جلیلی: نامه را ۶ ماه پیش نوشته بودم

منبع آگاه «شرق»: نامه در فاصله یک ماه و نیم اخیر بازنویسی و دوباره ارائه شده است جلیلی: نامه را 6 ماه پیش نوشته بودم روح‌اله نخعی: سعید جلیلی فعلا از ماجرای نامه به رهبری عقب نشست. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، بعد از حدود 10 روز از انتشار خبر ارسال نامه‌ای در نقد مذاکرات احیای برجام از سوی او به رهبری و پس از تکذیبیه یکی از اعضای دفترش درباره این نامه، اصل ماجرای نوشتن نامه را تأیید کرد، اما مدعی شد آن را شش ماه پیش و در نقد عملکرد دولت پیشین نوشته است. این در حالی است که منبعی آگاه که مایل نبود نامش فاش شود، در‌این‌باره به «شرق‌» گفت نامه معروف در فاصله یک ماه و نیم اخیر نوشته شده و موضوع آن نه مذاکرات دولت قبل بلکه همین مذاکرات احیای برجامی است که در دولت فعلی در جریان است. نکته درخور توجه در این زمینه، این است که کلیت خبر ارسال این نامه از سوی جلیلی به رهبری حدود 10 روز پیش منتشر شد. عضو دفتر او یک هفته بعد از انتشار این خبر، آن را خبرسازی ناشیانه خواند و حالا سرانجام خود او به آن واکنش نشان داده‌ و با تأیید اصل خبر، زمان وقوع آن را متفاوت خوانده است. به گفته این منبع آگاه، سعید جلیلی در تلاش خود برای اقناع تیم مذاکره‌کننده و تصمیم‌گیران در تهران ناکام مانده ‌و در نتیجه فعلا از موضع خود عقب نشسته است.
‌‌جلیلی پرچم را زمین نمی‌گذارد
این منبع آگاه در پاسخ به پرسش «شرق» درباره ماجرای تأییدیه جلیلی گفت: نامه‌ای که او می‌گوید شش ماه پیش نوشته شده‌، قطعا در فاصله یک ماه و نیم اخیر بازنویسی و ارائه شده و او اخیرا و در همین زمان دولت سیدابراهیم رئیسی نیز دوباره بر مواضع خود تأکید کرده است. به گفته این منبع، تأیید اصل ارسال نامه در نقد برجام بعد از تکذیبیه عضو دفترش از سوی جلیلی، خود مطلب مهمی است؛ اما او در نهایت مقابل علی باقری‌کنی، معاون سیاسی وزیر خارجه و رئیس هیئت مذاکره‌کننده ایران، در مذاکرات احیای برجام در وین شکست خورده است. طبق گفته‌های این منبع، مذاکرات به سمت پذیرش برجام به همان شکل اصلی و مشابه همان چیزی پیش می‌رود که در دولت حسن روحانی و وزارت خارجه محمدجواد ظریف، با مدیریت سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی ظریف و رئیس وقت هیئت مذاکره‌کننده ایران، پیگیری شده بود و مخالفت‌های جلیلی در این زمینه، بی‌حاصل بوده است و در نتیجه، در صورتی که این مذاکرات به نتیجه برسد و به‌خصوص اگر واکنش افکار عمومی مثبت باشد، جلیلی فعلا شدت حملات خود به برجام را کم خواهد کرد. این منبع آگاه البته تأکید می‌کند جلیلی و تیمش، حتی به قیمت پیاده‌شدن برخی از نزدیکان او از «قطار جلیلی»، همچنان موضع کلی خود علیه برجام را تغییر نخواهند داد و پرچم مخالفت با برجام را زمین نخواهند گذاشت؛ به‌خصوص به این دلیل که از نگاه آنان، احتمال زیادی وجود دارد که در دو، سه سال آینده با تغییر دولت در ایالات متحده، آمریکا دوباره رفتار دولت دونالد ترامپ علیه برجام را تکرار کند و در آن زمان، موضع جلیلی علیه این توافق بار دیگر جدی خواهد شد. این به‌خصوص در شرایطی اهمیت پیدا می‌کند که توجه کنیم طبق تقویم انتخاباتی ایران و ایالات متحده که از‌قضا نزدیک است، اگر جو بایدن، رئیس‌جمهور فعلی ایالات متحده، در انتخابات برای دوره دومش در سال ۲۰۲۴ شکست بخورد، چند ماه بعد از آن، انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۴ ایران از راه خواهد رسید که جلیلی در تصمیمات خود نگاهی به آن هم دارد.
