روزنامه آفتاب یزد
1400/12/03
نیاز قطر به ایران
آفتاب یزد: سیدابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور روز گذشته عازم قطر شد تا در اولین سفر خود به یک کشور عربی، هم برای تحکیم روابط دو کشور گامی بردارد و هم در اجلاس سران کشورهای صادرکننده گاز شرکت کند.سفر قطر چهارمین سفر خارجی سید ابراهیم رئیسی است. تاجیکستان، ترکمنستان و روسیه مقصد سفرهای قبلی رئیس جمهور بود و با این تفاسیر به نظر می‌رسد تیم سیاست خارجی دولت سیزدهم همسایگان و کشورهای منطقه را در اولویت توسعه مناسبات دوجانبه قرار داده و هدف نیز گسترش دیپلماسی اقتصادی است. اما باید دید آیا دستاورد این سفرها همان چیزی خواهد بود که دولت در نظر دارد؟
>سفر به قطر
سید ابراهیم رئیسی روز گذشته عازم قطر شد. این سفر به دنبال دعوت رسمی امیر قطر که توسط شیخ «محمد بن عبدالرحمان آل ثانی» وزیر خارجه این کشور تقدیم رئیس جمهور کشورمان شد رخ داده است.این اولین سفر رئیسی به یک کشور عربی است. سفر رئیس جمهور تا روز آخر برگزاری نشست سران بزرگترین صادرکنندگان گاز جهان ادامه خواهد داشت. ایران و قطر به ترتیب دارنده دومین و سومین ذخایر گاز در جهان هستند.
سید ابراهیم رئیسی روز گذشته پیش از عزیمت به قطر در فرودگاه مهرآباد درباره اهداف این سفر گفت:« این سفر به دعوت آقای شیخ تمیم بن حمد امیر محترم قطر با دو هدف روابط دو جانبه ما و کشور دوست، برادر و همسایه‌مان قطر و شرکت در مجمع کشورهای تولید‌کننده و صادرکننده گاز در جهان انجام می‌گیرد.»
ابراهیم رئیسی در بدو ورود به این کشور مورد استقبال امیر قطر قرار گرفت.بر خلاف اعلام قبلی امیر قطر در فرودگاه به استقبال رئیس جمهور آمد و سران عالی دو کشور همراه با یکدیگر عازم دیوان امیری شدند.در جریان این سفر اسناد همکاری مشترک ایران و قطر به امضا رسید.این مراسم در دفتر شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر برگزار شد.این اسناد توسط وزرای خارجه، نیرو و راه با همتایان خود در دولت قطر به امضا رسید.این اسناد در زمینه تبادل کالا، انرژی، ترانزیت، گردشگری، اقتصادی و مسائل منطقه ای بود.
>ایران دنبال جهش در روابط منطقه‌ای است
آیت الله سید ابراهیم رئیسی در ادامه این سفر در نشست خبری مشترک خود با امیر قطر با تشکر از دعوت امیر قطر برای سفر به این کشور اظهار کرد: سفر به دوحه با دو هدف توسعه روابط دو جانبه ایران و قطر و شرکت در نشست سران کشورهای صادرکننده گاز انجام شد.
وی افزود: در این دیدار توافق کردیم دو کشور از فرصت‌های موجود برای گسترش همکاری‌ها در حوزه‌های مختلف بهره مند شوند. طرفین با توجه به منافع مشترک خود تصمیم گرفتند روابط موجود را افزایش داده و تنوع ببخشند و در این زمینه گام‌های جدی بردارند. تصمیم گرفتیم در حوزه‌های اقتصادی، تجاری، انرژی، زیرساختی، امنیت غذایی، سلامت و فرهنگی همکاری‌ها را به صورت جدی افزایش دهیم.
