روزنامه خراسان
1400/11/03
میلاد تو آمد که بِهین مادر مایی - «یا فاطمه(س)» شد مظهر الطاف الهی
نوائیان / حلاجیان – وجود مقدس حضرت صدیقه کبری، فاطمه زهرا(س) موهبتی است که از جانب پروردگار به بشریت ارزانی شد؛ موهبتی که قول، فعل و تقریرش، برای انسان‌ها الگویی نیکو و سرمشقی پسندیده است. آن حضرت نه فقط برای بانوان که برای همه مردانی که می‌خواهند در مسیر بندگی خدا گام بردارند، اسوه‌ای حسنه محسوب میشود؛ با این حال، در سالروز ولادت باسعادت آن بانوی دو عالم، یعنی روزی که آن را به احترام جایگاه والای مادران و میلاد حضرت زهرا(س)، برترین مادر تاریخ و اسوه بی‌نظیر این جایگاه رفیع، به عنوان روز «مادر» نام گذاری کرده‌اند، سخن گفتن از سیره مادرانه آن الگوی راستین بشریت، درخور و شایسته است. حضرت زهرا(س) در روایتی که در «کنزالعمال» آمده است، درباره مقام مادر می‌فرماید: «إلزَم رِجلَها ؛ فَإنَّ الجَنَّةَ تَحتَ أقدامِها»؛ در خدمت مادرت باش که بهشت زیر قدم‌های اوست. آن حضرت، نمونه‌ای کامل و جامع از یک مادر است؛ مادری که فرزندانش را در همه ابعاد تربیتی و با ظرافتی بی‌نظیر، مورد تعلیم و توجه قرار می‌دهد. فاطمه زهرا(س)، در کنار قول و سخن، از رفتار و عمل هم برای تربیت کودکانش بهره می‌برد و همین درآمیختن قول و عمل، تربیت استواری را رقم می‌زد که ثمرات آن را در دهه‌های بعد و در جریان وقایعی مانند عاشورا، می‌توان به عینه مشاهده کرد. بی‌گمان، حضرت زهرا(س) برای فرزندان خود، مادری مهربان و بسیار دلسوز بود؛ شاید در این روز سراسر سرور و شادی، شایسته نباشد که از آن روایت تلخ یاد کنیم، روایتی از آخرین وداع حضرت فاطمه(س) با فرزندانش ... . امروز، روز ولادت آن بانوی بزرگ، آن اسوه تمام و کامل بشریت، آن برترین مادر و آن بهترین همسر است. این‌که چرا باید او را اسوه و الگو بدانیم، در کنار ادلّه فراوانی که می‌شناسیم، ریشه در مفاهیم عمیق دینی و روایی ما دارد، موضوعی که در گفت‌وگو با آیت‌ا... سیداحمد حسینی خراسانی، از فقهای شورای نگهبان، به بررسی آن پرداختیم و ایشان، در کنار ادلّه روایی و اسناد متعددی که در این زمینه ارائه کرد، به فرازهایی از زندگی حضرت زهرا(س) که می‌تواند در شرایط امروز ما، به عنوان الگویی مهم مورد توجه قرار گیرد، اشاره کرد. آن چه در پی می‌آید، مشروح این گفت‌وگوست. در آموزه‌های دینی و کتاب‌های مذهبی ما، همواره از حضرت زهرا(س) به عنوان الگو و سرمشقی کامل و تمام‌عیار یاد میشود. لطفاً درباره ریشه‌های حدیثی این موضوع، اطلاعاتی را در اختیار خوانندگان ما قرار دهید. حضرت فاطمه زهرا(س)، از جهت دارا بودن مقام عصمت که یک موهبت اعطایی از سوی پروردگار متعال است، همانند پدر، همسر و فرزندان بزرگوارشان بودند. معنای این سخن آن است که قول، فعل و تقریر آن حضرت، یعنی سخن، رفتار و روش و سبک زندگی ایشان، مانند قول، نقل و تقریر