همه مقصریم؛ نمی‌توانیم خودمان را تبرئه کنیم

آرمان ملي – مطهره شفيعي: به گواه بسياري، صداوسيما را نمي‌توان رسانه‌اي متعلق به همه سلايق به‌ويژه سلايق سياسي دانست. در عرصه‌هاي ديگر هم برخي تصميمات مديران صداوسيما سبب انتقاد شده است که حذف عادل فردوسي‌پور از جمله اين اقدامات است. نکته قابل توجه اينجاست که مديران صداوسيما تا به امروز کمتر پذيراي اشتباه‌هاي اين رسانه بودند و اذعان به مخاطبان زياد اين رسانه مي‌کردند اما ديروز پيمان جبلي اين موضوع را تاييد کرد. ارديبهشت سال گذشته اعلام شد بر اساس نظرسنجي مرکز تحقيقات صداوسيما، در فصل پاييز 1399، شبکه‌هاي سه سيما (51. 1 درصد)، يک سيما (50. 8 درصد) و خبر معاونت سياسي (46 درصد) به ترتيب در رتبه‌هاي اول تا سوم پرمخاطب‌ترين شبکه‌هاي تلويزيوني قرار گرفتند و مشخص شد شبکه آموزش سيما با 11. 8 درصد، شبکه قرآن و معارف سيما با 6. 6 درصد و شبکه يک سيما با 5. 7 درصد، بيشترين رشد ميزان مخاطب را نسبت به پاييز 1398 داشته‌اند. بر اساس اين نظرسنجي، 77. 4 درصد مردم در فصل پاييز بيننده برنامه‌هاي مختلف سيما بوده و به‌طور ميانگين سه ساعت و 30 دقيقه پاي برنامه‌هاي تلويزيون نشسته‌اند. ميزان مخاطبان تلويزيون در فصل پاييز 99 نسبت به پاييز 98 حدود 1. 1 درصد رشد داشته است و حدود 25. 1 درصد از بينندگان در پاييز 99 بيش از 5 ساعت در روز و 21. 6 درصد هم «دو تا سه ساعت» در روز پاي برنامه‌هاي تلويزيون نشسته‌اند. بر اساس مقايسه نظرسنجي پاييز 1399 با پاييز 1398، شبکه‌هاي سه، نسيم، چهار سيما و ورزش بيش‌ترين ميزان افت مخاطب را تجربه کرده‌اند.
رياست با شعار ميانه روي؟
ميانه سال گذشته بود که خبر رفتن علي عسگري و جانشيني جبلي تاييد شد. عبدالعلي علي‌عسگري اگر چه سعي کرد خودش را مديري ميانه‌رو معرفي کند اما از همان ابتدا مشخص شد که ميانه‌رو بودن او با آنچه از صداوسيما پخش مي‌شود تناسبي نداشت که بارزترين نمونه آن پخش سريال گاندو عليه تيم مذاکره کننده و ظريف بود. در آن زمان انتظار مي‌رفت عملکرد علي‌عسگري در صداوسيما مانند مجوز پخش گاندو متوقف و با مديريت جبلي بر مخاطبان اين رسانه افزوده شود اما ظاهرا اين تصور اشتباه بود چرا که از يک سو پخش برنامه‌هاي حمايتي از يک جناح متوقف نشد و از سوي ديگر بدنه صداوسيما با جبلي همراه نبودند. جبلي خوش شانس هم نيست به عنوان نمونه هک شبکه‌هاي صداوسيما در زمان رياست او بود. 16آذر سال گذشته بود که رئيس سازمان صداوسيما با تأکيد بر اينکه به حمايت تخصصي نخبگان دانشجويي نياز داريم گفت: «به آمدن در جمع شما دانشجويان نياز دارم و خواهشم اين است که در کنار سخنراني‌هاي جذاب و پرشور، کمک و همفکري کنيد که مسائل صداوسيما حل شود. انشا ا... خداوند به همه ما کمک کند و بتوانيم