روزنامه وطن امروز
1401/02/18
همچون پیکر واحد
امین خیام: یکی از مفاهیم والا و مترقی در دین اسلام و قرآن کریم مفهوم ولایت است که از آن تعابیر مختلف و متفاوتی میشود. با قرائت و تدبر در آیات نورانی قرآن کریم بیش از هر منبع دیگری می‌توانیم به معنا و مفهوم دقیق این کلیدواژه مهم در ادبیات دینی پی ببریم. قرآن کریم این مفهوم را هم در نسبت مومنان با پیامبر اکرم(ص) و هم در نسبت مومنان با یکدیگر به کار برده است. آیه 71 سوره توبه می‌فرماید: «و المومنون و المومنات بعضهم اولیاء بعض یامرون بالمعروف و ینهون عن المنکر...؛ مردان و زنان با‌ایمان ولی (و یار و یاور) یکدیگرند، امر به معروف و نهی از منکر میکنند». علامه طباطبایی در ذیل این آیه می‌نویسند: «... اینک حال عامه مؤمنان را بیان می‌کند و مى‌فرماید: مردان و زنان با ایمان اولیاى یکدیگرند، تا منافقین بدانند نقطه مقابل ایشان مؤمنان هستند که مردان و زنان‌شان با همه کثرت و پراکندگى افرادشان همه در حکم یک تن واحدند و به همین جهت بعضى از ایشان امور بعضى دیگر را عهده‌دار مى‌شوند و به همین جهت است که هر کدام دیگرى را به معروف امر و از منکر نهى می‌کند. آرى! به خاطر ولایت داشتن ایشان در امور یکدیگر است – آن هم ولایتى که تا کوچک‌ترین افراد اجتماع راه دارد - که به خود اجازه مى‌دهند هر یک دیگرى را به معروف واداشته و از منکر بازبدارد». علامه طباطبایی هم در ذیل این آیه و هم آیات متعدد دیگر قرآن کریم بر این نکته تاکید دارند که مومنان به دلیل ولایتی که بر یکدیگر دارند، همچون پیکر واحدی هستند که تمام امور و شؤون برادران و خواهران ایمانی خود را همچون امور خود می‌پندارند. مفسر کبیر قرآن مجید همچنین در ذیل آیه 61 سوره نور می‌نویسند: «در اینکه خانه‌های‌تان را با خانه‌هاى خویشاوندان‌تان و بقیه نامبردگان آورده، اشاره است به اینکه در دین اسلام خانه‌هاى نامبردگان با خانه خود شما فرقى ندارد، چون در این دین مؤمنان، اولیاى یکدیگرند و در حفظ خانه و زندگى یکدیگر فرقى با خانه و زندگى خودشان نمى‌گذارند، آنطور که صاحب اختیار و سرپرست خانه خویشند، خانه‌هاى اقربا و کسانى که شما قیم و سرپرستى آنان را دارید و دوستان خویش را نیز سرپرستى مى‌کنید». نگاه علامه در مساله ولایت در تفسیر آیات مختلف دیگر قرآن مشهود و بارز است که پرداختن به آن از ضروری‌ترین نیاز‌های جامعه اسلامی امروز ما است.