پیامبرخدا(ص) و ائمه معصومین(ع)، از مصادر تشریع و منابع احکام الهی در حوزه‌های مختلف عقیدتی، اخلاقی و ... محسوب میشود و دارای اعتبار و جایگاه است. بر همین اساس، اطاعت از حضرت زهرا(س) واجب میشود. همان‌طور که وجود مقدس رسول‌خدا(ص) به حکم صریح قرآن کریم که می‌فرماید «لَقَد کانَ لَکُم فی رَسولِ ا... أُسوَةٌ حَسَنَةٌ»(احزاب - 21)، الگو و سرمشق بشریت است، ائمه معصومین(ع) و حضرت فاطمه(س) نیز، الگو و سرمشق بشریت محسوب می شوند. از امام حسین(ع) روایتی نقل شده‌است که می‌فرماید: «فَلَکُمْ فِیَّ اُسْوَهٌ»؛ رفتار من برای شما به مانند الگوست؛ بقیه معصومین(ع) و از جمله فاطمه زهرا(س) نیز، چنین موقعیت و جایگاهی دارند. شیخ توسی در کتاب «الغیبه»، مرحوم طبرسی در «احتجاج» و علامه مجلسی در جلد 53 بحارالانوار، روایتی را از وجود نازنین حضرت صاحب‌الزمان(عج) نقل کرده‌اند که می‌فرماید: «اِنَّ لِی فِی إبنة رسولِ‌ا... اُسوةٌ حَسَنَةٌ»؛ برای من در زندگانی و سبک زندگی دختر رسول‌خدا(ص)، سرمشق و الگویی نیکوست. این بحث را می‌توان با روایتی دیگر که شیخ صدوق در کتاب «معانی‌الاخبار» نقل کرده است، تکمیل کرد. شیخ روایتی از رسول‌خدا(ص) به نقل از جابر بن عبدا... انصاری نقل می‌کند که حضرت ختمی‌مرتبت(ص) فرمود: «اِقْتَدُوا بالشَّمْسِ فَإِذَا غَابَتِ اَلشَّمْسُ فَاقْتَدُوا بالْقَمَرِ فَإِذَا غَابَ اَلْقَمَرُ فَاقْتَدُوا بالزُّهَرَةِ فَإِذَا غَابَتِ اَلزُّهَرَةُ فَاقْتَدُوا بالْفَرْقَدَیْنِ فَقَالُوا یَا رَسُولَ اَللَّهِ فَمَا اَلشَّمْسُ وَ مَا اَلْقَمَرُ وَ مَا اَلزُّهَرَةُ وَ مَا اَلْفَرْقَدَانِ فَقَالَ أَنَا اَلشَّمْسُ وَ عَلِیٌّ اَلْقَمَرُ وَ اَلزُّهَرَةُ فَاطِمَةُ وَ اَلْفَرْقَدَانِ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَیْنُ»؛ به خورشید اقتدا کنید و اگر خورشید پنهان شد، به ماه و اگر ماه پنهان شد، به زهره و اگر زهره پنهان شد، به فرقدین (که دو ستاره پرفروغ در آسمان است)، اقتدا کنید. از آن حضرت سوال شد که منظور شما از این نورها چیست؟ فرمود: مقصود از خورشید من هستم، مقصود از ماه، علی(ع)، مقصود از زهره، فاطمه(س) و مقصود از فرقدین، حسنین(ع) است. البته در نقل‌هایی که از این حدیث داریم، هم از «اقتدوا» استفاده شده است و هم از «اهتدوا» که واژه دوم به معنای هدایت شدن است. بنابراین، حضرت صدیقه کبری(س)، مانند پیامبر خدا(ص)، الگو، اسوه و سرمشق همه ما در زندگی است. زندگی حضرت زهرا(س)، دارای وجوه متعددی برای گرفتن سرمشق و الگوبرداری است. لطفاً درباره این وجوه نیز، به اختصار مطالبی را بفرمایید. با مطالعه روایاتی که از حضرت زهرا(س) به دست ما رسیده است، می‌توان الگو و سرمشقی مؤثر را اقتباس کرد. مثلاً با دقت در خطبه «فدکیه» که از آن حضرت نقل شده است و با استفاده از متن روشنگرانه آن و رویکرد حضرت زهرا(س) در مسیر شبهه‌زدایی، می‌توان