روزنامه وطن امروز
1401/01/28
گازگرفتگی پرمصرف‌ها
گروه اقتصادی: عدم رعایت الگوی مصرف در بخش انرژی از جمله موضوعاتی است که همواره اقتصاد ایران را با چالش‌های فراوانی مواجه کرده و البته نسخه‌های متفاوتی هم برای درمان این بیماری اقتصادی پیچیده شده است. در این میان آنچه اهمیت موضوع را دوچندان می‌کند، پرداخت یارانه به مشترکان پرمصرفی است که عملا حد و حدودی برای مصرف انرژی قائل نیستند و مسؤولیتی در قبال سرمایه‌های ملی احساس نمی‌کنند. با این حال اجرای گام اول بهینه‌سازی مصرف انرژی یعنی پلکانی کردن قیمت گاز در سال گذشته باعث صرفه‌جویی روزانه 25 میلیون مترمکعبی گاز در کشور شد (کل مصرف 800 میلیون مترمکعب است). به گزارش «وطن‌امروز»، بررسی آمار و ارقام حاکی از این است که سیاست پرداخت یارانه پنهان بویژه در بخش انرژی نه‌تنها نتوانسته است به حمایت از دهک‌های پایین درآمدی کمک کند، بلکه با ایجاد کسری بودجه و تورم، فشار مضاعفی را نیز بر این گروه وارد کرده است. به عبارت دیگر با آنکه توجیه اصلی سیاست‌گذاران برای تخصیص یارانه‌ها، حمایت از دهک‌های پایین و اقشار آسیب‌پذیر جامعه بود اما این گروه‌ها کمترین بهره را از تخصیص یارانه‌ها می‌برند. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، اختصاص یارانه بیش از حد به حوزه انرژی باعث ناچیز بودن قیمت و در نتیجه مصرف بی‌رویه آن شده است به گونه‌ای که در حال حاضر یکی از کشورهای پرمصرف دنیا در حوزه انرژی محسوب می‌شویم. واقعیت آن است که در چند سال گذشته نه‌تنها تولیدات موثر گاز در کشور نداشته‌ایم، بلکه با کسری و کمبود گاز نیز دسته و پنجه نرم کرده‌ایم تا جایی که ذخایر سوخت مایع نیروگاه‌ها در سال 1400 حدود 30 درصد از سال 99 کمتر شده است. به هر حال تولید پایین، عدم تلاش برای توسعه میادین گازی و عدم تامین منابع پروژه‌ها از جمله دلایل کمبود گاز در کشور است. * دولت سیزدهم و طرحی نو با شروع کار دولت سیزدهم شاهد اقدامات و ابتکارات جدیدی برای حل این معضل هستیم که مهم‌ترین آن طی کردن زمستان بدون تجربه قطعی گاز و حل شدن مشکلات ترانزیت در مدت زمان کوتاه و افزایش سوخت مایع نیروگاه‌ها به میزان یک میلیارد لیتر در سال گذشته نسبت به سال 99 بود. ضمن اینکه در چند ماه اخیر عملا یک بخش بسیار جدی به مدار تولید برگشت و رکورد تولید گاز از پارس جنوبی شکسته شد. این در حالی است که اگر فعالیت‌ها در حوزه وزارت نفت در کشور از سال‌ها پیش انجام می‌شد، طبیعی بود امروز به طور کامل جلوی افت فشار پارس جنوبی گرفته می‌شد و وضعیت تولید نیز خیلی بهتر از شرایط امروز بود. در اهمال‌کاری دولت قبل درباره مدیریت بر منابع انرژی جای تردیدی نیست. دولت تدبیر و امید از همان ابتدا از هدفمند کردن یارانه‌های انرژی امتناع ورزید و وقتی تصمیم به این کار گرفت، آن را به صورت غیرکارشناسی جلو برد. اما دولت سیزدهم با تنظیم بهینه تعرفه‌ها مدیریت مصرف انرژی را قبل از مواجهه با بحران در دستور کار قرار داد. این در حالی است که کارشناسان پیش از این از کمبود و قطعی گاز در مواجهه با فصل زمستان خبر می‌دادند اما درنهایت گام روی به جلوی دولت در اصلاح تعرفه گاز بعد از سال‌ها، موجب جلوگیری از ایجاد شرایط بحران در کشور شد و بخش قابل توجهی(معادل یک فاز پارس جنوبی برابر 25 میلیون مترمکعب) از ناترازی گاز را جبران کرد. این در حالی است که برای تولید هر 50 میلیون مترمکعب گاز در ایران سرمایه‌گذاری حدود 6 میلیارد دلاری لازم است و عملا با اجرای این طرح مبلغی بالغ بر 3 میلیارد دلار ذخیره‌سازی شده است که از دیگر نتایج اقدام بموقع وزارت نفت جهت اجرای طرح تعرفه‌گذاری پلکانی بوده است. * تعرفه‌گذاری پلکانی و دیپلماسی انرژی جواب داد هادی بیگی‌نژاد، عضو هیات‌رئیسه کمیسیون انرژی مجلس در گفت‌و‌گو با «وطن‌امروز» به تکالیف وزارت نفت برای ذخیره‌سازی گاز و بهبود وضعیت و صرفه‌جویی اشاره