ضرورت به رسمیت شناختن مالکیت فکری دانش بنیان ها

حمیدرضا حلاجیان/ در چند سال اخیر رهبر انقلاب شعار سال را معطوف به مسائل اقتصادی تعیین کرده اند؛ این خود توجه ویژه ایشان را به مسائل و مشکلات اقتصادی روشن می کند. در این منظومه، رهبر انقلاب امسال را برای توجه هرچه بیشتر مسئولان و دست اندر کاران نظام به تولید های دانش بنیان و البته اشتغال زایی در این زمینه به عنوان «تولید، دانش بنیان، اشتغال آفرینی» نام گذاری کردند. این نام گذاری ابتدای راه و لازم است  مسئولان با درک درست از وضعیت شرکت های دانش بنیان و با نگاه به ظرفیت های آن ها در استان که در رتبه سوم از نظر تعداد شرکت های دانش بنیان در کشور قرار دارد؛ برای توسعه هر چه بیشتر این شرکت ها و توسعه بر مبنای دانش اقدام متناسب را انجام دهند. دانش بنیان ها باید تصمیم گیر شوند قنبری رئیس سابق پارک علم و فناوری در گفت و گو با خراسان درباره تحقق شعار سال و البته موانع این تحقق اظهار کرد: بزرگ ترین چیزی که می تواند به تحقق شعار سال کمک کند، افزایش فرهنگ نوآوری در استان با محوریت شرکت های دانش بنیان است؛ هرچند مقوله فرهنگ کاری زمان بر است. محوریت قرار دادن شرکت های نوآوری یعنی شرکت دادن این واحدها در تصمیم گیری های کلان، چرا که این شرکت ها اقتصاد و دانش را توامان با هم دارند، بنابراین می توانند زمینه گسترش خود را فراهم کنند. او با ذکر این نکته که باید شرکت ها را وارد تصمیمی گیری کنیم گفت: این که ما بازار شرکت ها را بزرگ کنیم کار مهمی است اما مهم تر از آن این است که ما خود این شرکت ها را محور قرار دهیم. این می تواند سریع تر فرهنگ نوآوری را افزایش دهد و معنی آن این است که می توانیم دانش را به ثروت تبدیل کنیم و در استان به توسعه برسیم. اقتصاد دانش بنیان مبتنی بر منابع انسانی عضو کمیته تخصصی فناوری وزارت علوم دلیل بی میلی شرکت های بزرگ خصوصی و دولتی به فرهنگ پژوهش و شرکت های دانش بنیان را این طور توضیح داد: درک اقتصاد دانش بنیان که ریشه آن مبتنی بر منابع انسانی است، درست اتفاق نیفتاده و به شکلی معیارهای اقتصادی و رفتاری ما مبتنی بر اقتصاد فیزیکی است. اقتصاد مقوله دستور پذیری نیست و این نوع اقتصاد به هیچ عنوان دستور پذیری از بالا ندارد و ما باید خود این شرکت ها را محور قرار دهیم و در سیاست گذاری ها به قوانین نانوشته اکوسیستم اقتصادی احترام بگذاریم. عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی در پایان بیان کرد: راه حل حرکت به سمت شرکت های دانش بنیان تعریف شاخصه های جدید برای مدیران است به این شکل که چقدر توانسته اند از دانش بنیان ها استفاده کنند و هزینه های خود را کاهش بدهند. به عنوان مثال برای وزیر نیرو این را محاسبه کنیم که چقدر توانسته مصرف را کاهش دهد و به تولید برق ضریب ندهیم. این ریشه ای است که اقتصاد نوآورانه را گسترش خواهد داد چرا که مدیران برای کاهش مصرف مجبورند به سمت نوآوری حرکت کنند و منبع نوآوری، شرکت های دانش بنیان هستند. باید ریسک تبدیل دانش به تولید را  کم کنیم جواد باقری نایب رئیس اتاق صنایع استان درباره تحقق شعار سال به خراسان گفت: به نظر می رسد تمرکز در حوزه اقتصاد در این سال ها بر حوزه دانش بنا نشده است و آمارها از تولیدات و سهم صادرات بسیار اندک شرکت های دانش بنیان بر این موضوع تاکید و این را اثبات می کنند. او درباره ظرفیت ها و موانع توسعه دانش بنیان ها در استان