الگو و آموزه‌ای راهبردی را اقتباس کرد که به تعبیر رهبر معظم انقلاب، باید از آن به عنوان «جهاد تبیین» یاد کنیم. روایاتی که درباره نحوه زندگی و سیره آن حضرت در عرصه‌های مختلف وارد شده است هم، می‌تواند برای الگوبرداری و سرمشق گرفتن، مفید و مثمر ثمر باشد. حضرت فاطمه(س) آن‌چه در توان دارد، برای دفاع از دین خدا به کار می‌گیرد. از سوی دیگر، ادب فاطمه زهرا(س) و اخلاق نورانی و الهی او در مواجهه با مردم، خود الگویی عالی برای حرکت در مسیر صحیح است. اما در این بین، بُعدی مهم از زندگی فاطمه زهرا(س) که می‌تواند برای بانوان ارجمند و مؤمن جامعه ما الگویی بسیار پسندیده باشد، آیین همسرداری و تربیت فرزندان در سیره فاطمی است. سبک زندگی آن حضرت در این زمینه، باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرد و توجه همه کسانی را که دل در گرو فرهنگ، مکتب و اخلاق فاطمی دارند، به سوی خود جلب کند. توجه داشته باشید که زندگی مشترک حضرت فاطمه(س) با امیرمؤمنان(ع) حدود 9 سال طول کشید و در این مدت، آن بانوی باعظمت، مادر پنج فرزند شد که از شخصیت‌های برجسته و ممتاز بشریت هستند؛ امام حسن و امام حسین علیهم‌السلام، حضرت زینب و ام‌کلثوم سلام‌ا... علیهما و البته، آخرین فرزند آن حضرت، یعنی جناب محسن(ع) که به دلیل مصائب وارد شده بر دختر گرامی پیامبر(س) پس از رحلت رسول‌خدا(ص)، فرصت تولد نیافت و به شهادت رسید. ببینید، نفس داشتن پنج فرزند در دوران زندگی مشترک 9 ساله، خود یک سبک زندگی و الگویی برای فرزندآوری است؛ این‌که این مادر نمونه عالم، چگونه می‌تواند تربیت فرزندان خود را با مشکلات و سختی‌هایی که وجود دارد، به نحو مطلوب و عالی به انجام برساند، خودش می‌تواند الگویی جذاب و قابل استفاده باشد. فاطمه زهرا(س) هم در مقام مادر و هم در مقام همسر، نگاهی دقیق و رفتاری بسیار سنجیده در زندگی دارد. به امیرمؤمنان(ع) نهایت احترام را می‌گذارد و در شرایط خاص، در حد توان، از حمایت و دفاع از ایشان خودداری نمی‌کند. اگر قرار باشد ما از موهبت جامعه‌ای موفق در تمامی عرصه‌ها برخوردار باشیم، باید همه و به ویژه بانوان عزیز، از این الگو و سرمشق بزرگ و سیره و کلام گهربارش، استفاده و آن را در زندگی خود پیاده کنیم.
سایر اخبار این روزنامه
نیمی از منابع صندوق توسعه در جیب دولت‌ها
بابت بازی در «نیسان آبی» متاسفم!
اتهام 34 هزار میلیاردی قاچاق برای قطعه ساز بزرگ
حذف افزایش سن بازنشستگی از لایحه بودجه
ازدواج معمولی‌ها با موفق‌ها شکست‌خورده است؟
بهترین هدیه برای مادران
نوبت واکسیناسیون کودکان
میلاد تو آمد که بِهین مادر مایی - «یا فاطمه(س)» شد مظهر الطاف الهی
جنجال مسی، رادو دردسر بزرگ سرخ‌ها و هفته سرنوشت‌ساز بوریس
روح‌ا... به روایت روح‌ا...
توافق موقت تله دیپلماتیک بایدن
ائتلاف نانوشته ناطق، خاتمی و روحانی؟
بازی با جان مردم!
مادرانه‌های سخت اما سازنده
