یارگیری موفق ظریف در اروپا

فضای مثبت حاکم بر شورای امنیت سازمان ملل پس از تور وزیر خارجه کشورمان در قاره سبز
یارگیری موفق ظریف در اروپا
----------------------------
آفتاب‌یزد- گروه‌سیاسی: پنجم تیرماه؛ هواپیمای ظریف به مقصد برلین به پرواز درآمد. قرار بود ظریف علاوه بر دیدارهای دوجانبه در نشست شورای اروپایی روابط خارجی سخنرانی کند. وزیر خارجه ایران سفرهای سه‌گانه‌اش به آلمان، ایتالیا و فرانسه را؛ از همین جا یعنی برلین آغاز کرد. او با فرانک والتر اشتاین مایر رئیس‌جمهوری، زیگمار گابریل وزیرخارجه و وزیر اقتصاد آلمان دیدار و گفتگو کرد، با نمایندگان صاحبان صنایع و شرکت‌های بزرگ آلمان، هم نشست بسیار مهمی داشت. در دیدارش با مقامات آلمانی با بیان اینکه وقت آن است ایران و آلمان همکاری‌های اقتصادی خود را ارتقا دهند، گفت: ایران می‌تواند یک شریک قابل اعتماد برای تولید مشترک کالا و صادرات آن به کشورهای منطقه به‌ویژه آسیای میانه باشد.


در همین روز به سراغ همتای آلمانی‌اش رفت و در این ملاقات، ایران را کشوری امن در منطقه‌ای دانست که از بی‌ثباتی و تروریسم رنج می‌برد او کشورمان را کشوری مردم‌سالار معرفی کرد که شریک خوبی برای آلمان‌هاست.
ایستگاه رم، مقصد بعدی وزیر خارجه کشورمان بود. او در نشست مرکز اروپایی روابط خارجی موسوم به ECFR شرکت کرد. با «پائولو جنتلیونی» نخست‌وزیر، «انجلینو الفانو» وزیرامورخارجه و «لائورا بولدرینی» رئیس مجلس نمایندگان ایتالیا دیدار داشت و در خصوص مناسبات دوجانبه و آخرین تحولات منطقه به‌ویژه سوریه گفتگو کرد.
و پس از شرکت در نشست شورای روابط خارجی اروپا گفت: «نشست بسیار خوبی با مسئولان ایتالیایی درباره برجام داشتیم.»
ظریف همچنین از رایزنی با نخست‌وزیر ایتالیا برای بررسی راه‌های توسعه روابط تهران – رم خبر داد. در همین دیدارها بود که وزیرخارجه ایتالیا با ضرس قاطع برجام را باعث ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی دانست و ضمن حمایت از آن، به‌گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دایر بر اجرای تعهدات تهران در قبال این توافق اشاره کرد.
**فرانسه در عصر مکرون
کار ظریف از رم به فرودگاه شارل دوگل فرانسه رسید، آن هم فرانسه‌ای در عصر ماکرون.
پیش از این مکرون و روحانی بعد از پیروزی‌هایشان در انتخابات بارها با یکدیگر به‌طور تلفنی صحبت کردند و این نشان می‌داد دو طرف نزدیکی خاصی نسبت به هم احساس می‌کنند، شاید از همین رو بود که به‌محض حضور رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان به فرانسه، او نیز فرانسه را یکی از شرکای نزدیک اقتصادی ایران به‌ویژه بعد از برجام دانست و تاکیدکرد: «همکاری‌های بسیار خوبی در زمینه گسترش تولید و کمک به اشتغال بین ایران و فرانسه در ایران انجام شده است.»فراموش نکنیم که «ژان ایوز لو دریان» وزیر امورخارجه فرانسه هم پس از دیدار با دکتر محمد جواد ظریف، این دیدار را «ضروری» خواند و تاکید کرد: به گفتگو با ایران ادامه می‌دهیم.
**ظریف چه چیز را به رخ کشید؟
محمدجواد ظریف در سفرهای اخیرش به این کشورها بار دیگر موفقیت دولت حسن روحانی در داشتن روابط تجاری و سیاسی با غرب را به رخ همه کشید؛ این یعنی آنکه دیپلماسی ایران فارغ از قیل و قال‌ها و هجمه‌های اخیر علیه دولت؛ پرصلابت به راه خود ادامه می‌دهد و برخلاف هرزه‌گویی‌های برخی افراد در قالب سخنرانی‌ها، شعرخوانی‌ها؛ ثمرات و میوه‌های برجام همچنان قابل چیدن است که اگر نبود باب سرمایه‌گذاری با کشورهای خارجی و گفتگوها با غرب، آن هم علی‌رغم جوسازی‌های کسانی چون ترامپ (در بحث قانون منع ورود اتباع ایرانی یا طرح تحریم‌های ایران و روسیه در کنگره) عملی نمی‌شد. این را بگذارید در کنار اظهارات دبیرکل سازمان ملل که بار دیگر به پایبندی ایران به برجام اشاره کرده است و گفته گزارشی از تامین، انتقال یا فروش اقلام هسته‌ای به ایران در تناقض با قطعنامه 2231 دریافت نشده است. جو چه در اروپا و چه در سازمان ملل تمام‌قد به سود ایران است و این جو مثبت بی‌تردید به دلیل همان رویکرد چهار ساله ظریف و تیم او برای عملیاتی‌کردن تدبیر و اعتدال در عرصه سیاست خارجه است. هرچند مخالفان داخلی دولت به‌جای تمجید از این سیاست، آب در آسیاب دشمن ریخته و به هجوگویی علیه برجام و روحانی می‌پردازند و مسرورانه به بهانه طرح تحریم‌های مشترک ایران و روسیه در کنگره آمریکا یا حتی رای دادگاه آمریکا مبنی بر مصادره اموال بنیاد علوی، آن را نشانه‌ای از شکست برجام می‌دانند.
