بهانه نبود اعتبار از آزادراه مشهد - چناران گرفته شد

مسعود حمیدی/ آزادراه مشهد - چناران احیا شد، این شاید نزدیک‌ترین توصیفی است که می‌توان برای پروژه‌ای که حدود 5 سال در اغماست، به کار برد. پروژه‌ای که می‌تواند سنگینی بار ترافیک را از شانه‌های جاده‌های نحیف ورودی کلان ‌شهر مشهد بردارد و یکی از مهم‌ترین شروط زیارت آسان و ارزان ‌قیمت را برای زائران و مجاوران حرم مطهر علی بن موسی‌الرضا(ع) برآورده کند، حالا قرار است حدود 2800 میلیارد تومان اعتبار به آن تزریق شود تا حداکثر تا یک سال آینده زیر بار ترافیکی کمربند شمالی مشهد برود. پروژه آزادراه مشهد- چناران – قوچان سال 96 با مشارکت دولت و آستان قدس رضوی کلید خورد و قرار شد با اجرای 115 کیلومتر آزادراه با اعتباری معادل 420 میلیارد تومان طی 36 ماه مسیر به بهره‌برداری برسد اما همان ابتدا قفل بر قامت این آزادراه نشست؛ تأمین اعتبار از سوی دولت با کندی انجام می‌شد، تملک اراضی مورد نیاز اجرای این مسیر با سنگ‌ های بزرگی روبه رو شد، اراضی پدیده شاندیز ، اراضی در حریم ورزشگاه ثامن و همچنین اراضی آستان قدس و مالکان خصوصی و کشاورزی از جمله آن است، مطالبات پیمانکاران معوق شد و دولت به‌ صورت قطره‌ چکانی اعتبار تزریق کرد اما این تمام ماجرا نبود زیرا مسیر ابتدای این آزادراه در حریم شهر مشهد قرار دارد؛ حریمی که حالت کشسانی دارد و چندین دهه است که محل مجادله بین مدیران شهرستان مشهد و بینالود است که خط تقسیمات کشوری کجاست؟ و این مسئله تبدیل به بن‌بستی جدید برای این پروژه شد. سال 98 توافق‌نامه‌ای بین شهرداری مشهد، تولیت آستان قدس رضوی و استاندار وقت منعقد و شهردار مشهد متعهد شد مسیر 5 کیلومتری این پروژه  را اجرایی کند اما بعد از تحولات انجام ‌شده در بدنه دولت و روی کار آمدن دولت سیزدهم و مدیریت جدید شهری مشهد عملاً این قطعه 5 کیلومتری هم به کما رفت، شهردار مشهد خواستار جبران هزینه‌های خود از سوی دولت است و می‌گوید خارج از حریم شهر مشهد در تعهدش نیست؛ البته توافقاتی بین شهرداری مشهد و وزیر راه در دی‌ ماه سال گذشته شده بود اما وزارت راه می‌گوید شهرداری باید به ‌صورت کتبی مطالبات خود را مطرح کند تا آن‌ها را بررسی کنیم و عملاً کوچک‌ترین عملیات اجرایی این پروژه وارد لاین شرط و شروط مدیران شد. خروجی این کش ‌و قوس‌ها این شد که بعد از 5 سال کل پیشرفت فیزیکی عملیات اجرای آزادراه مشهد-  چناران در مسیر 55 کیلومتری تنها 20 درصد باشد. در همین اثنا ،معاون عمرانی استانداری خراسان رضوی در اسفند ماه آب پاکی را روی دست همه ریخت و اعلام کرد، شهرداری مشهد باید به تعهد خود در حریم شهر مشهد که وظیفه قانونی‌اش است عمل کند و خارج از حریم، متولی‌اش وزارت راه و شهرسازی است این یعنی خط بطلان کشیدن روی توافقات سال 98 و نقطه سر خط. پروژه‌ای که بنا بر اذعان پیمانکار و کارشناسان استانداری برای اتمام نیازمند 2400 میلیارد تومان اعتبار است به نقطه ابتدای خود بازگشت. بعد از سفر فروردین‌ ماه رئیس‌ جمهور و هیئت دولت به استان، اعتبارات خوبی برای تکمیل پروژه‌های عمرانی استان اختصاص یافت و وزیر راه نیز وعده‌هایی برای اجرای این آزادراه داد. اعتبار 1400 میلیاردی حال بعد از گذشت سه ماه معاون عمرانی استانداری حامل خبرهای خشنود کننده‌ای درباره این پروژه است.  