دارو را بازیچه نکنید!

مصطفی عبدالهی – دولت تاکید دارد که ساز و کار جدید تخصیص ارز ترجیحی واردات دارو، باعث گرانی آن نخواهد شد؛ اما حتی از همین حالا که هنوز این طرح اجرایی نشده است هم، می‌توان صدای پای بحران دارویی و بیشترشدن مشکلات بیماران را شنید. ماجرا چیست؟ ماجرا از تصویب بودجه 1401 آغاز شد که مجلس به دولت اختیار داد، خودش شیوه تخصیص ارز دارو را تعیین کند. این مجوز، ابدا به معنای حذف ارز دارو نبوده و قرار است ارز ترجیحی به جای تخصیص مستقیم برای واردات، در اختیار بیمه‌ها قرار بگیرد تا با این کار جلوی اتفاقاتی مانند قاچاق معکوس دارو گرفته شود؛ اما به نظر می‌رسد پیش‌بینی‌های نگران کننده هفته‌های گذشته، در حال رخ دادن است. قیمت داروها افزایش یافت طی روزهای اخیر، خبرهایی مبنی بر افزایش 2 تا 6 برابری قیمت برخی اقلام دارویی در فضای مجازی منتشر شد که البته سازمان غذا و دارو، آن را تکذیب و اعلام کرده است که این افزایش مربوط به شش‌ ماهه ‌اول سال گذشته بوده است. با این حال گزارش‌ها از داروخانه‌ها نشان می‌دهد که در سال جدید نیز برخی داروها گران شده است، مثلا: افزایش قیمت اسپری تنفسی سرتاید از ۶۷هزارتومان به ۴۹۵هزارتومان افزایش قیمت کپسول نورم اسکین از 70 هزار به 160 هزار تومان افزایش قیمت قطره استامینوفن پاراکید از 9 به 18 هزار تومان   این هم دو روایت و درددل از مردم:   یک آمپول را که سال قبل خریدم 380، امروز خریدم 2میلیون تومان. یک ورق شش‌تایی آزیترومایسین500 را خریدم ۸۵ هزار تومان! در این بین سازمان غذا و دارو می‌گوید که در سال جدید هنوز هیچ مجوزی برای افزایش قیمت دارو داده نشده است؛ اما داروخانه‌ها هم معتقدند این افزایش قیمت‌ها، قطعا با مجوز بوده است. این‌جاست که پای سازمان‌های بیمه‌گر به میان می‌آید و آن‌ها می‌گویند افزایش قیمت برخی داروها، بیش از تعهدات بیمه‌ای است. دکتر مهدی رضایی، معاون سازمان بیمه سلامت، در این باره گفته است: وقتی افزایش قیمت برخی داروها بیش از تعهدات بیمه‌ای می‌شود، لاجرم این اتفاق، منجر به افزایش پرداختی از جیب بیمار می‌شود. طبق اعلام سازمان بیمه سلامت، پیش‌بینی شده بود در سال جدید قیمت داروها به طور معمول حدود 15 تا 20 درصد افزایش داشته باشد اما این افزایش بیشتر بوده است.  زیرساخت ها فراهم نیست  همه این خبرها نشان می‌دهد حتی قبل از اجرایی شدن طرح جدید و تغییر ساز و کار تخصیص ارز دارو، بحران‌های پیش از آن آغاز شده است. دلیل این پیش‌بینی تلخ را هم دکتر شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، در گفت‌وگو با خراسان مطرح کرده و گفته است: «زیرساخت‌های کشور برای این کار فراهم نیست، سازمان‌های بیمه‌گر توان اجرای این طرح را ندارند و قطعا مردم  برای تامین دارو با مشکل مواجه خواهند شد». سخنگوی دولت: منابع یارانه‌ای تأمین دارو افزایش داشته است با این حال به نظر می‌رسد دولت بر اجرای این طرح اصرار دارد و همچنان معتقد است تغییر شیوه تخصیص ارز ترجیحی دارو، یک اقدام مثبت است. سخنگوی دولت دیروز در این باره گفت: درخصوص ارز دارو، نه تنها منابع یارانه‌ای در بودجه ۱۴۰۱ کم نشد، بلکه از ۲ میلیارد دلار به ۳ میلیارد دلار افزایش یافت و برای بیماران خاص هم منابع خاصی درنظر گرفته شده است».