رئیس جمهور کشورمان افزود: ایران آمادگی کامل دارد که به قطر برای هر چه بهتر برگزار شدن جام جهانی کمک کند. ایران از سویی دنبال جهش روابط با کشورهای منطقه به خصوص خلیج فارس است. ما معتقدیم سطح همکاری‌های موجود کشورهای منطقه متناسب با ظرفیت‌ها نیست. ایران دنبال این است که این روابط را ارتقاء دهد. هدف ما همگرایی منطقه‌ای است.
رئیسی در ادامه با بیان اینکه ایران ثابت کرده همیشه کنار کشورهای مستقل می‌ایستد، افزود: بسیاری از کشورهای منطقه این حقیقت را درک کرده و تجربیات مشترکی دارند.رئیسی همچنین گفت: ایران در دو میدان جنگ علیه تروریسم و فشار اقتصادی حداکثری قرار داشته است. اکنون آمریکا باید اراده خود را برای برداشتن تحریم‌های اصلی اثبات کند و برای لغو تحریم‌ها تضمین معتبری بدهد.رئیس جمهور تصریح کرد: منطقه در حال ورود به مرحله جدیدی است و منطقه در حال بازگشت به دست ملت هاست. این پیروزی با مقاومت ملت‌ها به دست آمده است. اکنون کشورهای منطقه باید با گفتگوهای بیشتر، حل بحران‌ها را از طریق درون منطقه‌ای دنبال کنند. تجربیات دهه‌های اخیر ثابت کرد تجاوزگری محکوم به شکست است، مقاومت جواب می‌دهد و هیچ یک از مسائل منطقه‌ای راه حل نظامی ندارد.
وی ادامه داد: در این نشست درباره مسائل منطقه‌ای از جمله مبارزه با قاچاق مواد مخدر و تروریسم تبادل نظر کردیم و توافق کردیم که یکی از اولویت‌های ما مقابله با تروریسم است. همسایگان افغانستان باید به همه مردم و اقوام این کشور کمک کنند تا حکومتی فراگیر در این کشور مستقر شود در غیر این صورت ناامنی به این کشور مظلوم باز می‌گردد. ما همچنین درباره ملت مظلوم یمن صحبت کردیم و معتقدیم رفع حصر از این ملت یک اقدام بشردوستانه است و راه حل یمن، توقف تجاوز و گفتگوهای یمنی یمنی است.
رئیسی در پایان، گفت: من دست دوستی به سوی همه کشورهای منطقه علی الخصوص همسایگان دراز می‌کنم. از مهمان نوازی امیر قطر و دولت این کشور تشکر کرده و امید دارم که این گفتگوها به ثمر بنشیند.
>استقبال قطر از توافق در وین
در ادامه این نشست شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر با اشاره به اهمیت اسناد امضا شده میان دو کشور در پیگیری برای اجرای آنها تاکید کرد.وی همچنین گفت: در نشست با رئیس جمهور ایران درباره مسائل منطقه و بین‌المللی صحبت کردیم و معتقدیم گفتگو بهترین راه برای حل چالش‌های منطقه است.وی افزود: درباره مذاکرات وین هم صحبت کردیم. دولت قطر مذاکرات را پیگیری کرده و امید دارد توافقی حاصل شود که همه طرفین راضی شده و حق استفاده از انرژی هسته‌ای محترم شمرده شود. دولت قطر آماده هرگونه کمک در این مسیر است.
امیر قطر همچنین بر توقف تجاوز اسرائیل به ملت فلسطین تاکید کرد و گفت: در این نشست درباره مسائل افغانستان، سوریه و یمن صحبت کردیم.وی با تبریک به ایران بابت حضور در جام جهانی اظهار کرد: از رئیس جمهور و مردم ایران برای حضور در جام جهانی دعوت می‌کنیم و از حضور آنها در کشور خود استقبال می‌کنیم.
>رئیس‌جمهور در قطر با سران چه کشورهایی دیدار می‌کند؟
رئیس‌جمهوری در حاشیه اجلاس مجمع کشورهای صادرکننده گاز برنامه فشرده‌ای برای دیدارهای دوجانبه با سران کشور میزبان و مسئولان سایر کشورهای شرکت‌کننده در اجلاس دارد.
