مشكلات اقتصادي به امنيت چاقو زد

آرمان ملی- وحید استرون: غروب جمعه بود که همزمان در عبور از خیابان و تماشای فیلم مواجهه فرزند شهید رنجبر با قاتل خونسرد پدرش که پسر بچه با بغض فریاد می‌زد: «چرا دستت نلرزید وقتی پدرم را کُشتی!» بودم، که فریاد «ای دزد، بگیریدش» نگاهم را به آن طرف خیابان انداخت. سارق موتور‌سوار در کمتر از یک ثانیه گوشی تلفن یک شهروند که در حال صحبت و عبور از خیابان بود را به سرقت برد و در لابه‌لای خودروها، ناپدید شد. چند متر بالاتر دو جوان 17‌- 18 ساله نیز با صدای بلند در حال تلفن صحبت کردن و با فحاشی قرار دعوا می‌گذاشتند!. این اتفاقات فقط در مدت چند دقیقه، همه ذهن من را به سوی افزایش آسیب‌های اجتماعی که تا پیش از این آسیب شناسان و جامعه شناسان به آن اشاره داشتند، معطوف کرد. موضوعی که به دلیل گسترش فقر و افزایش فروش مواد مخدر و سرقت‌ها خرد و کلان، کار را به جایی رسانده که تجهیزات چند صد کیلیویی یک پل سرقت می‌رود یا اراذل و سارقان گلوی مامور مسلح ناجا را می‌برند. موضوع شهادت نیروهای ناجا در درگیری با اشرار و اراذل و اوباش، موضوع تازه‌ای نیست و طبق گفته رئیس پلیس کشور، در سال گذشته ۶۰ نفر از مأموران نیروی انتظامی در درگیری با اشرار و اراذل و اوباش به شهادت رسیدند» که این آمار در سال‌جاری و تا 12 آذر امسال 46 نفر بوده است. اما انتشار فیلم بریده شدن گلوی مامور نیروی انتظامی در درگیری با سارقان در استان فارس، حکایت دیگری دارد و از باز شدن زخمی عمیق در کشور خبر می‌دهد. در شرایطی که نیروی انتظامی بارها اعلام کرده که در مواجهه با اشرار و اراذل اوباش هیچ خط قرمزی ندارد. این اتفاق در شرایطی می‌تواند قابل تامل باشد که تعداد سرقت‌ها و خشونت‌ها در جامعه روز به روز افزایش می‌یابد و همین امر می‌تواند زنگ خطر جدی برای امنیت روانی مردمی به‌حساب بیاید که حتی پلیس‌ کشورشان که حافظ امنیت است، مسلحانه در مقابل اشرار گلویش بریده می‌شود. در این شرایط آمارها سخن می‌گویند و تعداد مراجعات به پزشکی قانونی و گزارش پلیس برای افزایش سرقت نیز این امر را تایید می‌کند. آمار مراجعان نزاع به مراکز پزشکی قانونی یکی از بیشترین موارد ارجاعات به پزشکی قانونی را شامل شده (حدود 40 درصد کل معاینات شش ماهه 1400) و سالانه بیش از نیم میلیون مورد از ارجاعات سازمان را به خود اختصاص می‌دهد. هرچند رئیس پلیس آگاهی تهران بزرگ معتقد است که طی ۹ ماهه اخیر، سرقت‌های مسلحانه 9 درصد روند کاهشی داشته، اما چند روز پیش سردارحسین رحیمی، فرمانده انتظامی تهران بزرگ از افزایش ۲ درصدی سرقت‌ها به ویژه سرقت‌های خرد در ۱۰ ماه‌ نخست امسال خبر داد.    مردم برای نان از جانشان می‌گذرند  اما انتشار فیلم مواجهه فرزند شهید رنجبر با قاتل خونسرد پدرش، بازتاب فراوانی در جامعه داشت. در شرایطی که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان اجتماعی و جامعه شناسان، مشکلات اقتصادی جامعه سبب افزایش سرقت‌های خرد و کلان شده، چندی پیش احمد نادری یکی از نمایندگان مجلس یازدهم گفت: «هشدار می‌دهم این رویکردها اگر ادامه پیدا کند، به سمتی خواهیم رفت که سال 1401 شاهد اتفاقات عظیم اجتماعی باشیم.» با این حال یکی از نماینده مجلس و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در رابطه با مشکلات اقتصادی و افزایش سرقت‌ها نیز باور دارد که با تداوم این شرایط می‌توان پیش بینی کرد که سال آینده ادامه سرقت‌ها افزایش چشمگیری پیدا خواهد کرد و باید در انتظار مشکلات فراوان‌تری بود که این امر کار پلیس را سخت‌تر می‌کند.» شهریار حیدری با اشاره به شهادت یکی از ماموران فرماندهی نیروی انتظامی و تسلیت گفتن این حادثه غم‌انگیز، به «آرمان ملی» می‌افزاید: «مجلس در دو صورت می‌تواند برای عدم تکرار چنین وقایعی کمک کند. اولین اقدام مجلس می‌تواند در راستای اصلاح قانون مقابله با اراذل و اوباش