روزنامه خراسان

طرح دوباره اوراق ارزی با وجود تجربیات تلخ قبلی

مدیر روابط عمومی بانک مرکزی در خبری کوتاه از انتشار اوراق ارزی به زودی خبر داد. این در حالی است که مردم تجربه تلخی از طرح های مشابه قبلی در دهه 90 یعنی حساب سپرده ارزی دارند. طرح هایی که در آن ارز از دسترس مردم خارج و سود آن نیز بسیار نامتناسب با رشد نرخ ارز به مردم بازگردانده شد. در واقع اشکال کار نه مربوط به مدل اوراق ارزی، بلکه به سابقه بدعهدی هایی بر می گشت که نظام بانکی انجام داد و موجب بی اعتمادی مردم به این شکل سرمایه گذاری شد. با این اوصاف باید منتظر ماند و دید که این بار این بانک چگونه می خواهد در یک بازی برد برد سود مردم از این شکل جدید سرمایه گذاری را تامین کند؟ به گزارش خراسان، یکی از دلایل روی آوردن سرمایه گذاران عادی به سفته بازی در بازار دارایی های مالی، مصون نگه داشتن پس اندازها از رشد نرخ ارز و تبعات تورمی کاهش ارزش پول ملی است. در این خصوص، یکی از ابزارهایی که دولت ها به کار می گیرند، اوراق ارزی است. دیروز مدیر کل روابط عمومی بانک مرکزی، این خبر را داد که «برای نخستین بار، طرح انتشار اوراق ارزی در دستور کار بانک مرکزی قرار گرفته و جزئیات آن به زودی اعلام خواهد شد.»  دو مدل اجرای اوراق ارزی اگرچه طبق آن چه مدیر روابط عمومی بانک مرکزی مطرح کرده، جزئیات طرح مذکور به زودی اعلام می شود، اما به طور کلی باید گفت عمدتاً دو نوع روش برای انتشار این اوراق قابل تصور است. در روش اول، انتشار اوراق، پرداخت سودهای دوره ای و نیز تسویه تماماً به شیوه ارزی انجام می شود. از آن جایی که دسترسی به ارز برای سرمایه گذاران، شرط اصلی ورود به این سرمایه گذاری است و از سوی دیگر با توجه به محدودیت های ارزی کشور، به نظر نمی رسد این شیوه مورد عمل بانک مرکزی قرار گیرد اما در روش دوم که به طور خاص برای پوشش ریسک نوسانات ارز مورد توجه است، ما به ازای ریالی سرمایه گذاری ارزی ملاک عمل قرار خواهد گرفت اما این ریالی که دریافت و پرداخت می شود، معادل ریالی ارز مشخصی است که در ابتدا بین بانی و سرمایه گذاران و با نرخ مشخص توافق شده است. سابقه بد سپرده گیری ارزی در دهه 90 طرح اوراق ارزی، طرح تلخ سپرده ارزی را که در دهه 90 به اجرا درآمد تداعی می کند. به عنوان مثال در جریان شوک ارزی سال 91 و با تصمیم بانک مرکزی، بانک ها اقدام به جذب ارزهای خانگی در قالب حساب سپرده ارزی کردند. با این حال آن چه در نهایت به سپرده گذاران بازپرداخت شد، معادل ریالی سپرده ارزی به نرخ ترجیحی و نه آزاد بود. بانک مرکزی یک بار دیگر و در سال 97 نیز چنین سپرده ای را به اجرا گذاشت با این حال، برخی گزارش ها نشان می دهد که بازپرداخت سود این حساب ها بار دیگر مشکل ساز شده است. روی دیگر اوراق ارزی  انتشار اوراق ارزی، اگرچه می تواند با جمع آوری تقاضاها در بازار ارز، فشار به این بازار را تا حدی کاهش دهد، با این حال، از منظری دیگر می تواند برای دولت ریسک نیز به همراه داشته باشد. عادل پیغامی اقتصاددان در این باره و در قالب نقد ماده 32 «طرح قانون بانک مرکزی» به پیچیده بودن فرایند مدیریت اوراق مبتنی بر ارز اشاره و تصریح کرده است: «اوراق مبتنی بر ارز و مشتقات ارزی برای بانک مرکزی ایران خطرناک است و مانند بازی یک خردسال با کبریت است. اقدامات فراوانی لازم است تا بانک مرکزی رشد کند تا بتواند این بازار و اوراق را مدیریت کند.» مجید شاکری دیگر اقتصاددان کشور نیز دیروز درخصوص خبر طرح اخیر بانک مرکزی در یادداشتی نوشته است: «بدنه بانک مرکزی سالی یک بار طرح اوراق ارزی را روی میز روسای خود می گذارد. بعد می بینند این مسیر خردمندانه نیست، ماجرا می رود تا سال بعد. ببینیم این دفعه چه می شود.» در واقع ریسک های پیش روی انتشار این اوراق به نرخ سود ارزی آن، میزان توانمندی بانک مرکزی برای مهار بازار ارز و نیز میزان جلب اعتماد مردم توسط بانک مرکزی بر می گردد. در این زمینه یک حالت خطرناک، بروز شوک ارزی است که بازپرداخت سود ارزی این اوراق را برای دولت و بانک مرکزی دشوار خواهد کرد. اگر هم به سیاق دوره های پیشین، با بدقولی بانک مرکزی، فرمول محاسبه سود این اوراق با روش هایی نظیر دخالت دادن نرخ ترجیحی ارز به جای نرخ بازار یا نرخ آزادتر، دستکاری شود، منجر به تعمیق شکاف اعتماد عمومی برای اجرای این طرح در دفعات بعدی خواهد شد.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
ناکامی گناه مبهم فرشته! (خراسان) حباب «ریزپرنده- غول‌رسانه» ترکید! (جوان) صد رحمت به توپ میرزا آقاسی!(یادداشت روز) (کيهان) اسرائیل دوباره تحقیر شد (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
کالابرگ لبنیات را چاق کنید ناشنیده‌ها از 13 روز پایان حیات روح‌ا... رایج‌ترین اشتباهات والدین کنکوری‌ها در ماه آخر این بیماری ها را با آبله میمونی اشتباه نگیرید! مخالفت فرمانداری مشهد با دریافت ۵ هزارتومان از مسافران بدون «من کارت» تکه مهم پازل اقتدار آفات سوپرانقلابی ها برای انقلاب ارتش سری پهپادها بام جهان به روایت فاتحان طرح دوباره اوراق ارزی با وجود تجربیات تلخ قبلی تجربه خرید نان کارتی راز کارگران بیهوش در کارواش ها ! بازی مرگ و زندگی شهرخودرو!