بر این اساس رئیس جمهور با فیلیپ نیوسی همتای موزامبیکی خود دیدارکرده و در ادامه با عبدالمجید تبون رئیس جمهوری الجزایر و اوبیانگ انگوئما رئیس جمهوری گینه استوایی گفت‌وگو می‌کند.
دیدار با نخست وزیر ترینیداد و توباگو، وزیر امور خارجه ونزوئلا و وزیر انرژی روسیه نیز بخش‌های دیگر برنامه دو روزه رئیس جمهوری در سفر به قطر برای دیدارهای دوجانبه طی روزهای دوم و سوم اسفند را تشکیل می‌دهند.
>نشست بزرگترین صادرکنندگان گاز در جهان
جمهوری اسلامی ایران بنیانگذار اصلی مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF) است. با استناد به پایگاه آماری «Statista»، کشورهای روسیه، ایران، قطر، ترکمنستان، ایالات متحده آمریکا، ونزوئلا، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، نیجریه و الجزایر به ترتیب صاحب بزرگترین ذخایر گازی جهان هستند.اساسنامه مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF) در سال ۲۰۰۸ تصویب شد. یازده کشور ایران، روسیه، قطر، مصر، الجزایر، بولیوی، گینه استوایی، لیبی، نیجریه، ترینیداد و توباگو و ونزوئلا اعضای اصلی مجمع هستند.هفت کشور نروژ، مالزی، عراق، پرو، آنگولا، آذربایجان و امارات متحده عربی اعضای ناظر مجمع می‌باشند.سه کشور اندونزی، پاپوآ گینه نو و موزامبیک نیز مهمانان ویژه این نشست هستند.با استناد به پایگاه خبری رسمی مجمع GECF، کشورهای عضو ۷۰ درصد ذخایر گاز اثبات شده جهان، ۴۴ درصد از تولید گاز و ۵۱ درصد از صادرات گاز طبیعی مایع (LNG) سراسر جهان را در اختیار خود دارند. این مجمع گازی تاکنون پنج نشست برگزار کرده است. دوحه (۲۰۱۱)، مسکو (۲۰۱۳)، تهران (۲۰۱۵)، سانتا کروز (۲۰۱۷) و مالابو (۲۰۱۹) میزبان پنج دوره پیشین بودند.
>روابط تهران - دوحه
ایران یکی از بهترین روابط خارجی را با امیرنشین قطر دارد. خرداد ۱۳۹۶ بود که چهار کشور سعودی، امارات، بحرین و مصر اقدام به قطع روابط با قطر کردند. قطر از سوی ۳ همسایه عرب خود تحت محاصره بی‌سابقه‌ای قرار گرفت. محاصره‌کنندگان ۱۳ شرط برای رفع محاصره دوحه تعیین کردند که بند اول آن مرتبط با ایران بود.
به گزارش آسوشیتدپرس بند اول بدین قرار است:«قطر باید روابط دیپلماتیک خود با ایران را به شدت محدود کند و دفاتر نمایندگی این کشور را تعطیل کند! دوحه باید اعضای سپاه پاسداران را از قطر اخراج کند و هرگونه همکاری نظامی با جمهوری اسلامی ایران را متوقف کند. قطر فقط طبق تحریم‌های آمریکا مجاز خواهد بود با ایران تجارت داشته باشد.»
اما امیر قطر زیر بار شروط محاصره‌کنندگان نرفت و روابط خود با تهران را تعمیق کرد. صادرات ایران به قطر از ۶۰ میلیون دلار قبل از محاصره به ۳۰۰ میلیون دلار بعد از محاصره افزایش یافت. ایران به دلیل محاصره زمینی، هوایی و دریایی از شرق، غرب و جنوب قطر، حریم هوایی خود را در اختیار شرکت هواپیمایی «Qatar Airways» قرار داد و همین موضوع سبب شد که قریب به ۱۰۰ میلیون دلار درآمد نصیب تهران شود.محاصره قطر باعث شد دوحه به تهران نزدیکتر شود و امیر قطررا به این نتیجه رساند که همسایگان عرب عضو شورای همکاری خلیج فارس تهدید امنیتی قطر هستند نه ایران. این کشور حتی در جریان هشت سال دفاع مقدس هم روابط خود با تهران حفظ کرده بود. در نهایت دی ۱۳۹۹ محاصره قطر از سوی همسایگان عرب بدون تحقق هیچ کدام از شروط ۱۳ گانه به پایان رسید.
