهندس ناظر برق دور می‌ماند، می‌گوید: شناسایی این سیم‌ها فقط از عهده یک متخصص برمی‌آید. مثلاً یک سیم 1.5 باید 30 رشته سیم مسی داشته باشد ولی برخی سیم‌ها 20 رشته سیم مسی دارند و 10 رشته سیم آلومینیوم با روکش مس cca دارند و شناسایی آن‌ها بسیار دشوار است. عموماً تأکید بر این است که سیم‌های استاندارد استفاده یا از برند معتبر به‌کارگیری شود و تشخیص آن بسیار دشوار است زیرا در ظاهر شبیه هم هستند و باید توسط آزمایشگاه این سیم‌ها تایید شود. قیمت داخلی مس بیشتر از قیمت جهانی حسین‌آبادی، کارشناس مسئول حوزه سیم و کابل، اداره کل استاندارد استان نیز در گفت وگو با خراسان رضوی در این ‌باره اظهار می کند: دلیل اصلی استفاده از سیم‌های آلومینیومی با روکش مس cca در صنعت ساختمان، شرایط سخت اقتصادی است. متأسفانه قیمت مس در کشور طی سال‌های اخیر چند برابر شده و امروز قیمت یک کیلو مس به بیش از 300 هزار تومان رسیده و قیمت آلومینیوم یک‌سوم مس است. درحالی‌که کشور ما تولیدکننده مس است قیمت این محصول در کشور به نرخ جهانی و بالاتر از آن عرضه می‌شود. به همین دلیل است که برخی با سوءاستفاده از این شرایط در استان‌هایی مانند تهران، کرج و اصفهان سیم‌های آلومینیومی با روکش مس را تولید و نصف قیمت سیم‌های مسی روانه بازار می‌کنند.  این سیم‌ها استاندارد نیستند و مجوز استفاده ندارند اما به دلیل شرایط اقتصادی مردم دانسته یا بدون آگاهی آن‌ها را خریداری و برای سیم‌کشی ساختمان استفاده می‌کنند غافل از این که این سیم‌ها علاوه بر نوساناتی که دارند منجر به سوختن لوازم‌خانگی می‌شوند به دلیل تولید گرما و روان شدن عایق سیم جرقه  می زند و درنهایت منجر به آتش‌سوزی می‌شود. تولید سیم غیراستاندارد با پسوند خراسان و مشهد وی تأکید می‌کند: متأسفانه بسیاری از سیم و کابل‌های غیراستاندارد را با پسوند خراسان و مشهد در دیگر شهرها تولید و در بازار مشهد عرضه می‌کنند و کارشناس اداره استاندارد به‌هیچ‌عنوان حق ورود به موضوع نظارت در عرضه این سیم‌ها و محصولات را ندارد و این مسئولیت بر عهده اصناف گذاشته ‌شده است. گره کار دست نظام‌مهندسی است کارشناس سیم و کابل اداره کل استاندارد استان می‌گوید: در ساختمان‌سازی مسئولیت نظارت بر عهده نظام‌مهندسی است؛ یعنی وقتی کارفرما برای تهیه سیم و کابل موردنیاز پروژه خود اقدام می‌کند باید ناظر برق ساختمان نظام‌مهندسی نظارت جدی‌تری داشته باشد و گره این کار دست نظام‌مهندسی است. باید نظام‌مهندسی کارشناس ناظر خود را موظف کند حتی نوع استاندارد سیم‌هایی را که در ساختمان به‌کار رفته ‌است کنترل کند چیزی که بنده تاکنون در فرم‌های نظارتی مشاهده نکرده ام. کارشناس اداره استاندارد در این بخش هم نمی‌تواند ورود کند یعنی کارشناس استاندارد اجازه ندارد به پروژه ساختمانی ورود و سیم‌های به‌کار رفته را کنترل کند. برخلاف اظهارات اعضای انجمن سیم و کابل استان، حسین آبادی تشخیص سیم‌های آلومینیومی با روکش مس از سیم‌های مسی را آسان می داند و می‌گوید: اگر با سیم‌چین مقداری از سیم را برش بزنند مشخص می‌شود زیرا رنگ آلومینیوم سفید و با رنگ مس متفاوت است. حتی با کمی حرارت دادن سر سیم هم مشخص می‌شود، اگر سیم مسی باشد گداخته می‌شود و اگر سیم آلومینیومی باشد سیاه و پودر می‌شود. لازم نیست حتماً سیم را به آزمایشگاه ببرند تا تقلبی و غیراستاندارد بودن آن مشخص شود. رشد آتش‌سوزی‌های برقی مشهد بر اساس آماری که سازمان آتش‌نشانی مشهد در اختیار ما قرار داد؛ آتش‌سوزی ساختمان با منشأ برق به دلیل گرما و کشیدن بار اضافه در سیم، کابل و سیم‌پیچ از سال ۱۳۹۷ روند افزایشی داشته است، به طوری که در سال ۹۷ تعداد آتش‌سوزی‌های با منشأ برق 212 مورد، در سال 98 به 528 مورد و در سال 99 به 592 مورد رسیده است؛ اما در 10 ماه امسال آتش‌سوزی‌های با منشأ برق در مشهد به