بهادری جهرمی این را هم گفت که: «آن‌چه در سند تحول دولت، به عنوان روش جایگزین تخصیص ارز دارو مطرح شده، این است که منابع به سمت مصرف‌کننده و سازمان‌های بیمه‌گر برود؛ پس تفاوتی برای مصرف‌کننده نخواهد داشت و صرفاً شیوه توزیع این یارانه تغییر خواهد کرد، البته هنوز آیین‌نامه نهایی تدوین نشده است و هر اقدام مرتبط با مردم پیش از اقدام اطلاع‌رسانی خواهد شد». صحبت نگران کننده معاون وزیر صمت در این بین، صحبت‌های معاون وزیر صمت هم به جای ایجاد امیدواری، بر نگرانی‌ها افزوده است. دو روز قبل محمدمهدی برادران از برنامه‌ریزی برای کاهش 50 درصدی ارزبری واردات دارو و رسیدن آن به یک میلیارد دلار خبر داد؛ اتفاقی که قرار است با مشارکت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و ارتقای صنعت دارویی کشور محقق شود؛ اما در روزهایی که همه نگران حذف شدن ارز واردات دارو هستند، این صحبت هم به جای ایجاد امید به خودکفایی دارویی، نگرانی‌ها را بیشتر کرد. 95 درصد داروهای وارداتی، نمونه داخلی ندارد دلیل این نگرانی را هم دکتر محمود نجفی عرب، عضو هیئت مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی در گفت‌وگو با جهان صنعت مطرح کرد و گفت: «حدود 95 درصد داروهای وارداتی کشور، داروهایی است که به هر دلیلی از جمله مشکلات فنی یا نداشتن توجیه اقتصادی، در داخل کشور تولید نمی‌شود، علاوه بر آن تعداد انگشت‌شماری از داروهای وارداتی نمونه مشابه داخلی دارد که برای جایگزینی آن‌ها هم باید با برنامه‌ریزی دقیق پیش رفت؛ بنابراین، این‌که بخواهیم به یک‌باره میزان واردات دارو را نصف کنیم، حرف گزافی است و امکان‌پذیر هم نیست». و پیش بینی تلخ نایب رئیس انجمن داروسازان با این اوصاف انگار تا زمان آماده شدن آیین‌نامه اجرایی دولت، کاری جز انتظار، از مردم و به ویژه بیماران ساخته نیست؛ انتظاری که دکتر علی فاطمی، نایب رئیس انجمن داروسازان دیروز در مصاحبه با رادیو گفت‌وگو، پیش‌بینی تلخی برای آن داشت و گفت: «پیش‌بینی این است که قیمت داروهای گیاهی 30 تا 40 درصد و قیمت داروهای خارجی 5 تا 6 برابر افزایش پیدا کند، البته برآورد شده بین 80 تا 100 هزار میلیارد تومان بودجه نیاز داریم تا به سازمان‌های بیمه تخصیص داده شود و فشاری به مردم وارد نشود؛ اما در کشور ما اول گرانی اتفاق می‌افتد و بعد از سازمان‌های بیمه حمایت می‌شود...».       درخواست از رئیس جمهور برای تشکیل فوری کارگروه تذکر کتبی 42 نماینده به وزیر بهداشت مشکلات دارویی مردم، در جلسه علنی دیروز مجلس هم با واکنش‌هایی همراه شد. 42 نماینده به وزیر بهداشت تذکر کتبی دادند و «سیدجلیل میرمحمدی میبدی» نایب رئیس کمیسیون بهداشت هم در تذکر شفاهی به رئیس‌جمهور، وزرای بهداشت و اقتصاد، رئیس سازمان برنامه و بودجه، روسای بیمه سلامت و تأمین اجتماعی و نیروهای مسلح اظهار کرد:  متأسفانه نه مجلس و نه کمیسیون بهداشت و نه هیچ‌کس دیگر از چگونگی اعمال و اجرای یارانه دارو و تجهیزات پزشکی مطلع نیست؛ لذا ضروری است رئیس‌جمهور دستور فوری دهد تا کارگروهی زیرنظر معاون اول دولت تشکیل و قبل از این‌که بار گرانی دارو و تجهیزات پزشکی آزمایشگاهی به عنوان کالای اساسی و حیاتی بر دوش مردم احساس شود، تدبیر درستی اتفاق بیفتد.       رئیس کمیسیون بهداشت در گفت و گو با خراسان: متولیان دارو مدیریت نکردند؛  شخصا با رئیس جمهور مطرح خواهم کرد دکتر حسینعلی شهریاری رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس که پیش از این هم درباره تبعات تغییر شیوه تخصیص ارز دارو هشدارهای لازم را داده بود، در گفت‌وگو با خراسان می‌گوید: در سال گذشته هم به صورت کتبی و هم شفاهی به مسئولان تذکر داده بودم که روند موجود باعث گرانی دارو می‌شود که متاسفانه دیدیم این موضوع را مدیریت نکردند و مردم دچار مشکل شده‌اند. وی می‌افزاید: کمیسیون بهداشت، مسئولان سازمان غذا و دارو را برای ارائه توضیحات به مجلس دعوت می‌کند و بنده نیز شخصا در جلسه روز شنبه ستاد ملی کرونا، این موضوع را با آقای رئیس‌جمهور مطرح خواهم کرد تا قبل از این‌که دیرتر شود، جلوی افزایش قیمت دارو گرفته شود.