135 متروپلِ مشهد!

گروه حرف مردم/ هنوز صدای فریاد و شیون زنان و مردانی که نگران از جان و مالشان در پلاسکو بودند در گوشمان هست، ساختمانی عظیم که در کسری از ثانیه جلوی چشم میلیون ها نفر در آتش سوخت و خاکسترش با خاک یکسان شد و آه از غمی، که تازه شود با غمی دگر! متروپل، ساختمانی مشابه کیلومترها آن طرف تر در جنوب کشور با آواری از بی مسئولیتی و بی تفاوتی به هشدارهای ایمنی بر سر شهروندان آبادانی فرو ریخت. ساختمانی که به گفته خبرنگاران محلی، بارها اخطارهای ایمنی دریافت کرده بود اما در نهایت بخشی از آن به وسیله استاندار سابق خوزستان هم افتتاح شد، استانداری که حالا همزمان با ریزش آن و کشته و مجروح شدن شماری از هم وطنانمان می گوید «افتتاح کردم، تایید که نکردم» و در جایی دیگر هم می گوید «دستگاه های مسئول باید نظارت می کردند!» این همان نمایش و میدان فوتبالی است که مسئولان وقتی گرفتار می شوند و یک عده را هم گرفتار مدیریت خود می کنند، پاسکاری مسئولیت در آن آغاز می شود. روزنامه خراسان از همان روزهای ابتدایی پس از حادثه دلخراش پلاسکو سراغ ساختمان های ناایمن شهر مشهد رفت تا پیش از وقوع حادثه، مسئولان را به علاج واقعه دعوت کند و در نهایت تیرماه 99 بود که کلایی شهردار وقت مشهد نام 12 پلاسکوی مشهد را اعلام کرد. از آن روز تاکنون تعداد این ساختمان ها به طرز عجیبی افزایش یافته و حالا به گفته مدیر عامل آتش نشانی مشهد، ما در این شهر 135 ساختمان ناایمن پرخطر داریم که درصورت بروز حادثه، مستعد تلفات سنگین جانی هستند و خطر پلاسکو و متروپل شدن بیخ گوش آن هاست. پلاسکوها و متروپل های مشهد به گزارش «خراسان رضوی»، 30 تیر 99 در گزارش خراسان با عنوان 12 پلاسکوی مشهد، براساس اعلام سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری مشهد «سرای عزیز ا... اف واقع در کوچه عباس قلی خان، پاساژ فیروزه واقع در چهارراه شهدا، 11 سرای هفده شهریور، بازار حضرتی واقع در خیابان شهید نواب صفوی، بازار مرکزی واقع در میدان شهدا، پاساژ مدرس واقع در خیابان چهارطبقه، بازار مولوی واقع در بولوار مصلی، پاساژ فردوسی واقع در چهارراه خسروی، بازار حکیم و مجتمع تجاری امینی واقع در ابتدای خیابان امام خمینی(ره)، بازار رضا(ع) واقع در میدان بیت المقدس و مجتمع زیست خاور واقع در میدان شریعتی، به عنوان مجتمع  و بازارهای  ناایمن معرفی شدند». حالا اما پس از حدود دو سال از انتشار این فهرست یک بار دیگر از مدیران آتش نشانی می پرسیم ساختمان های ناایمن مشهد چند مورد هستند و این 12 ساختمان ناایمن تاکنون اقدامی برای رفع نواقص ایمنی خود انجام داده اند یا خیر که کافی نیا، معاون آتش نشانی مشهد در پاسخ به این سوال به «خراسان رضوی» می گوید: اسامی مراکز و اماکن معرفی شده محرمانه بوده و فقط باید به شورای شهر مشهد ارسال شود و فقط می توانم عدد بدهم. به این ترتیب خراسان خواست تا اگر ساختمانی از این 12 مورد اقدامات ایمنی خود را انجام داده درباره آن اطلاع رسانی کند که با اعلام نکردن آتش نشانی عملا این کار امکان پذیر نبود. سایه 135 ساختمان ناایمن بر سر مشهد همچنین از مجید فرهادی، مدیر عامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری مشهد درباره وعده ای که نخستین روزهای حضورش در کسوت مدیریت این سازمان به خبرنگار ما داده بود پرسیدیم که پس از سه ماه از انتصاب، کارگروه ویژه ای که برای سامان دهی ساختمان های ناایمن قراربود تشکیل بدهید چه شد؟ وی پاسخ داد: براساس مصوبه شورای شهر مشهد برای 300 ساختمان ناایمن مشهد بازدیدهای آتش نشانی در سه بخش با اهمیت خیلی زیاد، اهمیت زیاد و اهمیت متوسط تقسیم بندی شده است که در اسفند سال گذشته و فروردین و اردیبهشت  امسال این کارگروه تشکیل شده و همکاران ما اقداماتی را انجام داده اند که طبق برنامه زمان بندی مشخص شده در شورا در حال انجام کار هستیم و از برنامه مشخص شده هم عقب نیستیم. وی تصریح کرد: در مجموع از اسفند سال گذشته تا انتهای اردیبهشت در دو بخش با اهمیت خیلی زیاد و اهمیت زیاد 135 مورد ساختمان ناایمن پرخطر در مشهد شناسایی شده که برای برخورد قانونی و اصلاح به مراجع قضایی ارجاع شده اند. وی گفت: این ساختمان های با اهمیت خیلی زیاد که برای ما به دلیل تلفات جانی سنگین، از دست رفتن ثروت ملی و آلودگی زیست محیطی از حساسیت بالایی برخوردار است، شامل مراکز بهداشت و درمان، تاسیسات برقی، آبی، مخابرات، فرودگاه، راه آهن و پایانه، تاسیسات انتظامی، رادیو و تلویزیون، مساجد، مدارس، سالن های اجتماعات، تالارها، ورزشگاه ها، سالن های سینما و تئاتر، فروشگاه ها و پاساژهای بزرگ، پایانه مسافربری، موزه و کتابخانه دارای اسناد و مدارک ملی است. 4 ساختمان در شرایط حاد فرهادی افزود: از کل این تعداد، 36 مورد با اهمیت خیلی زیاد بوده و 99 مورد با اهمیت زیاد است که به مراجع قضایی معرفی شده اند و فهرست آن نیز به صورت محرمانه به شورای شهر مشهد ارسال شده است و از موارد فوق 4 مورد در شرایط حاد قرار دارد و وضعیت مناسبی ندارد. وی همچنین گفت: در فروردین 1401 در مجموع 1445 مورد بازدید انجام شده است از این تعداد 105 مورد اخطار صادر و 105 مورد نیز به مراجع قضایی ارجاع شده اما از همه این ها فقط یک مورد تشکیل پرونده داوطلبانه برای رفع نواقص انجام شده است و در اردیبهشت ماه نیز 938 مورد بازدید صورت گرفته که 25 مورد تشکیل پرونده بازدید، 58 مورد اخطار و 51 مورد ارجاع به مراجع قضایی انجام شده است. فرهادی تاکید کرد: درخصوص برخی ساختمان ها که عمومیت بیشتری دارند مثل بازار یا برج ها و مراکز اقامتی منطقه ثامن کارهای لازم انجام شده و مشاوری برای تامین ایمنی محل گرفته و در حال اجرای موارد خواسته شده هستند. ایمنی مردم محرمانگی نمی شناسد از لحظات ابتدایی صبح دیروز تا دقایقی پیش از نگارش این گزارش مذاکرات ما با مدیر عامل آتش نشانی، معاون آتش نشانی، معاون شهردار و رئیس کمیسیون خدمات شهری برای انتشار نام و شناسایی این بمب های ساعتی به نتیجه نرسید و همگی از محرمانه بودن این فهرست سخن گفتند؛ فهرستی که امروز محرمانه است و وقتی ساختمان هایش روی سر مردم ریخت، بایگانی می شود و این سوال افکار عمومی که چرا ساختمانی که وضعیت نامناسب ایمنی داشته و ممکن است برای سلامت عمومی پرخطر باشد نباید به آنان معرفی شود تا حداقل از حضور غیر ضرور در آن مکان  ها بپرهیزند، همچنان بی پاسخ و مثل آتشی زیر خاکستر باقی می ماند که از دستگاه قضایی انتظار می رود پیش از آن که بعدا نیاز به دستگیری متخلفان باشد همین حالا و پیش از حادثه، پیگیری موضوع در دستور کار قرار گیرد.