امارات بي طرف ماند؛ - تلاش برای حفظ روسيه

آرمان ملی- علیرضا پورحسین: جلسه شورای امنیت سازمان ملل برای صدور قطعنامه در محکومیت حمله روسیه به اوکراین که با وتوی روسیه مواجه شد، تا حدودی تغییرات پیمان‌‌های سیاسی، اقتصادی و نظامی در جهان را مشخص کرد. در این جلسه ۱۱کشور به این قطعنامه که روسیه را به عقب‌ نشینی فوری از اوکراین ملزم می‌‌کرد، رأی مثبت دادند و در این میان چین، هند، امارات رأی ممتنع دادند. نتایج این رای‌گیری به روشنی نشان می‌‌دهد که این سه کشور نمی‌خواهند روابط خود را با روسیه به هم بزنند. وضعیت در مورد چین و هند روشن است اما رای امارات که عضو دوره‌ای شورای امنیت سازمان ملل است و روابط نزدیکی با آمریکا دارد، برای بسیاری غافلگیرکننده بود. آرایی عجیب که سوالات زیادی را در خصوص قطب بندی‌های جدید در جهان در اذهان عمومی به وجود آورده است. در راستای بررسی این مساله «آرمان‌ملی» گفت‌وگویی با حسن هانی‌زاده، سفیر پیشین ایران در لبنان داشته است که در ادامه می‌خوانید.    علت رای ممتنع امارات به قطعنامه علیه روسیه در شورای امنیت چه بود؟ در جریان رای گیری شورای امنیت علیه روسیه، در میان شگفتی امارات متحده عربی که طبیعتا هم‌پیمان ایالات متحده آمریکا و اسرائیل است، رای ممتنع به قطعنامه غربی‌ها علیه روسیه داد. این نشان می‌دهد که هم‌پیمانان آمریکا در سیاست‌های خود در قبال غرب تغییراتی ایجاد کرده‌اند و ریشه‌های آن به عملکرد آمریکا در سال‌های گذشته بر می‌گردد که از کشورهای همسو با خود حمایت نکرده است. در جریان حمله روسیه به اوکراین و پیشروی ارتش روسیه در عمق خاک اوکراین انتظار می‌رفت که آمریکا و ناتو وارد عرصه شوند و از اوکراین حمایت کنند و مانع پیش روی ارتش روسیه شوند اما هم آمریکا و هم اتحادیه اروپا و هم ناتو سکوت اختیار کردند و هم‌پیمان سیاسی و امنیتی خود یعنی اوکراین را تنها گذاشتند. در طول سال‌های اخیر و مخصوصا از سالی که زلینسکی در اوکراین به قدرت رسید طبیعتا آمریکا و ناتو نفوذ بیشتری در اوکراین داشتند زیرا انتخابات ریاست جمهوری اوکراین با شائبه‌های زیادی همراه بود و غربی‌ها تلاش کردند تا گزینه نزدیک به خود در این انتخابات به پیروزی برسد که تجربه سیاسی نیز ندارد. این انتخابات سبب شد تا به شکلی اوکراین هم‌پیمان نزدیک آمریکا شود و حتی مقدمات ورود این کشور به پیمان ناتو نیز فراهم شود. به دلیل حساسیتی که در منطقه وجود دارد، روسیه از همان برهه زمانی نگران نفوذ آمریکا در اوکراین بود و به همین دلیل پوتین بارها به زلینسکی هشدار داده بود که نباید فریب سیگنال‌های حمایتی ناتو را بخورد اما به هر حال رهبران اوکراین ترجیح دادند تا همسو با غرب علیه روسیه موضع‌گیری کنند. پوتین با وجود تمامی حرف‌ها و حدیث‌ها از آگاهی امنیتی و سیاسی بالایی برخوردار است و به همین علت امروز به اوکراین حمله کرد تا در آینده بیشتر روسیه در محاصره ناتو قرار نگیرد. در همین راستا رای امارات و هندوستان در شورای امنیت بسیار معنادار است زیرا نشان داد که معادلات در عرصه بین‌المللی تغییر کرده و قطب بندی‌های جدید در جهان شکل گرفته است.    کدام اقدام آمریکا سبب شده است تا امارات به چنین جمع بندی برسد؟ موضع گیری کشورهای عربی در روزهای اخیر حاکی از تحولات جدی بوده است. برای مثال وزارت خارجه لبنان حمله روسیه به اوکراین را محکوم کرد اما در عین حال حزب‌ا... لبنان در کنار روسیه قرار گرفت. همین موضع گیری‌ها مشخصا پس از خروج روسیه از بحران اوکراین سبب می‌شود تا این کشور تغییراتی جدی در کنش خود در عرصه بین‌المللی ایجاد کند. در همین راستا کشورهایی همچون امارات که تا پیش از این متکی به آمریکا بودند از این کشور فاصله خواهند گرفت و اندکی به قدرت‌های شرقی همچون روسیه نزدیک می‌شوند. امارات متحده عربی در ماه‌های گذشته انتظار داشت که آمریکا 80 فروند هواپیمای f35 به این کشور به فروش برساند اما پس از اینکه این معامله تسلیحاتی برهم خورد، امارات نیز تصمیم گرفت تا سیاست خود را در قبال آمریکا تغییر دهد. برهم خوردن این معامله تسلیحاتی با تصمیم دولت بایدن بود و این نشان می‌دهد که حتی پس از اینکه امارات تحت فشار رابطه خود را با اسرائیل ترمیم کرد اما آمریکا باز هم تعهدات خود را در قبال امارات انجام نداده است. این نشان می‌دهد که آمریکا در سیاست خارجی خود باثبات نیست و هم‌پیمانان خود را در مواقع بحران تنها می‌گذارد. اتفاقی که سبب شده است هم‌پیمانان آمریکا سیاست خود را تغییر دهند.    امارات چه سیاستی را پس از این بحران دنبال خواهد کرد؟ در بحران اوکراین کشورها هر کدام موضع گیری خاص خود را داشته‌اند. برای مثال ایران به صورت تلویحی عنوان کرد که در کنار روسیه است و ناتو را در این بحران مقصر می‌داند. کشوری همچون امارات که امروز عضو غیردائم شورای امنیت سازمان ملل است با رای ممتنع خود اهداف خاصی را دنبال می‌کند. آن‌ها به دنبال این هستند که اگر روسیه پیروز بحران اوکراین شود، به‌رغم اینکه زیر فشار تحریم‌های غرب می‌روند وهمکاری با آن‌ها سخت می‌شود اما از ایجاد ارتباط مطلق با آمریکا و اسرائیل پشیمان هستند و قصد دارند تا یک موازنه در سیاست خارجی خود ایجاد کنند.امارات به شکلی می‌خواهد هم در کنار روسیه حضور داشته باشد وهم اینکه همچنان همکاری خود را با غرب تداوم بخشد. آن‌ها به دنبال این هستند تا نقشی متفاوت با آن چه که در گذشته در عرصه بین‌المللی ایفا می‌کردند، داشته باشند. درهمین راستا آن‌ها حتی روابط خود را با چین نیز تقویت کرده‌اند و شاهد هستیم که در عرصه‌های مختلف همکاری‌هایی شکل داده‌اند.