>دستاوردهای سفر رئیس جمهور
با این همه هدف رئیس جمهور از سفر به قطر، چنانچه پیشتر هم گفته بود افزایش روابط دیپلماتیک و گسترش دیپلماسی اقتصادی است. اما باید دید آیا دستاورد این سفر همان چیزی خواهد بود که دولت در پی آن است؟ محسن جلیلوند، کارشناس روابط بین‌الملل در این رابطه به آفتاب یزد گفت:« واقعیت این است در بین 4 سفری که آقای رئیسی
تا کنون انجام داده‌اند این مهمترین سفرشان است. چون هم دستاوردهای اقتصادی آن بسیار حائز اهمیت است و هم دستاوردهای سیاسی آن.» وی در خصوص دستاوردهای سیاسی این سفر گفت:« قطر تقریبا نقش محوری در روابط ایران و آمریکا دارد. در اصل کاری که تا پیش از این عمانی‌ها انجام می‌دادند، حالا قطری‌ها در حال انجامش هستند و این موضوع سبب شد که روابط ایران و قطر نزدیکتر شود.»جلیلوند در رابطه با دستاوردهای اقتصادی این سفر رئیس جمهور نیز تاکید کرد:
« ما میدان‌های گازی مشترک زیادی با قطر داریم و زمانی که قطر توسط کشورهای عربی محاصره اقتصادی شده بود، ایران محاصره اقتصادی‌اش را شکست و کمک‌های بسیار زیادی به این کشور کرد. بنابراین قطری‌ها می‌دانند که ایران در شرایط سخت در کنار آنها ایستاده است به همین دلیل هم گرایش زیادی دارند تا با ایران روابط بسیار نزدیکی داشته باشند تا بتوانند از این طریق روابط را در خاورمیانه به توازن برسانند.»
او افزود:« در حال حاضر وجود روابط بین امارات و بحرین و همچنین نزدیکی روابط عربستان و اسرائیل وضعیتی را در خاورمیانه به وجود آورده که نشان می‌دهد دسته بندی‌ها تغییر کرده است. این موضوع سبب شده تا شورای همکاری خلیج فارس کارکرد خود را از دست بدهد چون شکاف‌های بسیار زیادی بین کشورهای حوزه خلیج فارس به وجود آمده و البته این موضوع را هم لازم است بگویم که آغاز‌کننده این شکاف‌ها کشور قطر بود؛ بنابراین در حال حاضر کشور قطر نیاز دارد که یک کشور قدرتمند در کنار خود داشته باشد و ایران از این نظر شرایط مناسبی را دارد. بنابراین قطر اصرار دارد که روابطش با ایران را تعمیق ببخشد. این را هم بگویم که قطر با اینکه کشور کوچکی است اما در حوزه خلیج فارس تاثیرگذاری بسیار زیادی دارد.»
سایر اخبار این روزنامه
توافق نزدیک است
محاسبات پوتین؛ دقیق و حساب شده!
شرایط سخت کرونایی و فشار بر کادر درمان قابل درک است اما...
ارتش فدای ملت
درباره اعتراضات
جامعه‌شناسی کنشگری اجتماعی معلمان جامعه
انحصار مالکیت فکری واکسن کرونا
اینجا شب یعنی شروع دلواپسی!
آدرس غلط دادن به گذشته!
نیاز قطر به ایران
دو پرسش از نمایندگان حاضر در دوبی
