کمبود دارو، سُرم و آنتی‌بیوتیک در پیک اُمیکرون

آرمان ملی- محمدرضا محبوب‌فر- کارشناس حوزه سلامـــت: مـوج اُمیکرون در حال حرکت به سمـــت شرق اروپا است و دو برابر شدن آمار ابتلا در همسایگان شمالی ایـــران می‌رود که آمار مبتلایان در کشـور را افزایش دهد. سازمان جهانی بهداشت روز گذشته اعلام کرد که موج جدیدی از عفونت‌‌های کرونا ناشی از واریانت اُمیــکرون در حال حرکــــت به سمت شرق اروپاست. این سازمان از مقامات این کشورها خواست تا پوشش واکسیناسیون را ارتقا دهند و محدودیت‌هایی را اعمال نمایند. در ایران و در موج اُمیکرون، موارد ابتلا در تمامی گروه‌های سنی مشاهده شده و سنین زیر ۲۰ سال و کودکان هم از حمله ویروس در امان نمانده‌اند. آنگونه که رئیس دانشگاه علوم پزشکی تبریز اعلام کرده: «یک کودک ۱۰ ماهه در اثر ابتلا به کرونا در آذربایجان شرقی جانباخته است.« در این شرایط یک عضو کمیته علمی ستاد ملی کرونا از افزایش ۸ برابری بستری در بیمارستان‌ها خبر داده و می‌گوید: «موارد مراجعه ‌کننده سرپایی به طرز چشمگیری افزایش یافته و موارد بستری ۸ برابر قبل شده است. مرگ ‌و میرها نیز که در حال افزایش است و آمار آن در سراشیبی صعود قرار دارد. بیمارانی که در ‌آی ‌سی ‌یو بستری شده‌اند، متاسفانه بدحال هستند و به احتمال زیاد میزان مرگ و میر بیش از این خواهد شد.» مسعود مردانی در ادامه صحبت‌هایش به این امر اشاره دارد: «ادامه فعالیت حضوری مدارس در شهرهای قرمز به تسریع انتقال ویروس از فردی به فرد دیگر منجر شده و در نتیجه احتمال بروز گونه‌‌های جهش ‌یافته ویروس را هم افزایش می‌‌دهند. همچنین با این اقدام، دوره اپیدمی طولانی‌تر شده و مرگ ‌و میر هم بیشتر می‌شود.» نادر توکلی، معاون درمان ستاد کرونای استان تهران هم نسبت به بحران دوباره کرونا در تهران هشدار داده و گفته است: «در کشور، گردش همزمان اُمیکرون و دلتا اتفاق افتاده و به‌طور تخمینی ۸۰ تا ۸۵ درصد موارد ابتلا با سویه اُمیکرون است، اما ۱۰ تا ۱۵ درصد موارد نیز مربوط به دلتاست.» وی با بیان اینکه ۵۰ درصد بستری‌‌های کرونایی در پیک ششم زیر ۵۰ سال هستند، تصریح کرد: «یک ‌چهارم بیماران بدحال هستند.»   محدودیت‌ها روی کاغذ در شرایط قرمز  در حالی که بر اساس آخرین اعلام وزارت بهداشت و درمان، میانگین استفاده از ماسک در مکان‌های عمومی ۵۵ درصد اعلام شده و هم ‌اکنون ۲۴۷ شهرستان در وضعیت قرمز، ۱۱۲ شهرستان در وضعیت نارنجی و ۸۹ شهرستان در وضعیت زرد قرار دارند، سفرهای جاده‌‌ای در کشور به گونه‌ای است که تنها کسانی که کارت واکسن داشته باشند یا تست منفی کرونای خود را با مهلت کمتر ۷۲ ساعت ارائه کنند می‌‌توانند با وسایل حمل ‌و نقل عمومی به سفر بروند و نظارت‌‌ها در شرایط کرونایی کنونی تشدید شده است. اما این محدودیت‌های اعلامی از سوی مدیرکل دفتر حمل و نقل مسافر سازمان راهداری و حمل ‌و نقل جاده‌‌ای صرفا در حد شعار و روی کاغذ رایج است و خبرها از سطح جاده‌های کشور نشان می‌دهد که محدودیت‌ها اجرا نمی‌شوند. حتی گزارش شده است که کرونایی مثبت‌ها با نقض قرنطینه‌ای که انجام می‌دهند از طریق خودروهای شخصی به تردد بین شهری می‌پردازند و محدودیت تردد بین استانی وجود ندارد.   ضرورت ایجاد بیمارستان‌های صحرایی  روند ثابت و کاهشی مبتلایان که از سوی وزارت بهداشت و درمان اعلام می‌شود جامعه را شوکه و سردرگم کرده است و آمار موجود با واقعیات بیماری در سطح کشور منافات اساســی دارد. بسیاری از بیماران به محض بروز نشانه‌هایی از بیماری کرونا ترجیح می‌دهند به علت ازدحام و شلوغی جمعیت مبتلایان کرونا در بخش‌های بیمارستانی مراجعه‌ای به مراکز پزشکی و درمانی نداشته باشند. حتی خبر می‌رسد اکثر مراکز بهداشتی و درمانی و بیمارستان‌ها و بخش‌های اورژانس به قدری پر از بیماران مبتلا هستند که فعالیت‌‌های الکتیو در بیمارستان‌های اطفال و بزرگسال تعطیل و به حالت تعلیق درآمده است و بیمارستان‌ها به ندرت بیماران عادی و بدحال غیرکرونایی را