**یارگیری اروپایی
اینکه سفرهای اخیر ظریف به اروپا با چه مقصود و منظوری می‌تواند صورت گرفته باشد و تا چه میزان خط بطلانی بر ادعای مخالفان دولت مبنی بر شکست روحانی در سیاست خارجه و برجام است سوالی است که داوود هرمیداس باوند، استاد حقوق بین‌الملل و رئیس سابق کمیته حقوق مجمع عمومی سازمان ملل اینگونه به آفتاب‌یزد پاسخ می‌دهد: «محمدجواد ظریف با علم به اینکه در حال حاضر نقار بی‌سابقه‌ای بین اروپا و آمریکا پدیدار شده است و از همین رو اروپایی‌ها تلاش دارند تا آنجا که ممکن است قائم به خودشان باشد، از فرصت استفاده کرده است. از سویی دیگر ظریف می‌داند این کشورها، کشورهای امضاکننده طرح‌های دائمی شورای امنیت هستند و یک تعهد بین‌المللی به‌عنوان دفاع از جوامع بشری دارند، وزیر خارجه ایران سعی می‌کند در سفرهای اخیر به اروپا، مقامات این کشورها را در انجام مفاد برجام مصرتر کند و آنها را در مقابل ترامپ، قرار دهد. ظریف به‌دنبال هرچه سازنده‌ترکردن رابطه ایران با اتحادیه اروپاست.» وی ادامه داد: «ظریف به‌دنبال یارگیری از تیم اروپاییان علیه ترامپ وکنگره آمریکاست. در حال حاضر با توجه به شکاف بین اروپا و آمریکا، دیگر سرنوشت اروپا تحت فرمان ترامپ نیست و از طرفی دیگر تمام این کشورها پایبند به مندرجات برجام هستند. ظریف می‌تواند با استفاده از این دو نکته؛ کشورهای آلمان، ایتالیا و فرانسه و... را به جذب سرمایه‌گذاری‌های بیشتر در ایران ترغیب و رعایت مفاد برجام را برای تحت فشارقراردادن آمریکا به آنها گوشزد کند.»
هرمیداس باوند با بیان اینکه نماینده اتحادیه اروپا بار دیگر پایبندی ایران به مفاد برجام را تایید کرده است، گفت: «ایران شدیدا نیازمند جذب سرمایه‌گذاری خارجی و انتقال تکنولوژی است، انتظار هم این است که اروپایی‌ها در این راه پیشگام شوند. این را هم فراموش نکنیم که اقدامات اروپایی‌ها به سود ایران و بی‌توجهی آنها به ترامپ، مطمئنا در اقدامات آتی آمریکا و معتدل‌کردن تصمیمات آنها نیز موثر است و برعکس؛ اگر بنا باشد اروپا منتظر تصمیم‌گیری آمریکا در قبال موضع‌گیری‌های مجلس و کنگره این کشور باشد مشکلات کشورمان دوچندان می‌شود. به‌عبارتی ظریف در سفرهای اخیر، می‌خواهد با جذب اروپاییان هم از تصمیمات مستقل این کشورها به نفع ایران بهره ببرد و هم تصمیمات ترامپ و کنگره را تحت‌الشعاع قرار دهد.»
**شکایت کنیم
هرمیداس باوند در ارتباط با تعلیق طرح تحریم‌های جدید ایران و روسیه و اینکه چرا مجلس نمایندگان بخش‌هایی از آن را خلاف قانون‌اساسی دانست، گفت: «تحریم‌های ایران و روسیه دو مقوله جدا از هم دارند، کنگره با توجه به شائبات دخالت روسیه در انتخابات آمریکا بحث تحریم‌های روسیه را با دید متفاوت‌تری دنبال می‌کند. اما در مورد ایران برخی معتقدند با توجه به مسئله برجام اعمال این تحریم‌ها خلاف معاهده بین‌المللی است. در حالیکه تحریم‌های روسیه در قبال مسائل لاینحل کریمه و اوکراین پیش آمده است. پس اساسا بین تحریم‌های روسیه و ایران تفاوت وجود دارد، تحریم‌های روسیه یک نوع مجازات است. اما در مورد ایران این تحریم‌ها صرفا براساس نگاه منفی سیاسی علیه ایران شکل گرفته است از همین روست که وضع آن، مشکلات حقوقی زیادی به‌وجود می‌آورد.»