بیان کرد: تجربه نشان داده است که در هر حوزه ای که سرمایه گذاری در خراسان  انجام شده، استعداد در این استان وجود داشته است. مهم این است که ما از شرکت های دانش بنیان حمایت کنیم و به نوعی ریسک پذیری را برای شرکت های دانش بنیان به حداقل برسانیم. این که تصورکنیم  عده ای در ساختار آکواریومی دور هم بنشینند و دانش تولید و بعد آن دانش را به ثروت تبدیل کنند؛ اساسا غیر ممکن است؛ ما باید ریسک تبدیل دانش به تولید را برای شرکت ها کاهش دهیم. مالکیت فکری را به رسمیت بشناسیم باقری در ادامه تاکید کرد: باید مالکیت فکری را به رسمیت بشناسیم و از شرکت ها از به تاراج رفتن دانش شان حفاظت کنیم. حاکمیت باید در خصوص تسهیل در ثبت این شرکت ها و حمایت مالی ارزان قیمت از آن ها اقدامات کافی را انجام دهد. دانش بنیان ها باید نگاهشان به شرکت های بزرگ باشد یزدانبخش، مدیر عامل انجمن کارفرمایان صنایع استان با بیان این نکته که یکی از سختی های کار برای شرکت ها در روند اخذ گواهی، دانش بنیان بودن شرکت است، افزود: قطعا آینده شرکت های دانش بنیان در ارتباط با شرکت های بزرگ اقتصادی است؛ به نوعی که شرکت های بزرگ باید هزینه و زمینه تجاری سازی ایده های شرکت های دانش بنیان را برعهده بگیرند. پس باید نگاه دانش بنیان ها به صنایع بزرگ معطوف باشد.   یزدانبخش با بیان این نکته که گاهی شرکت ها از ترس این که ایده و کار آن ها سرقت شود، به تبلیغات اقدام نمی کنند، اعلام کرد: یکی از مشکلات بزرگ صنایع بزرگ نداشتن شناخت از کارکرد و از خود شرکت های دانش بنیان است که مانع ارتباط بین آن ها خواهد شد. پذیرفته شدن به عنوان دانش بنیان همراه با کاستی های جدی اختراعی، رئیس انجمن تحقیق و توسعه استان در زمینه موانع شرکت های دانش بنیان به خراسان رضوی گفت: در خصوص پذیرفته شدن به عنوان دانش بنیان کاستی هایی وجود دارد، به عنوان مثال برای پذیرفته شدن، هر شرکت با فهرستی از موضوعات مواجه می شود که دانش بنیان ها را منحصر در این موارد کرده است. حالا شرکتی که موضوع جدیدی دارد، تکلیف اش در این خصوص چیست؟ همچنین مورد دیگر در این زمینه کنار گذاشته شدن شرکت هایی است که نوآور هستند اما تولید انبوه ندارند؛ در حالی که نوآوران حقیقی و دانش بنیان ها همین ها هستند. ساختارها باید دانش بنیان شوند رئیس انجمن تحقیق و توسعه استان از وجود شرکت هایی که صرفا برای استفاده از تسهیلات و معافیت های مالیاتی به سمت دانش بنیان شدن می روند، انتقاد و بیان کرد: قوانین دانش بنیان ها باید اصلاح شود و ما شرکت های با ساختار علمی را دانش بنیان بدانیم. به عبارتی طوری نباشد که شرکت های تولیدی بزرگ به علت داشتن منابع مالی با خرید دانش یا تولید دانش با صرف پول منهای ساختاری با بنیان دانش محور در این حوزه قرار بگیرند. وی با بیان این که با افزایش کمی شرکت های دانش بنیان موافق نیستم، اظهار کرد: دانش بنیان در واقع در جایی واقعی است که دانشگاه و تولید باهم تجمیع شوند. نباید طوری شود که اتفاقی که در خرید مدرک پیش می آید در خصوص شرکت های دانش بنیان هم اتفاق بیفتد. باید تسهیلات معنوی به شرکت های دانش بنیان بدهیم. اختراعی در پایان بیان کرد: در استان باید ان‌جی‌اوها مثل خانه صنعت، انجمن تحقیق و توسعه و کنترل کیفیت و... دور هم جمع شوند و دفاتر ارتباط با صنعت را به جدیت دنبال کنند و روند دانش بنیان شدن باید یک طرفش این دفاتر باشد تا کارایی بهتری داشته باشد.