حدود 710 مورد رسیده که نسبت به آمار 12 ماه سال گذشته افزایش 20 درصدی داشته است درحالی‌که هنوز دو ماه از سال باقی‌مانده و بدون شک این نسبت افزایش خواهد داشت. البته استفاده از سیم غیراستاندارد تنها یک دلیل از آتش سوزی ها با منشأ برقی است. آتشپاد دوم مهدی رضایی ،معاون عملیات آتش‌نشانی مشهد نیز در گفت وگو با خراسان رضوی با تأیید افزایش آتش‌سوزی‌های  با منشأ برق در مشهد اظهار می کند: میزان آتش‌سوزی‌ها در مشهد طی  امسال نسبت به گذشته افزایش یافته و به همان نسبت میزان سهم آتش‌سوزی‌ها با منشأ برق از کل آتش‌سوزی‌های مشهد در 10 ماه گذشته رشد داشته است.وی سهم آتش‌سوزی‌های برق از کل آتش‌سوزی‌های مشهد را 25 درصد اعلام می‌کند و می‌گوید: استفاده از سیم‌های غیراستاندارد یکی از دلایل آتش‌سوزی‌ها با منشأ برق در مشهد است و تعداد آتش‌سوزی‌های برقی نسبت به گذشته افزایش یافته است. توصیه مؤکد ما به شهروندان این است که حتماً از سیم و کابل‌های استاندارد برای برق‌کشی منازل و ساختمان‌های خود استفاده کنند. ناظر ساختمان وظیفه ای برای تشخیص استاندارد و غیر استاندارد سیم ندارد ایمان سریری آجیلی، عضو هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی استان نیز با تایید سخنان اعضای انجمن سیم و کابل استان درباره خطرات ناشی از استفاده از سیم های cca  در ساختمان، در گفت وگو با خراسان رضوی اظهار می کند: ناظر برق ساختمان وظیفه ای ندارد که ببیند سیم استفاده شده دارای استاندارد واقعی است یا خیر و این وظیفه اداره کل استاندارد است که جلوی ورود سیم های غیر استاندارد به بازار را بگیرد زیرا در چند سال آینده کاربرد این سیم های غیر استاندارد فاجعه آمیز خواهد بود.وی به آیین نامه ممنوعیت استفاده از سیم های آلومینیومی در ساختمان اشاره می کند و می گوید: این که اداره استاندارد بگوید نظام مهندسی باید بر استفاده از سیم ها به کار رفته نظارت کند صحیح نیست. یک ناظر برق تنها به سطح مقطع سیم نظارت می کند و این که سیم دارای علامت استاندارد باشد اما این که آیا این سیم استاندارد واقعی دارد یا خیر؟ تشخیص آن نه وظیفه مهندس ناظر است و نه امکاناتی برای آزمایش استاندارد بودن سیم دارد. وظیفه اداره استاندارد است نه نظام مهندسی این متخصص حوزه برق هیئت مدیره نظام مهندسی ساختمان استان می گوید: اداره کل استاندارد می تواند تعدادی از بازرسان خود را به مراکز عرضه سیم و کابل مشهد مامور کند تا بررسی کنند سیم های عرضه شده واقعا استاندارد هستند یا خیر. اگر اداره استاندارد برخورد قهری با عرضه کنندگان سیم و کابل غیر استاندارد و تقلبی کند قطعا حجم عرضه سیم های غیر استاندارد و تقلبی کاهش خواهد یافت. با این حال نظام مهندسی ساختمان استان آمادگی کامل دارد تا با انجمن سیم و کابل استان و اداره کل استاندارد نشست های تخصصی برگزار کند تا بتوان راه حلی برای جلوگیری از عرضه و ورود سیم های غیر استاندارد به صنعت ساختمان استان پیدا کرد.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
اسراييل‌ضربه راهبردي خورده است (اعتماد) افتتاح ابرپروژه سد و نیروگاه ایرانی در سریلانکا (جوان) اخبار ویژه (کيهان) عیارسنجی طرح مالیات بر عایدی سرمایه (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
نابودی پدیده و ادامه سکوت تلخ مسئولان! شنیدن، هدیه علم به یاسمین بازهم دریافت خسارت پرواز از جیب مسافر؟! جای خالی کنترل خشم در دعوای مرگبار باباها ضرب الاجل هایی که از رو نمی روند  آمار نگران کننده یک جراحت عمیق بر وجدان عمومی بنزین سوزی خودروها؛ ما 10لیتر، ترکیه 5 لیتر ! ظرفیت های فراوان، آمارهای کم جان! خاندوزی: تسهیلات خرد بدون ضامن تا چند روز دیگر برچیدن اختلاس‌ها و عمل به وعده‌ها؛ تبلور «غیرت دینی» زورگیری از دانش آموزان در مسیر مدرسه! شعله های خفته در ساختمان