قصه ماجراجویی های «کاک احمد»

محمد عنبرسوز - مینی سریال «ایستاده در غبار» که نسخه طولانی تر این فیلم سینمایی است، از شب گذشته روی آنتن شبکه یک رفته و تا شش شب، مهمان خانه های ماست. روایت نیمه مستند زندگی جاویدالاثر احمد متوسلیان، محصول سال 94 است و در90 دقیقه تولید شده. با توجه به آن که از اول هم قرار بوده «ایستاده در غبار» به صورت یک مینی سریال هم ساخته شود، حالا با اضافه کردن90 دقیقه از قسمت هایی که در نسخه سینمایی وجود نداشت، این اثر به 6 قسمت 30 دقیقه ای تبدیل شده است. این فیلم تحسین شده در جشنواره فجر نامزد 9 و برنده 3 سیمرغ بلورین بود و در نمایش هم با اقبال مواجه شد. «ایستاده در غبار» از شب گذشته، هرروز ساعت 22:15 از شبکه یک سیما پخش می شود ولی اگر موفق به دیدن قسمت اول نشدید، می توانید آن را ساعت15:15 از همین شبکه ببینید. امروز نگاهی داریم به همه دلایلی که ما را برای دیدن این مینی سریال 6 قسمتی، ترغیب می کند:
سبک متفاوت
«ایستاده در غبار» بدون تردید اثر متفاوتی محسوب می شود که سبک نیمه مستند را پی می گیرد و تلاش می کند فضای حقیقی و قابل باوری را پیش روی مخاطب قرار دهد. مهم ترین ویژگی فیلم شاید در همان نخستین ثانیه های آغاز تیتراژش نمایان می شود؛ جایی که مخاطب می فهمد تمام صدا های فیلم واقعی و تمام تصاویر فیلم باز سازی شده است؛ یک حرکت نوآورانه و هوشمندانه (با سبک موسوم به داکیودرام) که تماشای فضایی متفاوت و مستندگونه را نوید می دهد. در واقع «ایستاده در غبار» با این روش به نوعی ترجمه تصویری واقعیت نهفته در نریشن ها می پردازد و علاقه مندان به سینمای مستند باید بدانند با تماشای آن، هم از جذابیت های درام لذت خواهند برد و هم از حقیقت ناب سبک مستند بهره مند خواهند شد.
پرهیز از شخصیت پردازی فضایی
سیدرضا میرکریمی درباره این اثر گفته: «ایستاده در غبار جسورانه و خوش تکنیک است و در شخصیت پردازی قهرمان بی مانند دفاع مقدس؛ حاج احمد متوسلیان، نه دچار مدیحه سرایی و غلو می شود و نه در نمایش آرمان گرایی و سلوک انقلابی شخصیت اصلی اش دچار رودربایستی و پنهان کاری می شود» . همین حد اعتدال را شاید بتوان مهم ترین وجه شخصیت پردازی در این فیلم دانست؛ جایی که یک شخصیت واقعی و خاکستری از متوسلیان عرضه می شود؛ کسی که گاهی عصبانی می شود، ولی آن قدر شجاعت دارد که به خاطرش عذرخواهی کند. کسی که از بدو تولد انقلابی نبوده، ولی به مرور مسیرش را با مطالعه، تحقیق و تفکر پیدا می کند. بر همین اساس می توان گفت که شخصیت پردازی «ایستاده در غبار» کلیشه ها را شکسته و با بهره گیری از بازی عالی هادی حجازی فر، یک قهرمان ملی را به نحوی واقعی و باورپذیر معرفی کرده است.


روایت تاریخی قابل اتکا
به گفته فیلم ساز، برای او دو دلیل مهم برای انتخاب این موضوع مطرح بوده: یکی شخصیت متفاوت حاج احمد متوسلیان در مقایسه با چهره رایجی که از فرماندهان جنگ تحمیلی ارائه شده و نیز سرنوشت متفاوت و تأمل برانگیز او. از مهم ترین نقاط قوتی که گروه سازنده را در پرداختن به این موضوع جذاب یاری رسانده، این است که آن ها در بخش پژوهش، بسیار قوی کار کرده اند. عوامل فیلم وقت زیادی را با خانواده و دوستان حاج احمد متوسلیان گذرانده اند تا با شخصیت او انس بگیرند و بتوانند او را واقعی تر نمایش دهند. گفته می شود که مراحل تحقیق و پژوهش این اثر بیش از دو سال به طول انجامیده است.
رفع ایراد مهم در نسخه سریالی
عموم کسانی که فیلم سینمایی «ایستاده در غبار» را تماشا کرده اند، تأیید می کنند که در یک برهه از فیلم، نحوه تغییر نگرش های حاج احمد و انگیزه های او از پیوستنش به سپاه پاسداران به خوبی تبیین نمی شود. بر اساس آنچه در فیلم به نمایش درآمد، حاج احمد پس از خواندن چند کتاب تصمیم می گیرد که به سپاه پاسداران ملحق و به مناطق مرزی اعزام شود. شاید بهتر آن بود که این تصمیم مهم در فیلم بیشتر مورد واکاوی قرار می گرفت؛ حالا احتمالاً می توانیم امیدوار باشیم که با توجه به مجال بیشتر سریال نسبت به نسخه سینمایی، این بخش بیشتر مورد بررسی قرار گیرد.
جذابیت در ساخت
با این که سرتاسر دیالوگ های فیلم را نریشن های واقعی و ضبط شده تشکیل می دهد، جریان فیلم خسته کننده نیست و بیننده اگر حدوداً بیست دقیقه صبوری کند تا با سبک روایت متفاوت فیلم خو بگیرد، با تثبیت ریتم خوب اثر، دیگر تا پایان احساس کسالت نخواهد کرد و با فیلم نامه همراه خواهد شد. همچنین نسخه سریالی «ایستاده در غبار» می تواند کسانی را که زمان و حوصله کافی برای تماشای سریال های طولانی ندارند هم جذب کند، چرا که نسبت به عرف رایج سریال های تلویزیونی، مختصر و مفید است.
اگر «زیر پای مادر» را دوست دارید، «ایستاده در غبار» را نبینید!
در فضای سینما و تلویزیون کشور ما که به دلایل مختلف جلوه های ویژه زیادی در فیلم ها و سریال ها وجود ندارد، طبیعی است که عده زیادی از مخاطبان به دیالوگ های زیبا دل ببندند. «ایستاده در غبار» برای این گروه اثر مناسبی نیست، چرا که هیچ دیالوگی جز نریشن های واقعی ندارد. اگرچه همان صدا های ضبط شده به خوبی با تصاویر باز سازی شده هماهنگ هستند، اما طبیعی ا ست که تفاوت های بنیادینی بین صحبت های واقعی افراد و دیالوگ هایی که با طرح و برنامه ریزی توسط نویسنده نوشته می شوند، وجود دارد. بنابراین اگر دیالوگ های سریال «زیر پای مادر» را می پسندید، «ایستاده در غبار» مناسب شما نیست!