مرهم بر زخم حیات وحش

مصطفی عبدالهی – رهبرمعظم انقلاب دو روز قبل در سخنانشان ضمن تاکید بر اهمیت طبیعت و محیط زیست، به موضوع شکار حیات‌وحش هم اشاره کردند و  نهی و ممنوعیت آن را در آموزه‌های شرع مقدس تبیین کردند. ایشان بی‌تفاوتی نسبت به حیات‌وحش را مصداق ضرر به منافع ملّی دانستند. بی تفاوتی به حیات وحش مصداق ضرر به منافع ملی  بازخوانی این بخش از بیانات معظم‌له به خوبی نشان می‌دهد که نگاه ایشان به این حوزه تا چه اندازه دقیق و موشکافانه است: «...یک موضوع دیگری که در باب حفاظت از محیط زیست مورد نظر است، مسئله‌ حفاظت از حیات وحش است. این‌که نسبت به حیات وحش و حیواناتی که در سرتاسر کشور در جنگل‌ها، در بیابان‌ها، در دشت‌ها متفرّق‌اند، بی‌تفاوت باشیم، قطعاً به ضرر منافع ملّی است». مسئله‌ شکار غیر قانونی را باید جدّی گرفت  ایشان افزودند: «مسئله‌ شکار غیرقانونی را باید جدّی گرفت. در شرع مقدّس اسلام، شکار فقط درصورتی که کسی برای تغذیه نیاز به شکار داشته باشد مجاز است؛ در غیر این مورد، اصلاً شکار مجاز نیست، شرعاً اجازه‌ شکار داده نشده. شما در کتاب‌های فقهی که نگاه کنید، می‌گویند نماز در سفری که برای شکار انجام می‌گیرد تمام است؛ یعنی سفر، سفر حرام است؛ معنایش این است دیگر؛ یعنی این کار یک کار خلاف است. این را باید توجّه کرد؛ بحث حیات وحش بسیار مهم است». کمبود امکانات و محیط بان، برای مقابله با شکارهای غیرقانونی هم‌اکنون دو نوع شکار در کشور انجام می‌شود: شکارهای «قانونی» و «غیرقانونی». تکلیف شکارهای غیرقانونی که کاملا مشخص است و هیچ توجیهی برای کوتاهی در برخورد با آن پذیرفته نیست. اما طبق اعلام فرمانده یگان حفاظت سازمان محیط زیست، هم‌اکنون نه تنها تعداد محیط‌بانان برای مقابله با شکارچیان غیرمجاز کافی نیست، بلکه تجهیزات و قوانین حمایتی از آن‌ها هم لنگ می‌زند. به گفته سرهنگ «جمشید محبت‌خانی»، کشور ما با توجه به وسعت زیاد جنگل‌ها و کوه‌ها و دشت‌ها، به 8 هزار محیط‌بان نیاز دارد اما هم‌اکنون فقط حدود 4 هزار محیط‌بان داریم و این یعنی فقط 50 درصد تعداد لازم! امکانات و سخت‌افزار محیط‌بانان برای مقابله با شکارچیان غیرمجاز هم چندان مناسب نیست و با استانداردهای جهانی فاصله دارد. بماند که خروجی قوانین حمایتی از آن‌ها هم این شده که سازمان محیط زیست باید مدام پیگیر جلب رضایت خانواده‌های شکارچیان غیرمجاز و جلوگیری از مجازات و اعدام محیط‌بانانی باشد که در درگیری مسلحانه با شکارچیان غیرمجاز ناگزیر به شلیک شده‌اند! ماجرای مجوزهای شکار و پاسخ سازمان محیط   زیست درباره شکارهای دارای مجوز هم داستان‌های زیادی وجود دارد و علاوه بر شکارچیان داخلی، گاهی تصاویر گردشگران خارجی که برای شکار به پناهگاه‌های حیات وحش کشور ما می‌آیند، خبرساز می‌شود. البته «رضا فرجی» مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات‌وحش سازمان محیط زیست دراین‌باره به خراسان می‌گوید: «سیاست‌های سازمان محیط زیست برای صدور مجوزهای صید و شکار، هرگز با رویکرد تفریحی و گردشگری نبوده و رعایت اصول و قواعد مدیریتی در آن، مورد توجه قرار داشته است». اما سوالاتی که رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس در همین آذرماه امسال درباره ابلاغ «اعلام سهمیه شکار استان‌ها» مطرح کرد، نشان می‌دهد که مجوزهای شکار، همچنان ابهامات زیادی دارد. ما هم می‌دانیم که طبق دستورالعمل‌های محیط زیستی، شکار برخی حیوانات، یکی از نیازهای محیط زیستی برای پایداری مناسب آن گونه جانوری است و تعداد این حیوانات باید در یک حد استاندارد باشد، اما این الزام زیست محیطی، روی برخی تخلفات و شکارهای غیرمجازی که بعضا ممکن است با مجوز هم انجام شده باشد، سرپوش نمی‌گذارد. و این یعنی قوانین و مجوزهای این حوزه هم باید بازنگری و اصلاح شود.          مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش در گفت‌وگو با خراسان: تغییر سیاست سازمان محیط زیست به سمت بهره‌برداری پایدار از حیات وحش اما «رضا فرجی» مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان محیط زیست هم در گفت‌وگو با خراسان، از آغاز روند تغییر برخی قوانین حوزه شکار در کشور خبر می‌دهد و می‌گوید: فرمایشات رهبر انقلاب چراغ راه است و ما هم یقینا سیاست‌هایی را تنظیم می‌کنیم که مطابق فرمایشات ایشان باشد. فرجی می‌افزاید: قوانین صید و شکار در کشور ما نیاز به تغییراتی دارد و بر همین اساس سازمان محیط زیست اصلاح قوانین این حوزه را آغاز کرده است. او می‌گوید: هدف این است که سیاست‌های سازمان محیط زیست در حوزه شکار به سمت بهره‌برداری پایدار از حیات وحش سوق داده شود و تلاش خواهیم کرد همه قوانین حول این محور باشد». به گفته او، حالا که رهبرانقلاب مستقیما به مقوله شکارهای غیرمجاز و حفظ حیات وحش ورود کرده‌اند، تکلیف برای سازمان محیط زیست روشن شده و باید با حساسیت بیشتری برای اصلاح ضوابط و مقررات اقدام کرد.