چشم‌انداز پیروزی ماکرون با «آرای ضعیف»

با برگزاری دور نخست انتخابات ریاست جمهوری فرانسه در روز یک شنبه ۲۱ فروردین (۱۰ آوریل) به نظر می‌رسد تاریخ دوباره تکرار شده است. در این انتخابات «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور کنونی و «مارین لوپن» نامزد راستگرای افراطی از بین ۱۲ نامزد این انتخابات به دور دوم راه یافتند. یعنی دقیقاً آنچه که در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۷ نیز رخ داد. ماکرون با ۵/۲۸ درصد آرا و لوپن با ۴/۲۴ درصد از آرا به دور دوم راه یافته‌اند. قرار است دو هفته دیگر یعنی ۴ اردیبهشت (۲۴ آوریل) سرنوشت نهایی این انتخابات رقم بخورد تا پیروز آن راهی کاخ الیزه شود. با توجه به نقش و اهمیت فرانسه در اتحادیه اروپا و ناتو، مسلماً رئیس‌جمهور منتخب در دور دوم تأثیرات تعیین‌کننده‌ای بر آینده سیاسی و اقتصادی این کشور، قاره اروپا و در سطحی کلان‌تر در عرصه بین‌المللی خواهد داشت. موضوع قابل توجه در انتخابات اخیر ریاست جمهوری فرانسه، مشارکت پایین شهروندان این کشور بود که موجب افزایش نگرانی‌ها در فرانسه شده است. مشارکت رأی‌دهندگان در دور اول انتخابات ریاست جمهوری فرانسه همچنان که پیش‌بینی می‌شد، کاهش چشمگیری داشته است. بر اساس آمار وزارت کشور فرانسه، نرخ مشارکت در دور نخست انتخابات ۲۰۲۲ ریاست جمهوری این کشور ۴۸/۲۵ درصد بوده است که کاهشی محسوس را نسبت به دوره قبل نشان می‌دهد. با این حال، با اعلام نتایج دور اول انتخابات ریاست جمهوری فرانسه، در حقیقت مرحله اصلی رقابت‌ها شروع شده است. امانوئل ماکرون که جوان‌ترین رئیس‌جمهور تاریخ فرانسه است، در پنج سال گذشته با بحران‌های زیادی از جمله تظاهرات «جلیقه زردها» و همه‌گیری ویروس کرونا روبه‌رو بوده است. وی که در سال ۲۰۱۷ از بهبود شرایط اقتصادی در این کشور سخن گفته بود، اکنون در حالی وارد دور دوم رقابت انتخاباتی شده است که تورم فزاینده در فرانسه و نیز سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی وی به افزایش نارضایتی‌ها از او انجامیده است. طبق نظرسنجی قبل از انتخابات اخیر فرانسه، حدود دو سوم فرانسوی‌ها از عملکرد ماکرون ناراضی بوده و رأی ۲۸ درصدی وی نیز نشانگر همین امر است. با این حال، مواضع او در اتحادیه اروپا و در برهه کنونی در قبال جنگ اوکراین، موجب شده شانس ماکرون برای راهیابی دوباره به کاخ الیزه بیشتر از رقیب جدی وی یعنی مارین لوپن باشد. به شکل سنتی، فرانسوی‌ها در مواقع بروز بحران از رئیس‌جمهور کنونی حمایت می‌کنند. این مسئله در دوران همه‌گیری ویروس کرونا به چشم می‌خورد و این امتیازی است که لوپن از آن برخوردار نیست. همچنین تلاش‌هایی که ماکرون برای جلوگیری از وقوع جنگ بین روسیه و اوکراین انجام داد و اکنون فعالیت او در بلوک غرب برای مقابله با روسیه و تشدید تحریم‌ها علیه مسکو می‌تواند به افزایش محبوبیت او در افکار عمومی فرانسه منجر شود. به ویژه چپ‌های میانه و تندرو از روی کار آمدن یک رئیس‌جمهور راستگرای افراطی یعنی مارین لوپن ناخشنود هستند و مسلماً به او رأی نخواهند داد. نکته مهم اینکه ماکرون تلاش برای اروپای مستقل‌تر و سرمایه‌گذاری در اتحادیه اروپا را به عنوان بهترین وسیله برای دفاع از منافع ملی فرانسه در سطح جهانی به عنوان محور سیاست خارجی مطرح کرده است. در مقابل، «مارین لوپن» در راستای دیدگاه‌های ملی‌گرایانه و راستگرایانه افراطی خود، خواهان خروج فرانسه از فرماندهی نظامی ناتو و به چالش کشیدن توافق‌ها و پیمان‌های اتحادیه اروپا برای بازیابی استقلال فرانسه است. در حالی که در اوضاع و شرایط کنونی که روسیه به اوکراین حمله کرده اکثریت فرانسوی‌ها خواهان تقویت نظامی این کشور و حضور فعال‌تر در ناتو هستند. البته لوپن نیز برخی برگ‌های برنده را در اختیار دارد که از جمله می‌توان به وعده او برای کنترل مهاجرت و تشدید نظارت بر مهاجران و برخورد با مهاجران غیرقانونی و نیز بهتر شدن شرایط اقتصادی فرانسه اشاره کرد. با این وجود، نظرسنجی‌ها از پیروزی ماکرون در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری فرانسه خبر می‌دهند. به هر حال، دور دوم انتخابات ریاست جمهوری فرانسه پدیده بسیار تعیین‌کننده‌ای در سپهر سیاسی فرانسه و اروپا محسوب می‌شود، زیرا در صورت پیروزی مارین لوپن، شهروندان فرانسه و اروپا با تغییرات جدی مواجه خواهند شد، تغییراتی که نه فقط بر سیاست‌های ملی فرانسه اثرگذار خواهد بود، بلکه ماهیت سیاست را در اتحادیه اروپا تغییر خواهد داد. در مقابل، پیروزی دوباره امانوئل ماکرون تضمین‌کننده تداوم سیاست‌های کنونی فرانسه است که این امر برای اتحادیه اروپا و نیز امریکا واجد اهمیت زیادی است.