کرد و گفت: تکمیل زنجیره ارزش نفت و گاز و مقابله با خام‌فروشی با توسعه صنایع پایین‌دستی و احداث پتروپالایشگاه‌ها، حراست از منافع ایران در میادین مشترک، تنوع‌بخشی به سبد انرژی کشور، بومی‌سازی تکنولوژی‌های به‌روز صنعت گاز، تقویت دیپلماسی انرژی و برنامه‌ریزی برای مقابله با کاهش تولید گاز در پارس جنوبی اولویت‌های مهم وزارت نفت است. نماینده مردم در مجلس درباره وضعیت گاز کشور گفت: روزانه حدود ۷۵۰ میلیون مترمکعب گاز در کشور توزیع میشود که حدود ۲۳۰ میلیون مترمکعب برای نیروگاه‌های تولید برق مصرف میشود و مابقی نیز در صنعت و حوزه تجاری و مسکونی مصرف میشود. وی افزود: در زمستان مصرف بخش خانگی خیلی زیاد میشود و گاهی به بیش از ۷۰۰ میلیون مترمکعب می‌رسد. به همین دلیل در زمستان که مصرف خانگی بالاست؛ سایر مصارف یا قطع شده یا کاهش می‌یابد. اما با اقدامات وزارت نفت در زمینه تعرفه‌گذاری پلکانی و ایجاد روابط جدید دیپلماتیک در حوزه انرژی، فضا طوری مدیریت شد که گاز بخش خانگی در سرتاسر زمستان قطع نشد. طبیعتا اصلاح الگوی مصرف و افزایش پلکانی در نحوه استفاده مردم تاثیرگذار بود و از این جهت شاهد رویکرد مثبتی به نسبت دوره‌های قبل بودیم. بیگی‌نژاد گفت: البته گاز صنایع و نیروگاه‌ها تا حدودی قطع شد و یا کاهش پیدا کرد. البته همین کار هم واقعا با سختی فراوان انجام شد که تشکر از وزارت نفت لازم است. اما برای دوای این درد لازم است که برای بهینه‌سازی و صرفه‌جویی اقدام جدی کرد، اگرنه سال به سال مشکل بیشتر خواهد شد تا جایی که وارد‌کننده گاز بشویم که با توجه به شرایط کشور و ذخایر گازی یک لکه ننگی خواهد بود. وی اضافه کرد: در حوزه بهینه‌سازی یک شعار مشترک همیشه وجود دارد مبنی بر اینکه بزرگ‌ترین استراتژی برای تولید انرژی، صرفه‌جویی انرژی است، در واقع اجرای پروژه‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی می‌تواند یک نیروی محرکه برای کشور ایجاد کند و از این جهت اقداماتی خوبی انجام شده و باعث بهبود وضعیت شده است. بیگی‌نژاد درباره قرارداد سوآپ ترکمنستان نیز گفت: قرار بر این است روزانه حدود ۵ میلیون مترمکعب گاز از ترکمنستان تحویل گرفته و به آذربایجان تحویل داده شود. وی با اشاره به اقدامات دولت در راستای ساماندهی و مدیریت مصرف انرژی در کشور گفت: ما باید بپذیریم متأسفانه ضعف‌های جدی در زمینه مصرف داریم و بعضا در مصرف گاز، آب و برق دچار اسراف می‌شویم. باید با سیاست‌گذاری صحیح دولت در زمینه افزایش تعرفه مشترکان پرمصرف، دست به دست هم بدهیم تا این مشکل را حل کنیم. ما در حال حاضر جزو 5 کشور تولیدکننده گاز هستیم ولی در میان صادرکنندگان جزو 20 کشور اول هم نیستیم، چون مصرف بسیار بالا و غیربهینه داریم و همه گاز را در داخل کشور استفاده می‌کنیم. ضمن اینکه متأسفانه وسایل گازسوز ما هم استاندارد نیست و انرژی بسیاری را هدر می‌دهد. عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی از تعرفه‌گذاری پلکانی به عنوان یکی از راه‌های اصلاح الگوی مصرف یاد کرد و افزود: پرمصرف‌ها باید به نسبت مصرفی که دارند، هزینه واقعی انرژی را پرداخت کنند. در واقع می‌توان گفت این طرح گامی در جهت عادلانه کردن مصرف انرژی و یارانه‌های انرژی در میان مردم است، چرا که در وضعیت غلط قبل از تعرفه‌گذاری پلکانی، استفاده بیشتر از یارانه برای مشترکان پرمصرف است و این یک ظلم آشکار محسوب میشود. نماینده مردم در مجلس در انتها افزود: در زمینه مصرف انرژی، کشور با مشکلات زیادی روبه‌رو بود اما دولت با حرکت به سمت اصلاح مصرف مردم در زمستان 1400 بخوبی توانست در زمینه مدیریت بحث کمبود گاز ورود کند و همین بحث تعرفه‌گذاری پلکانی پرمصرف‌ها یکی از اقدامات خوب دولت بوده است.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) جنگ رسانه‌ای در فضای موشکی (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
