دیدار تاریخ ساز شرق

رئیس‌جمهور کشورمان روز گذشته در رأس یک هیئت عالی‌رتبه اقتصادی و سیاسی، به مسکو رفت و در کاخ کرملین مورد استقبال همتای روسی خود، ولادیمیر پوتین قرار گرفت. رؤسای جمهور دو کشور بلافاصله وارد گفتگو‌های چند ساعته خود شدند و درباره روابط اقتصادی فیمابین، گسترش مناسبات، مبارزه با تروریسم، تحولات منطقه و مذاکرات هسته‌ای به بحث و تبادل نظر پرداختند. اهمیت این سفر البته از نگاه آگاهان سیاسی و اقتصادی دور نماند و بسیاری معتقدند که این دیدار طلیعه یک تحول در مناسبات تاریخی گسترده‌تر با رویکرد اقتصادی خواهد بود. آنچه در مواضع دو رئیس‌جمهور کاملاً مشهود بود، اراده جدی دو کشور برای تقویت و گسترش روابط در ابعاد مختلف بود. رئیسی از «افق روابط ۲۰ ساله» گفت و پوتین از «برنامه وسیع پیش رو.»
روابط ممتاز ایران و روسیه، در مسیر مناسبات راهبردی
رئیس‌جمهور در این دیدار با اشاره به نقش تأثیرگذار دو قدرت ایران و روسیه در منطقه و جهان گفت: «هیچ محدودیتی برای توسعه روابط با روسیه نداریم و روابط ممتاز تهران-مسکو در تراز مناسبات راهبردی است و ارتقا نیز خواهد یافت.» رئیسی ادراک مشترک دو کشور در مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی را زمینه‌ساز همکاری‌های مشترک خواند و گفت که روابط ایران و روسیه در مسیر مناسبات راهبردی قرار دارد. دکتر رئیسی تعامل حداکثری با کشور‌های همسایه و هم‌پیمان را جزو اولویت‌های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران توصیف و خاطرنشان کرد: «تقویت همکاری‌های دوجانبه ایران و روسیه، موجب رونق اقتصاد دو کشور و باعث افزایش امنیت منطقه و جهان خواهد شد.»
رئیس‌جمهور با تأکید بر اینکه همکاری ایران با دولت‌های مستقل، فارغ از تحولات بین‌المللی گسترش می‌یابد، مبارزه با تروریسم و قاچاق سازمان یافته مواد مخدر را از محور‌های همکاری مشترک دانست و گفت: «تجربه موفق همکاری علیه تروریسم در سوریه می‌تواند در قفقاز و افغانستان هم به کار گرفته شود.»


رئیس‌جمهور با تأکید بر تغییرناپذیری مرز‌ها در قفقاز و حاکمیت ملی و ژئوپلیتیک منطقه، به ضرورت همکاری برای توسعه اقتصادی منطقه اشاره کرد و گفت: «نفوذ ناتو با هر پوششی در قفقاز و آسیای مرکزی تهدید‌کننده منافع مشترک کشور‌های مستقل است. تنها راه ثبات و امنیت پایدار در افغانستان تشکیل دولت فراگیر با مشارکت همه گروه‌ها است.» رئیسی تنها راه ثبات و امنیت پایدار در افغانستان را تشکیل دولت فراگیر با حضور همه اقوام و گروه‌ها دانست و خطاب به همتای روس خاطرنشان کرد: «ما از ۴۰ سال گذشته همانند شما در برابر امریکا ایستاده‌ایم.» دکتر رئیسی، همکاری ایران و روسیه در مبارزه با تروریسم در سوریه را یک تجربه موفق خواند و ضمن تأکید بر حفظ تمامیت ارضی سوریه گفت: «حاکمیت کامل دولت مرکزی بر همه سرزمین و مرز‌های بین‌المللی سوریه، تنها راه تأمین امنیت در سوریه است و چرخه باطل جابه‌جایی اشغالگر با تروریست و به عکس در سوریه باید متوقف شود.» رئیس‌جمهور روند آستانه را چارچوب مناسبی برای حل دیپلماتیک مسئله سوریه توصیف کرد. در این دیدار طرفین تأکید کردند که مشکل اصلی جهان، دوری از معنویت است.
پوتین: برنامه وسیعی پیش‌رو داریم
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه نیز در این دیدار ابتدا به رهبر معظم انقلاب، ابراز ارادت کرد: «از طرف من سلام و آرزوی سلامتی برای رهبر معظم انقلاب را به ایشان منتقل کنید.» «او خطاب به رئیسی گفت: «از زمان تحلیف جنابعالی، ما در تماس دائم هستیم، اما در هر صورت ویدئوکنفرانس یا تماس تلفنی نمی‌تواند جای دیدار حضوری را بگیرد. از دیدار شما بسیار خرسندم. می‌توانیم بگوییم برنامه وسیعی را پیش رو داریم.»‌
پوتین همچنین از رئیسی به‌خاطر پذیرش دعوتش برای سفر به مسکو با وجود شرایط همه‌گیری کرونا، با توجه به اهمیت مرحله فعلی در روابط بین الملل تشکر کرد.
رئیس‌جمهور روسیه گفت: «حمایت‌های ایران و روسیه به عبور از تهدید‌های تروریستی در خاک سوریه کمک کرده است.»‌پوتین با بیان اینکه از زمان روی کار آمدن آیت‌الله رئیسی ارتباط مستمری میان طرفین برقرار است، گفت: «برخلاف شرایط سخت پاندمی، سال گذشته تبادلات تجاری دو کشور روند مثبتی داشت.» وی از توسعه روابط ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا و فعالیت جاری برای ایجاد منطقه آزاد تجاری نیز قدردانی کرد.
حضور و سخنرانی در نشست عمومی مجلس دوما، دیدار با ایرانیان مقیم روسیه و نشست هم‌اندیشی با فعالان اقتصادی روس از دیگر برنامه‌های سفر دو روزه آیت‌الله رئیسی به روسیه است.
جهان آینده
بر پایه چند‌جانبه گرایی می‌چرخد
حسین امیر عبداللهیان، وزیر امورخارجه کشورمان روز گذشته پس از دیدار رؤسای جمهور ایران و روسیه، در توصیف این دیدار تاریخی نوشت: «در دیدار مهم، صمیمانه و طولانی مدت دکتر رئیسی و پوتین در کرملین، مناسبات تهران و مسکو در مسیر جدید، متنوع و پرشتاب قرار گرفت. در فصل نوین مناسبات، همکاری‌های ممتاز رقم خواهد خورد. رؤسای دوکشور بر ترسیم نقشه راه بلند مدت توافق کردند. جهان آینده بر پایه چند‌جانبه گرایی می‌چرخد.»