وی افزود: بنابراین اساس وضع تحریم‌های جدید علیه ایران، قابلیت ارجاع به شورای امنیت و دیوان بین‌المللی دادگستری از سوی کشورمان را دارد. این رفتارها درباره مصادره برج بنیاد علوی در نیویورک هم صادق است. برای همین هم بود که یک بار دادگاه نیویورک در اینباره حکم صادر کرد، ولی لغو شد، معمولا دادگاه‌های محلی آمریکا طبق حقوق بین‌الملل مجاز نیستند یک دولت را محاکمه کنند. در حالیکه این مصادره حکم علیه دولت ایران است، بنابراین این موضوع نیز قابل پیگیری قانونی از سوی ما در جهت لغو مصادره را دارد.»
**مشکل اصلی کجاست؟
فریدون مجلسی، دیپلمات سابق و کارشناس مسائل بین‌الملل نیز درباره سفرهای اروپایی اخیر ظریف به آفتاب‌یزد می‌گوید: «استقبال‌هایی که از ظریف در کشورهای اروپایی شده نشان می‌دهد، گفتمان ظریف گفتمان عقلانیت و مورد توافق اروپایی‌هاست وگرنه همانطور که مرکل صدراعظم آلمان علیه مواضع ترامپ موضع گرفت علیه ایران و ظریف هم چنین می‌کرد.»
وی اضافه کرد: «ظریف در خارج از کشور وظایف خودش را به‌خوبی انجام می‌دهد مشکل از جایی شروع می‌شود که عده‌ای هم در داخل کشورمان علیه ظریف و به‌طور موازی وظیفه خودشان- که وظیفه تخریب است- را انجام می‌دهند، ماموران تخریب دولت در ایران، کشورهای اروپایی را نیز دچار تردید می‌کند، این کشورها با این تخریب‌ها با خود می‌اندیشند که چگونه در کشوری که عده‌ای علیه دولتش شمشیر را از رو می‌بندند و پشت تریبون‌ها به نام مداحی، رجزخوانی می‌کنند یا ناهماهنگ با دولت به تهدید این و آن می‌پردازند، می‌توان سرمایه‌گذاری کرد. این حرکت روی دو ریل، یعنی اقدام همزمان حرکت‌های موفق دولت با تخریب‌های داخلی است که کشور را در حالت نامتعادل قرار می‌دهد. به‌هر حال باید فکری به حال درمان داخلی و ایرانی ضددولت روحانی کرد.»
**تحریمی به سود ایران!
مجلسی در ارتباط با بحث وضع تحریم‌های روسیه و ایران در کنگره آمریکا و همینطور به تعلیق درآمدن موقت آن قانون نیز گفت: «این موضوع نشان می‌دهد در کنار اتفاق آرایی که برای تصویب این قانون بود، به هر حال آثاری از قانونمندی آمریکا نیز دیده می‌شود که می‌تواند جلو تصویب این قانون (ولو به‌صورت موقت) را بگیرد.»
وی در ادامه، در کنارهم قرارگرفتن روسیه و ایران و اعمال تحریم‌ها علیه هر دو کشور در کنگره آمریکا را به سود ایران دانست و گفت: «مطمئن باشید این موضوع باعث نگرانی برخی محافل در آمریکا خواهد شد. آنها از اینکه با اعمال این تحریم یک کشور قدرتمند در خاورمیانه به نام ایران با رقیب اصلی آمریکا (روسیه) بیش از گذشته متحد می‌شوند، نگران هستند، از طرفی آمریکایی‌ها می‌دانند که تحریم روسیه با آن شیرهای گاز جهانی ‌اش امکانپذیر نیست.»
مجلسی خاطرنشان کرد: «ایران در بهترین زمان به‌دلیل موقعیت این کشور در سوریه و قطر است، اگر نشستی مثل آستانه شکل بگیرد. نمایندگان ایران می‌توانند با دشمنان اصلی (مثل آمریکا) مذاکره کرده و جلو اقدامات آتی آمریکا علیه خودشان را بگیرند. ایران به‌جای قهرکردن با دیپلماسی فعال ظریف و حضور در محافل بین‌الملل می‌تواند حملات تند ترامپ را متوقف کند.» این کارشناس مسائل بین‌الملل در ارتباط با تاکید مقامات اروپایی و همینطور دبیرکل سازمان ملل در ارتباط با پایبندی ایران به برجام نیز گفت: «کشور ما باید همین مسیر را ادامه دهد تا بهانه به دست سایر کشورها از جمله اروپایی‌ها ندهد، ایران باید اروپا را در کنار خود داشته باشد و اقدامات ستیزه‌جویانه علیه خودش را از طریق اروپایی‌ها خنثی کند.»