قواعد مطالبه‌گری صحیح دانشجویان

رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اخیر دانشجویان با ایشان بر لزوم مطالبه‌گری صحیح دانشجویان از مسئولان کشور تأکید کردند؛ موضوعی که تحقق درست آن و روشن شدن شیوه صحیح انجام آن علاوه بر کمک به حل مشکلات کشور سبب خواهد شد که افراد حاشیه‌ساز و حاشیه‌زی نتوانند برای اهداف سیاسی و غیرخیرخواهانه، خود را در قامت مطالبه‌گر و منتقد قرار دهند و انرژی و توان جامعه را با جنجال‌آفرینی‌های حاشیه‌ای و بی‌ثمر تلف نمایند و فضای اخلاقی جامعه را مورد خدشه قرار دهند. به طور خلاصه می‌توان موارد زیر را از جمله قواعد مطالبه‌گری صحیح و اصولی برشمرد:
۱. مطالبه‌گری یک اقدام مسئولانه و ناشی از خیرخواهی است و مطالبه‌گر هدفش کمک به اعتلای کشور و پیشبرد اهداف کلان انقلاب است، از این رو لحن و ادبیاتش کاملاً در چارچوب این نیت و فارغ از سیاست‌زدگی و با رعایت چارچوب‌های اخلاقی و مصالح کلان جامعه است. مطالبه‌گری تفاوت ماهوی با سیاه‌نمایی و نقد غیرمسئولانه و منفعت‌طلبانه دارد، از این رو ضروری است دانشجویان در مطالبه‌گری خود به شدت از افتادن در دام جریانات سیاسی و ریل‌گذاری‌های آن‌ها پرهیز کنند و فقط مصالح کلان کشور و انقلاب را مدنظر قرار دهند.
۲. مطالبه‌گری شناخت مشکلات و مسائل جاری حال و آینده کشور و ارائه راه‌حل معقول و منطقی بر اساس مطالعه و تعمیق در مسائل است. از این رو مطالبه‌گری یک کنش اجتماعی عالمانه است و یکی از دلایل اینکه این کنش مهم از قشر دانشجو خواسته می‌شود همین وجه علمی آن است. از این رو خوب است دانشجویان برای مطالبه‌گری از همه ظرفیت‌های علمی کشور، به خصوص از ظرفیت دانشگاه‌ها و استادان دانشمند و دلسوز کشور استفاده نمایند.
۳. مطالبه‌گری باید بر دو پایه آرمان‌گرایی و واقع‌گرایی باشد. مدیران و مسئولان به دلیل شرایط عینی که درگیر مسائل و مشکلات هستند و نیز شرایط سنی غالب آن‌ها که در دوره میانسالی و بالاتر به سر می‌برند تا حدی از فضای آرمانی فاصله گرفته و واقع‌گرایی در آن‌ها غلبه پیدا می‌کند. ولی ساحت قشر جوان دانشجو برآرمان‌گرایی ابتنا دارد و به خاطر خصلت و روحیه جوانی به فضای آرمانی نزدیک‌تر است. از این رو می‌تواند با نگرش آرمان‌گرایی واقع‌بینانه کمک زیادی به متعادل کردن نگاه مسئولان نماید. البته باید دقت کرد که آرمان‌گرایی به ذهنیت‌گرایی صرف و دوری از واقعیت منجر نشود. مطالبه دانشجویی علاوه بر نگاه به آرمان‌ها باید مبتنی بر واقع‌بینی، ملاحظات عینی، مقدورات و مصالح باشد تا مورد توجه قرار بگیرد و قابلیت اجرا پیدا نماید. رهبر معظم انقلاب در همین دیدار اخیر دانشجویان فرمودند: «توصیه بعدی این است که با مسائل کشور مماس بشوید. انسان [وقتی]مسائل کشور را از دور نگاه می‌کند، یک جور است، [امّا]وقتی تماس با مسائل پیدا می‌کند، یک جور دیگر است؛ گاهی تفاوت می‌کند.» این مماس شدن با مسائل کشور در واقع ورود در میدان مسائل و مواجه شدن با واقعیات و مقدورات است که سبب پخته‌تر و عمیق‌تر شدن مطالبه‌گری خواهد شد.


۴. مطالبه‌گری باید مبتنی بر یک معرفت گفتمانی و بصیرت راهبردی باشد. در این نگاه دانشجویان می‌بایست خط سیر کلان انقلاب اسلامی و کشور را بشناسند و مشکلات و مسائل جاری و پیش رو را استخراج کنند. فهم و شناخت درست جایی که کشور در آن ایستاده و مسیری که انقلاب اسلامی طی کرده و بنیان‌هایی که بر اساس آن شکل گرفته و هدف‌گذاری شده است در کنار نگاه کلان به مسائل منطقه، جهان و مسائل داخلی کشور، ضرورت اساسی مطالبه‌گری صحیح است. این نوع نگاه به مسائل سبب خواهد شد دانشجویان در مطالبه‌گری خود از یک طرف بر اساس اصول و مبانی حرکت کرده، از خطای معرفتی دوری گزیده و از طرفی اولویت‌ها را شناخته، از ورطه افتادن به مسائل کم‌اهمیت‌تر و فاقد فوریت و اولویت اجتناب کرده و در دام آدرس‌های غلط دشمنان و بدخواهان نیفتند.
۵. مطالبه‌گری یک اقدام ساده و بسیط نیست و مقدماتی دارد و نیازمند مطالعه عمیق برای رسیدن به طرح و برنامه مشخص و مؤثر است. اینکه یک مطالبه‌گری صحیح شامل چه مراحلی است؟ چه قواعدی را باید رعایت نماید؟ از چه فیلتر‌هایی باید عبور کند؟ چگونه باید به مسئولان و مدیران ارائه شود؟ چگونه باید مورد بازخوردگیری قرار گیرد؟ و سؤالاتی از این دست که پاسخ به آن‌ها نیازمند یک تلاش جدی در عرصه فکری و اندیشه‌ورزی است.
۶. مطالبه‌گری نیازمند یک حرکت فراگیر و جمعی است. البته تک تک دانشجویان می‌توانند بنا بر فهم خود و بر پایه رعایت قواعد مطالبه‌گری به این امر اقدام نمایند، ولی اقدام جمعی آن در قالب تشکل‌ها بسیار مؤثرتر خواهد بود. از این رو لازم است که تشکل‌های دانشجویی به این موضوع ورود و نهضت مطالبه‌گری مسئولانه و عالمانه برای کمک به حل معضلات و مشکلات کشور را پی‌ریزی کنند.