لبنان و قفلی که باز نشد!

این روزها با انتشار نتایج انتخابات پارلمانی لبنان، مطالبی درباره کرسی‌های حزب ا... و هم پیمانان آن در رسانه‌های رسمی و فضای مجازی منتشر می‌شود که گاهی از دقت کافی برخوردار نیست. افرادی که معتقد به شکست حزب ا... در انتخابات هستند به از دست رفتن اکثریت مطلق و کاهش شمار کرسی‌ها از 71 به 62 اشاره می‌کنند در حالی که هیچ اشاره‌ای به سه موضوع نمی‌کنند:اول این که شمار آرای مردمی حزب ا... و متحدانش در انتخابات جدید افزایش یافته است. دوم این که حزب ا... و متحدانش بیشترین کرسی‌های پارلمانی را در اختیار دارند. سوم این که شمار کرسی‌های حزب ا...و امل در پارلمان جدید از 28 به 31 کرسی(با احتساب سه نماینده  ائتلاف کننده با حزب ا... یعنی جمیل السید، ینال الصلح و ملح الحجیری) افزایش یافته است. یعنی جریان رقیب حز ب‌ا... نه تنها در مناطق شیعه توفیقی نداشته که در مناطق مسیحی و سنی هم کرسی‌هایی به حز ب ا... رسیده است،همچنین سبد آرای نامزدهای شیعه نسبت به دور قبل افزایش هم پیدا کرده است. در عین حال آن چه که انتخابات اخیر را متفاوت از قبل کرد، کاهش کرسی‌های جریان ملی آزاد- حزب مسیحی به رهبری جبران باسیل، داماد میشل عون- رئیس‌جمهور فعلی است که در ائتلاف با حزب‌ا...قرار دارد و برخی کرسی‌های خود را به حزب القوات اللبنانیه یعنی همان نیروهای فالانژ تحت رهبری سمیر جعجع واگذار کرد که ناشی از رقابت‌های درون طایفه‌ای مسیحیان مارونی است. اما این بدان معنا نیست که طیف رقیب حائز اکثریت شده است. همچنین نهادهای مدنی و فعال در اعتراضات علیه فساد که بسیاری از آن‌ها با حمایت مالی و رسانه‌ای کشورهای غربی وارد انتخابات شدند، سیزده کرسی به دست آوردند.البته هنوز موضع این گروه نوظهور دقیقا مشخص نیست. این که چه تعداد از این نمایندگان مستقل به سمت کدام جریان سیاسی متمایل شود در روند شکل‌گیری رویکرد مجلس آینده لبنان تاثیر مستقیم دارد اما آن چه که مسلم است هیچ‌یک از گروه‌های سیاسی در پارلمان اکثریت مطلق نخواهند داشت. نکته‌ای که در سخنان اخیر سیدحسن نصرا... نیز بر آن تاکید شد.دبیرکل حزب ا... لبنان تأکید کرد: "هیچ گروه سیاسی در کشور نیست که بتواند ادعا کند اکثریت پارلمانی از آن‌هاست. تاکنون تمام افراد مورد احترام و منطقی چنین ادعایی نکرده‌اند. ما امروز در برابر مجموعه‌ای از فراکسیون‌های پارلمانی و احزاب سیاسی و نمایندگان جدید و مستقل قرار داریم که شاید مصلحت لبنان و مردم کشور در همین چیزی بوده که رخ داده و در این که نه این گروه و نه آن گروه اکثریت را به دست نیاوردند."در واقع، سیدحسن نصرا... با این اظهارنظر خود به طورمشخص تکثر سیاسی و متکثر بودن جامعه لبنان را بار دیگر مورد تأکید قرار داده است.به هر روی،این نکته انکارناپذیر است که اساساً دموکراسی در لبنان از نوع توافقی است و اگر دخالت کشورهای دیگر مانعی ایجاد نکند، لزوماً نتایج انتخابات، تعیین کننده نهایی سیاست‌های حاکم بر کشور نیست. معمولاً اکثریت و اقلیت در پارلمان، نسبی است و به اکثریت مطلق که جریانی را فعال مایشاء کند، نخواهد رسید،کما این که بارها اتفاق افتاده که مطالبات و تمایلات فرد یا گروهی خاص، مانع تشکیل دولت شده است.با این حال،جریان ۱۴ مارس از هم‌اکنون زمزمه‌های تغییر رئیس مجلس را آغاز کرده است در مقابل حزب‌ ا... به‌عنوان متحد اصلی جنبش امل اعلام کرده تنها گزینه طایفه شیعه برای ریاست مجلس نبیه بری است و طوایف دیگر حق اعمال نظر ندارند.دیروز نیز خبری آمد که ولید جنبلاط رهبر حزب سوسیالیست ترقی خواه و از اضلاع مهم جریان ۱۴ مارس ( مخالف حزب الله ) به نبیه بری رهبر جنبش امل برای رسیدن وی به ریاست پارلمان لبنان رای خواهد داد. این خبر از این جنبه مهم است که سمیرجعجع اعلام کرده بود با ریاست چندباره نبیه بری بر پارلمان لبنان مخالفت خواهد کرد اما به نظر می‌رسد جنبلاط که متوجه شده نمی‌تواند به علت اقلیت بودن ۱۴ مارس با سیاست‌های تنش زای حزب القوات به رهبری سمیر جعجع همراهی کند از همین ابتدا تصمیم اش را برای همراهی با جریان ۸ مارس برای تعیین ریاست پارلمان گرفته است.البته این به معنای آن نیست که جنبلاط درباره ریاست جمهوری و نخست وزیری با جریان ۸ مارس همراهی می‌کند  و باید در انتظار کشمکش میان جریان‌های سیاسی حامی محور مقاومت با جریان ۱۴ مارس بر سر تشکیل دولت آینده و انتخاب رئیس‌جمهور باشیم.در مجموع باید گفت نتایج انتخابات و اوضاع منطقه‌ای و بین‌المللی به گونه‌ای است که لبنان را  بازهم قطبی‌تر و رادیکال‌تر خواهد کرد. پارلمان بیش از گذشته به دو بخش نیروهای نزدیک به مقاومت و نیروهای نزدیک به محور آمریکا و عربستان تقسیم می‌شود و این روند هم در انتخاب نخست‌وزیر و نیز به صورت گسترده‌تر در انتخاب رئیس‌جمهور دشواری‌های بسیاری را ایجاد خواهد کرد.درواقع انتخابات پارلمانی اخیر نه‌تنها قفل سیاست در لبنان را بازنخواهد کرد، بلکه بر شکاف‌ها و تضادها خواهد افزود صحنه سیاست در  لبنان آبستن تحولات مهمی است.  تحولاتی که شاید بار دیگر گریبان گیر کل منطقه نیز بشود.