و دومین مورد بحث تقویت بنیه انتظامی کشور از جهات مختلف از جمله امکانات، تجهیزات و لجستیک است. مجلس باید کمک کند تا این دو موضوع همزمان باهم پیش‌ برود تا نیروی انتظامی با مشکلات کمتری در این زمینه مواجه شود.» این نماینده مجلس با بیان اینکه در این زمینه مجلس، دولت و دستگاه قضائی باید به هم کمک کرده تا قانون بازدارنده‌ و قاطعی تصویب شود، تصریح کرد: قوانین مربوط با اراذل و اوباش قوانینی است که در گذشته تصویب شده و بازدارندگی لازم را ندارد و این باعث گستاخی اراذل و اوباش در بسیاری از نقاط کشور شده است.    تهدید امنیت روانی جامعه در این شرایط یک آسیب شناس، با اشاره به تبعات روحی و روانی انتشار فیلم شهادت مامور مسلح نیروی انتظامی در درگیری با اراذل و اوباش و سارقان به «آرمان ملی» می‌گوید: «بدون تردید، پلیس قدرتمند ضامن حفظ امنیت و تداوم آرامش فکری و روحی در جامعه است. رفتار اجتماعی این نهاد به‌شکلی باید باشد که دیدن پلیس به شهروندان احساس آرامش و امنیت داده و فقط بزهکاران یا افرادی که خیال جرم در سر دارند از حضور پلیس درجامعه نیت شوم جرم را فراموش کنند.» مجید ابهری در ادامه صحبت‌هایش می‌افزاید: «در بسیاری از اوقات بعضی از شهروندان به‌خاطر اجرای قانون توسط یک مامور وعدم انعطاف او در مقابل قانون شکنی، بلافاصله شکایت از او را آغاز کرده و بارها در مدت کوتاه یک مامور وظیفه‌شناس مورد توبیخ قرار گرفته است. اما در شرایطی که پلیس اسلحه به کمر دارد، اما اگر از آن علیه یک دزد یا جانی استفاده کند، باید قید سال‌های سال سابقه خدمت را زده و به‌دنبال شغل جدیدی برود. حقوق و دستمزد ماموران نیروی انتظامی در سطح یک کارمند بوده و مثل همه مردم باید از همین بازار و با همین قیمت‌ها خرید کنند، پس به همین دلیل است که آنها در بسیاری از مواقع جرأت استفاده از اسلحه را ندارند. اغلب این افراد زحمتکش در ساعات استراحت به شغل دوم و اغلب آژانس  و مسافرکشی مشغول هستند.» اما طی چند روز گذشته فرماندهان نیروی انتظامی خواستار تغییر قوانین و اعطای آزادی بیشتر به ماموران در استفاده از اسلحه شده‌اند و رئیس مجلس گفته این خواسته را در اولویت کار مجلس می‌گذارد. صحبت‌های روز گذشته سخنگوی نیروی انتظامی نیز، نظرات مجید ابهری را تایید می‌کند و او با اشاره به قوانین سخت پلیس برای استفاده از اسلحه می‌گوید: «اگر پلیس در صحنه جرم از اسلحه استفاده کرد، باید اثبات کند که در چه وضعیتی قرار داشته که از اسلحه‌اش استفاده کرده یعنی بعد از یک عملیات باید وارد پروسه‌های و درگیری‌های قضائی، بازجویی، بازخواست و سؤال و جواب شود.» بنا به گفته سردار مهدی حاجیان: «برای حمل و به‌کارگیری سلاح، قانون «بکارگیری سلاح» در 17 ماده وجود دارد که مصوبه حدوداً 20 سال پیش است. در ماده دو قانون مذکور، شرایطی از جمله سالم بودن مأمور از نظر روانی و آموزش وی، در ماده سه، 10 و در ماده 6، 6 شرط گذاشته شده است. یعنی در موقع درگیری، یک مأمور که در کسری از زمان باید تصمیم بگیرید و از سلاح خود برای دفاع از مردم استفاده کند یا خیر.»   خدشه به امنیت جامعه با این حال ابهری با اشاره به شهادت مامور نیروی انتظامی در شیراز و صحبت‌های سخنگوی ناجا، خاطر نشان می‌کند: زمانی‌که یک اوباش یا سارق سابقه‌دار به خود اجازه می‌دهد، به طرف یک پلیس حمله‌ور شده و او را مضروب و حتی به قتل برساند مگر می‌توان امیدی به استقرار امنیت و حفاظت از نوامیس جامعه داشت؟ باید نمایندگان محترم مجلس تا بیشتر از این تزلزل بر بنیان امنیت جامعه نیفتاده با تصویب قوانین باز‌دارنده و تشدید مجازات، مهاجمان به نیروهای حافظ امنیت در مقابل جانیان و بزهکاران مقاومت نمایند. مردم نیز نباید نباید در صحنه‌های اهانت به پلیس یا هجوم به وی تبدیل به تماشاچی گردند، چراکه نوامیس همه ما در صورت حضور قدرتمندانه پلیس می‌توان با آرامش و امنیت زندگی کنند.