‌ جلیلی: همیشه مکاتباتی داشته‌ام


جلیلی توضیحاتش درباره ماجرای نامه را در سخنرانی‌ای با عنوان پشت خیمه دشمن در حسینیه جماران بیان کرد. او گفت: «می‌گویند فلانی صد صفحه یا ۲۰۰ صفحه نامه نوشته است؛ اما چرا چنین فضایی اکنون طراحی می‌شود؟ من که قبلا گفته‌ام برجام سند طلبکاری ملت است و در دانشگاه باید برجام‌خوانی راه بیفتد. اما مگر صحنه ما این مسائل است». جلیلی در پایان گفت: «من همیشه مکاتباتی داشتم و وظیفه خود می‌دانم نظراتم را بیان کنم. دولت قبل در پایان دوره خود، گزارشی درباره برجام داد. من آن را بررسی کردم و مواردی را که با واقعیت مطابقت نداشت، بیان کردم. این نامه مربوط به شش ماه پیش و در نقد گزارش دولت قبلی در زمینه دستاوردهای برجام بود. البته این مسائل ارزش پرداختن ندارد». صحبت‌های جلیلی در‌این‌باره در حالی است که پیش‌تر برخی از نزدیکان او این‌طور توضیح داده بودند که نامه ادعایی، گزارشی است که در نقد گزارش آخر ظریف از برجام به مجلس، در «کارگروه سیاست خارجی دولت سایه» تنظیم شده بود. دولت سایه، عنوانی است که تیم جلیلی برای خود به کار برده‌اند و شامل مجموعه‌ای می‌شود که از زمان دولت روحانی عملا کابینه آماده جلیلی برای ریاست‌جمهوری احتمالی او به حساب می‌آمد.
‌ عده‌ای گفتند مشکلات دیگر بس است
جلیلی در بخش‌های دیگری از سخنرانی خود افزود: «در همین سه سال اخیر، دشمن اعلام کرد به ایران فشار حداکثری وارد می‌کند و در عمل هم این کار را انجام داد؛ اما عده‌ای در داخل کشور گفتند ببینید چه مشکلاتی پیش آمده، دیگر بس است و برویم با ترامپ گفت‌وگو کنیم. همان ترامپی که از برجام خارج شد. برجام سند طلبکاری ملت ایران است و نشان داد که آمریکا پایبند آن نبود، ولی عده‌ای فشار آوردند که با همین ترامپ مذاکره کنند. در واقع اگر تحلیل درست نداشته باشیم، کسانی با ظاهر خیرخواهی، تحلیل غلط القا می‌کنند و اگر درک درستی از توانمندی‌های کشور نداشته باشیم، زمان از دست می‌رود و دشمن به هدفش می‌رسد». جلیلی خاطر‌نشان کرد: «یک مقام اروپایی به من گفت اگر فشاری که به ایران آمد به کشور ما وارد می‌شد، نمی‌توانستیم شش ماه مقاومت کنیم؛ اما امروز مقامات رسما اعلام می‌کنند فشار حداکثری شکست خورده است. آنها اعتراف می‌کنند آمریکا منزوی شده و دستانش خالی است. عنوان این برنامه یعنی پشت خیمه دشمن، نشان از فهم درست دانشجو دارد که در واقع مستندی بر مبنای اظهارات رسمی مقامات آمریکاست که ایران عقب‌نشینی نکرده است. البته دشمن هر زمانی که از زور ناامید می‌شود، به تزویر روی می‌آورد و هر زمان که پشت خیمه دشمن می‌رسید، او قرآن بالا می‌آورد. این صحنه را باید درک کرد. دشمنی که امروز به شکست اعتراف می‌کند، چاره را در تزویر می‌بیند. بنابراین نباید اجازه داد دشمن با تزویر و ابزار رسانه، تزویر خود را دنبال کند. تدبیر ما در برابر تزویر دشمن بسیار اهمیت دارد. امروز پیروزی ملت ما در برابر آمریکا باید درست معرفی شود و [باید] اجازه نداد عده‌ای آن را کوچک جلوه دهند».
‌ داستان ادامه خواهد داشت
از همه نشانه‌ها و مواضع سابق و فعلی جلیلی و نیز صحبت‌های منبع «شرق» مشخص است ماجرای جلیلی و برجام همچنان تمام نخواهد شد. او با همین مواضع درباره برنامه هسته‌ای ایران، مذاکرات و تحریم‌ها بود که به مرکز صحنه سیاسی و انتخاباتی کشور آمد و تا امروز نیز در هر بزنگاه انتخاباتی، با تمرکز روی سیاست خارجی به‌طور کلی و مسئله برنامه هسته‌ای و برجام به‌طور خاص، حاضر شده است. در انتخابات ۱۴۰۰ دیگر نامزدهای اصولگرا مواضع خود را درباره برجام تلطیف کرده بودند و انتقادهای خود را به جای اصل توافق، متوجه نحوه مدیریت آن از سوی دولت حسن روحانی کرده بودند؛ اما جلیلی همان زمان نیز در مناظره‌های انتخاباتی همچنان علیه برجام موضع می‌گرفت. با توجه به شکل کنشگری سیاسی جلیلی و کابینه‌های آماده‌اش، دور از ذهن نیست که او برای انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۴ یا ۱۴۰۸ برنامه‌هایی جدی داشته باشد. سرنوشت آینده برجام، احیای آن، نتایج آن در شرایط جدید، گام‌های بعدی و رفتار دولت احتمالی بعدی آمریکا با این توافق، به احتمال فراوان در برنامه او در این زمینه جایگاه مهمی خواهند داشت.