پذیرش می‌کنند. در این شرایط بحران فقدان امکانات و تجهیزات بیمارستانی و کمبود کادر درمان اعم از پزشک و پرستار و ضعف امکانات تشخیصی آزمایشگاهی و کمبود تست‌های تشخیصی اُمیکرون، بیشتر از این سر باز نکند و بیماران در خانه‌های خود به خوددرمانی بپردازند. با توجه به اینکه گزارش‌های فراوانی وجود دارد که بیماران به صرف اینکه بیماری کرونا با سویه اُمیکرون خفیف است به خروج از قرنطینه و منازل خود می‌پردازند و به محل کسب و کار خود عزیمت می‌کنند، یا اینکه به خوددرمانی بیماری می‌پردازند و پس از چند روز در محل کار خود حاضر می‌شوند، باید فکر اساسی کرد و نسبت به شناسایی زودهنگام بیماران و بستری و قرنطینه آنان در بیمارستان‌ها و توسعه تخت‌های بیمارستانی اقدام نمود. درخصوص اُمیکرون نمی‌توان ساده‌انگاری کرد و بیماران را رها نمود. متاسفانه فاجعه بیماری در کشور به‌گونه‌ای در حال رقم خوردن است که کار کودکان هم به تزریق رمدسیور کشیده شده. علی رستگاری، پزشک اورژانس در بیمارستان‌های تهران می‌گوید: «متاسفانه در سویه اُمیکرون بسیار بیشتر از موج‌‌های قبل، کودکان مبتلا می‌‌شوند و نسبت به بزرگسالان بیشتر درگیر شده‌‌اند و نیاز به بستری هم زیاد شده است. آمار بستری‌‌های بیمارستان‌های کودکان بالا رفته است.» بنابراین با توجه به اینکه امیکرون و دلتا همزمان شده‌اند، به‌گونه‌ای که تعداد بیشتری نیاز به بستری در بیمارستان‌ها و بخش‌های مراقبت ویژه پیدا می‌کنند باید احداث بیمارستان‌های صحرایی در دستور کار قرار گیرد و با اولویت ایجاد چندین بیمارستان با امکانات لازم بیماران کرونایی در شهر تهران، بیمارستان‌های صحرایی به دیگر شهرهای کشور از جمله اصفهان و یزد و کرمان و مشهد تسری پیدا کنند. هر چند با سه رقمی شدن شمار جانباختگان کرونا در موج ششم همه‌گیری ویروس در ایران و افزایش رقم بستری شدگان در بیمارستان‌ها، وزارت بهداشت و درمان به مراکز درمانی آماده ‌باش داد و از احتمال استقرار بیمارستان‌‌های صحرایی سخن گفت، متاسفانه وعده برپایی چنین بیمارستان‌هایی تاکنون تحقق نیافته و این در صورتی است که بیماران که این روزها خانوادگی و دسته جمعی مبتلا شده‌اند پشت در بیمارستان‌ها معطل و سرگردان هستند و آنهایی هم که راهی به بیمارستان‌ها پیدا کرده‌اند با ازدحام جمعیت و بی‌نظمی در ارائه خدمات درمانی مواجه شده‌اند.    190 قلم داروی کمیاب  مشکل بیماران کرونایی در کشور اما به اینجا ختم نمی‌شود. تعداد بیماران در کشور به قدری انبوه و غیرمنتظره بوده است که بیماران با کمبود دارو در داروخانه‌ها مواجه شده‌اند. کمبود دارو به سرم و آنتی‌بیوتیک رسیده است. شهابی، عضو سابق انجمن داروسازان ایران می‌گوید: «در حال حاضر سرم و آنتی‌بیوتیک کمبود داریم. مصرف سرم در مراکز درمانی و بیمارستانی بسیار زیاد شده است و با اوج گرفتن اومیکرون در کشور، مصرف آنتی‌بیوتیک بالا رفته است.« نایب‌رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو، دلیل اصلی کمبود دارو در استان‌‌های کشور را دخالت‌‌های وزارت بهداشت عنوان کرده. مجتبی بوربور درباره دلایل کمبود دارو گفته سیاست‌های بیش از حد سختگیرانه وزارت بهداشت باعث ایجاد مشکلات فعلی و کمبود شده، به‌‌طوری که در حوزه پخش نیز وزارت بهداشت امور را به دست خود گرفته است. در این شرایط بهرام دارایی، رئیس سازمان غذا و دارو با اشاره به کمبود ۱۹۰ قلم دارو طی سه ماه آینده گفت: «ما به دارویی که مشابه داخلی دارد یا دارویی که منجر به توقف چند تولید کننده شود، کمبود نمی‌گوییم و برخی کمبودها هم به علت بروز موج کرونا رخ می‌دهد که کمبود محسوب نمی‌شود.» اما اذعان به نقش وزارت بهداشت درباره کمبودهای دارویی در حالی مطرح می‌‌شود که با نایاب شدن، کمبود و گرانی داروها در کشور آن هم در بحبوحه کرونا و میانه پیک ششم بیماری، روزانه سلامت میلیون‌ها ایرانی تهدید می‌شود و هیچ کدام از مسئولان و مقامات بهداشت و درمان نیز حاضر به پاسخگویی در این زمینه نیستند.