حسن کریمی سنجری
کارشناس بازار خودرو

راه‌اندازی سامانه جامع خودرو یک روش مشترک برای عرضه خودرو به بازار است. اکنون بخش خصوصی برای عرضه خودرو یک سامانه مشخص برای خود دارد. شرکت‌های خصوصی هم یک سامانه مجزا برای خود دارند. حال دولت می‌خواهد تمام این ثبت‌نام‌ها وعرضه خودرو به بازار را از طریق یک سامانه مشترک انجام دهد. احتمالا در روش‌های قبلی عرضه خودرو انحرافاتی وجود داشته است. وزارت صمت در واقع می‌خواهد از طریق این سامانه روش عرضه را منصانه‌تر کند. این سامانه خیلی دخالتی در بحث قیمت خودرو ندارد. قیمت خودرو در بازار سیگنال خود را از جاهای مختلف می‌گیرد که یکی شاخصه‌های اقتصادی است که برای مثال وقتی نرخ تورم بالا می‌رود، قیمت خودرو هم در بازار بالا می‌رود. یکی دیگر شکافی است که میان میزان تولید و تقاضا در بازار وجود دارد و یکی هم بحث دلالی است. یعنی دلال‌ها در شرایطی که شکاف بین عرضه و تقاضا وجود دارد، کاری می‌کنند که بین قیمت خودرو از کارخانه تا بازار هم اختلاف وجود داشته باشد. اکنون خودرو یک کالای دو نرخی شده و فضایی ایجاد شده برای اینکه دلالی، پروسه سودمندتری باشد. این‌ها دلایل اصلی گرانی خودرو در بازار هستند. به ویژه خود تورم که در همه کالاها تاثیرگذار است. با توجه به اینکه خوش‌بینی نسبت به اینکه تورم در آینده کاهش پیدا کند، تقریبا به صفر نزدیک است. لذا راه‌اندازی این سامانه برای این است که عرضه خودرو به بازار از طریق همه شرکت‌های دولتی و خصوصی به شکلی مشابه و منصفانه‌تر انجام شود. اکنون دراین سامانه قرار است، همه شرکت‌های خودروساز چه خصوصی و چه دولتی از طریق این سامانه که وزارت صمت آن را طراحی کرده و تحت کنترلش است، ثبت‌نام کنند. تا کسانی که فعلا از پروسه قرعه‌کشی اسمشان درمی‌آید از طریق همین سامانه کنترل و نظارت شوند. در واقع این سامانه روشی جدید ولی مشترک و منصفانه‌تر برای عرضه خودرو به بازار است. قرعه‌کشی از اول روش اشتباه و کاملا خودساخته‌ای بود که مشابهی هم در دنیا ندارد، ولی این روش گریزناپذیر بود به دلیل اینکه یا باید ثبت‌نام انجام می‌شد و هر کسی زودتر به مرحله پرداخت می‌رسید‌، در واقع موفق به ثبت‌نام می‌شد یا از همین روش قرعه‌کشی باید استفاده می‌کردند. قرعه‌کشی خودرو اساسا روش اشتباهی است، به دلیل اینکه دولت در جهات دیگری همچون قیمت‌گذاری دستوری و بحث ممنوعیت واردات خودرو خوب عمل نکرد، باعث شد یک فشار و تقاضای کاذب برای خرید خودرو از کارخانه بوجود بیاید. دولت برای اینکه این وضعیت بغرنج را کنترل کند لاجرم به سمت قرعه‌کشی رفت و قرعه‌کشی یک موضوع اجتناب‌ناپذیر بود که از اساس هم تائید نمی‌شود. اما دلایل و اشتباهات دیگری در دولت دوازدهم باعث شد که قرعه‌کشی تنها راه ممکن برای عرضه خودرو به بازار باشد.