فرهنگ زندگی در خانه‌های 30 متری


آفتاب یزد _ یگانه شوق الشعراء:خانه‌های کوچک این روزها به بلای جان خانواده‌ها و روابط بین آن‌ها تبدیل شده است. برای مثال این روزها در کلانشهر‌ها گاها دیده می‌شود خانواده‌های چند نفری در خانه‌هایی با متراژ بسیار پایین مانند 30 یا 40 متر زندگی می‌کنند. پای ثابت زندگی در این نوع مسکن‌ها دعواهای شدید خانوادگی و چالش‌های بین همسایه‌ها است.زیرا بسیاری از افراد بعد از ساعات زیادی کار کردن به منازل خود برای استراحت می‌روند اما در منازلی با متراژ پایین فضای شخصی و خصوصی برای هر یک از افراد خانواده تعریف نشده است و این باعث می‌شود که افراد مدام با یکدیگر برخورد داشته باشند که این برخورد‌ها گاها به دعواهای کلامی و فیزیکی تبدیل می‌شود که علاوه بر این که آرامش و محیط سالم خانه را به خطر می‌اندازد دیگر همسایگان و آرامش آن‌ها را نیز به خطر می‌اندازند. خانه امن‌ترین مکان برای فرد است؛ مکانی که باید مملو از آرامش و آسایش باشد اما سبک زندگی جدید و عدم فرهنگ‌سازی در این باره امنیت و آرامش را از خانه گرفته است و بسیاری از فرزندان خانواده و جوانان برای فرار از این فضا از خانه‌ها خارج می‌شوند و تا ساعت دیروقت شب خود را به نحوی سرگرم می‌کنند تا به این فضا‌ها بازنگردند. حفظ خانواده و حریم امن آن یکی از موضوعات بسیار مهمی است که دولت باید هرچه زودتر در این راستا اقدامات موثری انجام دهد. در جامعه‌ای که مشکلات گوناگون سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی روان و حیات مردم را به خطر انداخته است حداقل خانواده باید مکانی بکر و سالم باقی بماند.در غیر این صورت ما در آینده با شهروندانی درگیر با بیماری‌های مختلف روانی و اختلالات مواجه هستیم که حتی خانه برایشان مکانی امن و مملو از آرامش نیست. اگر فردی نتواند در خانه، خانواده و مکان زندگی خود آرامش داشته باشد و آن را بیاموزد قطعا در جامعه نیز پرخاش‌ها و خشونت‌های بیشتری از خود نشان می‌دهد.
>فضای شخصی و حریم خصوصی
محمدصالح نشان استاد دانشگاه و روانشناس در این باره به آفتاب یزد گفت:« طبیعتا داشتن فضای شخصی و حریم خصوصی یکی از ابتدایی‌ترین نیاز‌های انسانی برای هر فردی است. این مسئله از دو جنبه قابل بررسی است؛زمانی که تعادل شرایط و فضای درونی خانه و خانواده با نزدیکی بیش از حد عاطفی و فیزیکی افراد به یکدیگر بهم ریخته شده باشد، این مسئله در طی فرآیند رشد افراد را به این سمت سوق خواهد داد که بسیار با یکدیگر آمیخته باشند و نتوانند هویت مستقلی از سایر افراد خانواده برای خودشان شکل دهند که در بزرگسالی و دوران جوانی می‌تواند منجر به وابستگی و بی‌کفایتی افراد شود. افرادی که این فضا را تجربه می‌کنند در روابط عاطفی آینده خودشان با همسر و همچنین در روابط اجتماعی، دچار مشکلات عدیده‌ای خواهند شد. از منظر دیگر وقتی که فضای شخصی و حریم خصوصی درون خانواده در نظر گرفته نشود و امکان مرز‌بندی بین افراد از بین رود این موضوع زمینه ساز تنش‌های بین افراد خانواده و به هم ریختگی فضای درونی خانواده خواهد شد. همین مسئله در ادامه به نوبه خود می‌تواند
زمینه ساز آسیب‌های بعدی در خانواده و روان فرد باشد.»