مسير را به درستي دنبال کنيم.» وي با تأکيد بر اينکه ما روابط عمومي نيستيم و جايگاه صداوسيما، روابط عمومي نيست، گفت: همه بايد باور کنند که صداوسيما، روابط عمومي هيچ دستگاهي نيست و نخواهد بود، اما با افتخار تريبون نظام اسلامي است. او در 17 اسفند سال گذشته هم مرجعيت خبري و اطلاع‌رساني در فضاي مجازي را مهم ارزيابي کرد و گفت: در دوره جديد بايد به حداقل 5 ميليون کاربر و مخاطب در بخش‌هاي خبري برسيم که رسانه‌ملي در توليد محتواهاي آموزشي در دوره کرونا به اين هدف نزديک شد. جبلي تصريح کرد: در دوره جديد، رسانه‌ملي را محدود به مرزهاي ايران نمي‌دانيم و خود را رسانه‌اي بين‌المللي مي‌شناسيم. مختصات جغرافيايي ما را محدود نخواهد کرد بلکه ما پيام انقلاب اسلامي را فراسوي مرزها به گوش ديگران خواهيم رساند.
اعتراف به واقعيت صداوسيما


اما اظهارات جديد او کمي متفاوت است. پيمان جبلي، رئيس صداوسيما در ضيافت افطار با جمعي از هنرمندان تاکيد کرد: همه بايد خود را در برابر کاهش علاقه مخاطبان به صداوسيما مسئول بدانيم. او در ديدار با جمعي از هنرمندان گفت: همه ما، چه شما به عنوان هنرمند، چه ما به عنوان مسئولين صدا و سيما، بايد از خودمان بپرسيم چرا احساس علاقه‌اي که مخاطب به هنرمندان و آثارشان داشت، کاهش يافته است؟ چرا بعضي آثاري که در گذشته با هزينه‌هاي کمتر ساخته مي‌شد، ماندگارترند؟ همه‌مان مقصريم و نمي‌توانيم خودمان را تبرئه کنيم. وي افزود: همه ما، چه شما به عنوان هنرمند، چه ما به عنوان مسئولين صدا و سيما، بايد از خودمان بپرسيم چرا احساس علاقه‌اي که مخاطب به هنرمندان و آثارشان داشت، کاهش يافته است؟ چرا بعضي آثاري که در گذشته با هزينه‌هاي کمتر ساخته مي‌شد، ماندگارترند؟ همه‌مان مقصريم و نمي‌توانيم خودمان را تبرئه کنيم. رئيس سازمان صداوسيما با پرسيدن اين سوال که در اصالت دادن به ذائقه مخاطب و مرجعيت و محتواي رسانه کدام را ارجح دانسته‌ايم، گفت: به عنوان يک مخاطب، همکار و فردي که 30 سال در رسانه کار کرده معتقدم ما توالي و ترتيب بين مرجعيت و جذابيت و محتوا را فراموش کرده‌ايم. وي گفت: دغدغه برخي سازندگان، صرفا درصد مخاطب بوده و درباره محتوا، دغدغه‌اي نداشته‌اند. اما مي‌خواهم بر اين نکته تاکيد کنم که در دوران جديد، محتوا هم اولويت دارد. وي تکرار آثار بدون محتوا را به دادن پي در پي آب شور دريا به فردي تشنه تشبيه کرد و گفت: متاسفانه برخي‌ها اين نگاه را توقف توليدات تعبير کرده‌اند و گفته‌اند جبلي دستور توقف ساخت سريال‌ها را داده است تا بين ما و شما که صاحب اصلي آنتن هستيد، اختلاف بيندازند. چنين چيزي نيست و من بارها با حضور در پشت صحنه سريال‌ها، بر اين نکته تاکيد کردم که قصد ما اصلاح محتوا و فرآيند توليد است و نه متوقف کردن آنها.