رفتار مناسب برای سلامتی در تعطیلات نوروزی

محمد هاشمی - دبیر انجمن پیشگیری و درمان چاقی ایران ‪-‬ آداب و رسوم ایرانی‌ها از صفات متمایز و مباهات‌آمیز آنان محسوب می‌شود که شهرتی جهانی دارد. اما همین شاخصه‌های نیکو و فاخر در برخی موارد می‌توانند تبدیل به تهدیدی برای سلامتی ما باشد. عید نوروز و مهمانی‌های این ایام مصداق بارز و برجسته سنت‌های زیبای ایرانیان است. اما بد نیست بدانید که همین آئین پسندیده می‌تواند مخاطراتی برای سلامت مردم ایجاد نماید. پیمایش ملی اخیر عوامل بیماری‌های غیرواگیر در کشور، نشانگر شیوع رو به رشد پدیده‌های زیانباری نظیر تغذیه نادرست و عواقب ناخوشایندی مانند چاقی و دیابت و بیماری‌های قلبی است که زنگ خطر را برای سیستم سلامت کشور به صدا درآورده است. بر اساس گفته محققان یکی از عوامل تاثیرگذار بر الگوی تغذیه ما، موضوع تعارفات و تکلفات رایج در مهمانی‌هاست. لذا توصیه می‌شود که این موضوع را کاملاً جدی تلقی کنیم تا به سلامت خود و جامعه خود کمک کرده باشیم. با توجه به خطراتی که‌عدم توجه به محتویات نامناسب سبد خوراکی مصرفی برای ما دارد، ضروری است که رودربایستی را کنار گذاشته و در رفتار و نیز سفره نوروزی خود تجدید نظر کنیم. به خاطر داشته باشید که نیازمندی‌های بدن ما در ایام مختلف سال ثابت است و تعطیلات نوروز هم از این قاعده مستثنی نیست. لذا بایستی اکیداً از انباشته شدن خوراکی‌های مضر در سبد مصرفی خود پرهیز کنیم. خوراکی‌های چرب، شور و شیرین گرچه لذیذ است و تنوع حضور آن‌ها در میزهای پذیرایی، از نشانه‌های مهمان‌نوازی و احترام ما به میهمان محسوب می‌شود اما رواج آن می‌تواند نتیجه معکوس داده و به زیان عزیزان ما بینجامد. باید واقع‌بین بود
و با آگاهی رساندن و تغییر نگرش علاوه بر حفظ آداب و سنن نیاکان خود به غنای این مراسم نیز بیفزاییم. توصیه می‌شود که در چیدمان سفره‌های پذیرایی خود از تنوع شیرینی‌ها اجتناب و بیشتر از انواع کم شیرین و کم چرب و با ابعاد کوچک‌تر استفاده کنیم تا زیان کمتری از بابت مصرف آن متوجه میهمان ما شود. آجیل‌های ارائه شده نیز حتماً از نوع بدون نمک باشد زیرا که استناد به نتایج همان پیمایش ملی نشان‌دهنده مصرف بیش از حد مجاز نمک در جامعه ماست که می‌تواند زمینه‌ساز بروز فشارخون و بیماری‌های قلبی باشد. مصرف گروه میوه‌جات و سبزیجات یکی از اصول تغذیه صحیح است که میزان مطلوب آن شامل دو سهم میوه و سه سهم سبزی در شبانه روز است که متاسفانه بررسی‌های انجام شده نشان‌دهنده عدم تکافوی مصرف اکثریت افراد جامعه ماست. به همین سبب توصیه می‌شود تا پذیرایی‌های خود در ایام نوروز را بر این گروه از خوراکی‌ها متمرکز کنیم و حتی در یک رویکرد نو بتوانیم از گروه سبزیجات به شکلی شایسته و درخور در میهمانی‌های خود بهره ببریم. موضوع مهم دیگر آن دسته از میهمانی‌ها است که با پذیرایی وعده‌های اصلی مانند ناهار و شام توام می‌شود. چیدن سفره‌های رنگین شامل پیش غذا، انواع غذاهای اصلی و چندین نوع دسر که متاسفانه روز به روز رایج‌تر می‌شود، هم پرخوری شرکت‌کنندگان میهمانی را در پی دارد، هم باعث زحمت مضاعف میزبان می‌شود و نیز بابت باقیمانده غذایی میهمانی موجبات اسراف و برهم خوردن سبد مصرفی میزبانان طی روزهای آتی پس از مهمانی را به ارمغان می‌آورد. پذیرایی‌های ساده‌تر نه تنها می‌تواند سبب ساز مودت بیشتر و سهولت در معاشرت خویشاوندان می‌باشد بلکه اقدامی است موثر در راستای ارتقاء سلامت ما. پس توصیه می‌شود که برای حفظ تندرستی خود و عزیزان‌مان، رفتار خود را در دید و بازدیدها چه در قالب میهمان و چه در قالب میزبان تغییر دهیم. به این ترتیب که وقتی به عنوان مهمان شرکت می‌کنیم اکیداً از پرخوری و مصرف خوراکی‌های مضر خودداری کرده و در پاسخ به تعارفات میزبان با ارائه توضیحات به افزایش آگاهی وی نیز کمک کنیم. زمانی هم که رخت میزبانی به تن می‌کنیم با طراحی یک پذیرایی ساده و سالم در جهت ترویج این فرهنگ پسندیده و ارتقاء دانش هم میهنانمان قدمی برداریم. نکته مهم دیگر لحاظ نمودن فعالیت بدنی مناسب در این ایام است. متاسفانه بررسی‌های انجام شده نمایانگر فقر حرکتی وعدم توجه کافی به مقوله فعالیت بدنی در جامعه ایرانی است که تغییر فصل و بهتر شدن آب و هوا می‌تواند بهانه‌ای برای آغازی نوین در سال جدید باشد تا رفتار عمومی خود را در این زمینه اصلاح کنیم.