جواد خدایی در گفت وگو با خراسان رضوی، اظهار کرد: آزادراه مشهد - چناران به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود، قطعه دوم که از نقطه تبادل یعنی تقاطع کنارگذر شمالی مشهد تا چناران است حتی آسفالت هم داشته و کارگاه پروژه به ‌طور کامل فعال است. خوشبختانه وزارت راه به تعهداتش عمل کرد و رابطه بین این وزارتخانه به‌عنوان کارفرما و آستان قدس به‌ عنوان شریک و پیمانکار پروژه‌ ترمیم شد. معاون استاندار افزود: با پیگیری‌های انجام‌ شده در سفر فروردین‌ ماه رئیس‌ جمهور به استان، اعتباری معادل 1400 میلیارد تومان برای اتمام این پروژه به ‌عنوان سهم آورده دولت  به تصویب رسید و تخصیص پیدا کرد. با در نظر گرفتن سهم 50 درصدی دولت و 50 درصدی آستان قدس در این پروژه و اراده دولت، آستان قدس رضوی نیز معادل این مبلغ (1400 میلیارد تومان) برای تکمیل این آزادراه تأمین اعتبار می‌کند. بنابراین اعتباری که برای این پروژه در نظر گرفته ‌شده است حداقل 2800 میلیارد تومان توسط دولت و آستان قدس رضوی است که طبیعتاً با این اعتبار پروژه به نتیجه مطلوبی خواهد رسید. درنهایت خرداد ماه سال آینده  خدایی درباره برنامه زمانی بهره‌برداری آزادراه مشهد - چناران نیز گفت: بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام ‌شده تا پایان امسال یا حداکثر بهار سال آینده قطعه دوم آزادراه مشهد-  چناران تمام می شود و به بهره‌برداری می رسد. قطعه‌ای که به بهره‌برداری خواهد رسید نقطه تبادل یعنی تقاطع کنارگذر شمالی به آزادراه تا چناران است و تأمین اعتبار به‌ طور کامل برای اتمام این قطعه انجام‌ شده و دوستان نمی‌توانند بگویند که پول ‌نداریم و... معاون عمرانی استانداری درباره تصرف حریم و تملک مسیر اجرای این آزادراه نیز گفت: هم اکنون بیش از 71 حریم و مسیر اجرای آزادراه تملک شده است، علاوه بر حل تعارض با ورزشگاه ثامن تعارض با شرکت پدیده و دیگر معارضین نیز برطرف و تملک انجام‌ شده است. با ابلاغ اعتبارات مصوب سفر رئیس‌ جمهور عملیات اجرایی پروژه سرعت دوچندان خواهد گرفت. وی درباره قطعه ابتدایی این پروژه به مسافت 5 کیلومتر که بنا بود شهرداری مشهد اجرا کند ، خاطرنشان کرد: اگر شهرداری مشهد با وزارت راه به توافق رسید که اجرا خواهد شد در غیر این صورت شهرداری در حریم وظیفه خود را اجرا کند و تفاوت این مسافت 1.5 کیلومتر است که در خارج حریم شهر مشهد است که خود کارفرما انجام خواهد داد و بقیه در داخل حریم و به عهده شهرداری خواهد بود و 1.5 کیلومتر از مجموع 55 کیلومتر عددی نیست. معاون استاندار افزود: هدف ‌گذاری انجام‌ شده برای قطعه اول تملک مسیر اجرای پروژه است که در ادامه مسیر اتصال تقاطع چهار سطحی آزادگان به آزادراه مشهد - چناران متصل خواهد شد و زیر بار ترافیکی ورودی‌های مشهد خواهد رفت. نحوه تامین اعتبار پروژه محمدپارسا، متولی پروژه آزادراه مشهد - چناران در وزارت  راه و شهرسازی نیز در گفت وگو با خراسان رضوی درباره این پروژه اظهار کرد: اعتبار مصوب این پروژه و آورده 1400 میلیاردی دولت به سه روش قرار است تأمین شود؛ 500 میلیارد تومان اعتبارات نقدی دولت است که به ‌زودی 150 میلیارد تومان آن واریز خواهد شد. 560 میلیارد تومان دیگر بناست در قالب تسهیلات ماده 57 توسط دو بانک عامل تأمین شود که مصوبات و توافقات لازم در این مورد امضا شده است. بقیه اعتبارات نیز در قالب قیر خواهد بود که تاکنون دولت بیش از 4 هزار تن قیر برای اجرای پروژه تزریق کرده است. وی درباره پیشرفت فیزیکی این پروژه نیز گفت: مسیر آزادراه در 4 قطعه تعریف ‌شده است که 5 کیلومتر ابتدایی آن بر عهده شهرداری مشهد است، در قطعه دوم نیز عملیات اجرایی با توجه به تملک اراضی در حال اجراست، در قطعه سوم کار کمی کند است که دلیل آن تملک اراضی است. در قطعه چهارم این پروژه که تا ناظریه است عملیات اجرایی به‌ خوبی در حال انجام است و 1.8 کیلومتر از مسیر آسفالت شده و 3 کیلومتر دیگر آماده آسفالت ‌ریزی است. پارسا افزود: هم اکنون پیشرفت فیزیکی پروژه 22 درصد است و پیش‌ بینی می‌شود تا 18 ماه آینده قطعه حدفاصل کنارگذر شمالی تا ناظریه به بهره‌برداری برسد.