>کاهش عملکرد‌ها و کارایی‌های سازنده خانواده
نشان ادامه داد:« زمانی که افراد مرزبندی مشخصی را نتوانند با سایر افراد خانواده ایجاد کنند، این مسئله منجر به کاهش عملکرد‌ها و کارایی‌های سازنده خانواده هم خواهد شد. همچنین این مهم منجر به این خواهد شد که بسیاری از نقش‌های درون خانواده با تعارضاتی رو به رو شود. از آن جایی که عمده‌ترین نقش‌های موجود در خانواده نقش والدینی و همسری است این دو نقش هر کدام کارکرد‌های مختص به خودش را می‌طلبد که در بسیاری از موارد این کارکردها با یکدیگر یکسان نیست و در صورتی که حریم شخصی و مشخصی برای اعضای خانواده وجود نداشته باشد این کارکرد‌ها در معرض آسیب قرار خواهد گرفت که همین مسئله در امتداد ماجرا منجر به آسیب‌های و گرفتاری‌های بعدی خواهد شد. زمانی که افراد به واسطه شرایط بد اقتصادی و همچنین هزینه‌های بسیار بالای اجاره بها و تامین مسکن ناچار باشند در فضاهای کوچک‌تر و محدود‌تری زندگی کنند همه آنچه درباره آن بحث شد ناگریز اتفاق خواهد افتاد و تبعات گسترده‌ای را به دنبال خواهد داشت. »
>خانه‌های محدود با متراژ کوچک
سعید معدنی جامعه شناس و استاد دانشگاه در این باره به خبرنگار آفتاب یزد گفت:«63 هزار خانه روستایی در ژاپن در اطراف شهر‌های بزرگ خالی از سکنه است و مردم ترجیح می‌دهند که در داخل شهر در مسکن‌های کوچک زندگی کنند ولی به روستا‌ها مراجعه نکنند زیرا برای همه شهر محل پیشرفت است. از طرف دیگر در ایران هم ما 31 هزار روستای خالی از سکنه داریم که جمعیت آن‌ها به طرف شهرها سرازیر شده است. نکته اینجاست که این همه جمعیت که به شهر مهاجرت می‌کنند چگونه باید سکنی پیدا و خدمات دریافت کنند؟قطعا شهروندان مجبور می‌شوند به خانه‌های محدود با متراژ‌های کوچک مراجعه کنند. زیرا امکان ساختن خانه‌ها با متراژ بالا وجود ندارد. برخی از اقدامات مثل مسکن مهر به اینگونه بود که در جاهایی خانه ساخته می‌شد که افراد تمایلی به زندگی در آن مکان‌ها ندارند. زیرا مردم دوست دارند در محدوده شهر‌ها زندگی کنند.لذا مسکن‌هایی که در جاهای دور از شهر ساخته می‌شود متقاضی ندارد و مردم در آن محل‌ها زندگی نمی‌کنند. »
>فرهنگ‌سازی
وی ادامه داد:« پس ما در آینده شاهد انبوهی از جمعیت در شهر‌ها با مسکن‌های کوچک خواهیم بود. از جهت دیگر خانواده‌ها هم به سمت کوچکی می‌روند و جمعیت آن‌ها کم می‌شود و تجرد افزایش پیدا می‌کند. به همین خاطر این احتمال وجود دارد که ما در آینده شاهد مسکن‌های کوچک به صورت گسترده باشیم. لذا باید خودمان را آماده کنیم تا بتوانیم با این فرهنگ کنار بیاییم و با آن زندگی کنیم. یک زمانی فرهنگ آپارتمان نشینی در ایران بسیار پایین بود اما الان نسبتا بهتر شده است. ولی این نوع مسکن‌ها چالش برانگیز است و زمان خواهد برد تا ما به این سبک از زندگی عادت کنیم. الان در کشور‌هایی مثل چین،ژاپن و... مسکن‌های بسیار کوچک وجود دارد و افراد در آن‌ها زندگی می‌کنند. به این ترتیب چون شهر محل رشد و پیشرفت تلقی می‌شود همه به شهر‌ها هجوم آورده‌اند و درآینده شاهد اینگونه مسکن‌ها خواهیم بود. باید خودمان را برای زندگی در چنین واحد‌هایی آماده کنیم و فرهنگ آن را نیز داشته باشیم. اما قطعا تا این گذر انجام شود و فرهنگ در میان مردم رواج پیدا کند ما شاهد چالش‌های گوناگون خواهیم بود. دولت باید فقط به دنبال آن باشد که مسکن‌ها را در جای درست بسازد تا هزینه‌ها بیهوده تلف نشوند. دولت در عین حال کی می‌تواند مسکن بسازد باید یک سری قوانین در این خصوص تصویب کند. »