روزنامه وطن امروز
1401/03/21
ایران زیر سایه خورشید
امسال هم در دهه کرامت، گوشه‌گوشه ایران با حضور کاروان‌های «زیر سایه خورشید» عطر و بوی رضوی گرفت و عاشقان و دلدادگان حرم رضوی از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب، در جای جای کشور حتی دورافتاده‌ترین نقاط مرزی با استقبال از 65 کاروان در 2 هزار نقطه شهری و روستایی کشور، عشق و علاقه خود را به امام رئوف نشان دادند. در پانزدهمین سال برگزاری این جشن بزرگ و مردمی، 11 هزار برنامه برگزار شد که محور اصلی آن توجه به افرادی بود که به دلایل مختلف مثل محرومیت یا بیماری و... مدت‌هاست توفیق زیارت حرم رضوی را نداشتند و در جریان حضور این کاروان‌ها با پرچم و هدایای متبرک، حس اینکه همیشه و در همه حال مورد توجه امام مهربانی‌ها هستند در آنها ایجاد میشود. در جریان این جشن بزرگ و فراگیر مردمی که گویای محبت متقابل بین شمس‌الشموس حضرت علی بن موسی الرضا علیه‌السلام و دلدادگانی است که بعد مسافت هم از ارادت‌شان نمی‌کاهد، برنامه‌های متنوعی برگزار شد از جمله تجمع بزرگ مردم در دانشگاه تهران به مناسبت میلاد امام رضا(ع) که در ادامه به آن می‌پردازیم. * از آزادی زندانیان تا تهیه جهیزیه و بسته معیشتی مادربزرگی در دل یک روستای دورافتاده سیستان دلش برای حرم رضوی تنگ شده بود؛ دلتنگ برای لحظه‌ای حضور در صحن، برای صدای اذانی که از بلندگوها پخش می‌شد و... کمی آن‌طرف‌تر سربازی در نقطه صفر مرزی غرب کشور بود و دلش در مشهد. دلش می‌خواست در حرم آقا باشد و بعد از عرض ارادت، دلتنگی‌هایش را در میان بگذارد. مادر جوانی هم در جنوب کشور فرزندی به دنیا آورده بود که مریض بود و در دستگاه. مادر دلش می‌خواست فرزندش را برای شفا به حرم رضوی ببرد و نوزاد تازه به دنیا آمده و بیمار آمادگی چنین سفری را نداشت. پدری هم در مرکز کشور نگران و ناراحت جهیزیه دخترش بود و بعد از هر نماز رو به مشهد می‌ایستاد و با امام درد دل می‌کرد. آن‌سو مرد جوانی در شمال کشور که پدر و مادرش را از دست داده بود و ریش‌سفیدی در خانواده نداشت تا برای برادرش متهم به قتل غیرعمد پادرمیانی کند؛ دربه‌در دنبال رضایت گرفتن از خانواده داغداری بود که در یک ماجرای تلخ عزیزی را از دست داده بودند. مرد جوان با خودش فکر می‌کرد در این دنیا جز همین برادر که متهم به قتل غیرعمد شده کسی را ندارد و چطور می‌تواند دل خانواده مقتول را به دست بیاورد تا رضایت دهند. پدری هم در نقطه‌ای دیگر از کشور به خاطر بدهی ناچیزی در زندان بود و نمی‌توانست دست پدری روی سر فرزندانش بکشد. آن‌طرف‌تر در گوشه‌ای دیگر و در یک مرکز توانبخشی برای دختران کم‌توان جسمی و بی‌سرپرست، دختری بود که فکر می‌کرد تنهاترین دختر دنیاست و هیچ کس دوستش ندارد. دهه کرامت که آمد درد همه آنها درمان شد؛ با حضور کاروان‌های زیر سایه خورشید در جای جای کشور. * 40 هزار کادر اجرایی برای بزرگ‌ترین جشن مردمی خورشید محبتش بی‌مثال است، بی‌توقع است و شامل همه میشود و یک ایران زیر سایه خورشید مهر رضوی است. 65 کاروان به جای جای ایران شامل 2 هزار نقطه شهری و روستایی سفر کردند و با گلباران و چاووشی‌خوانی مردم دلداده آقا علی بن‌موسی‌الرضا علیه‌السلام مواجه شدند. در جریان این جشن مردمی که با تلاش و میزبانی 2 هزار تشکل مردمی و همراهی 40 هزار کادر اجرایی بود، پرچم متبرک به بیمارستان‌ها برده می‌شد تا بیمارانی که دلتنگ حرم رضوی هستند بتوانند با تبرک جستن به پرچم به مولای رئوف‌مان عرض ادب و حاجت کنند. در زایشگاه‌ها هم نوزادان برای لحظاتی در لوای این پرچم مقدس قرار می‌گرفتند تا بیمه محبت و لطف حضرت باشند. حتی به برکت این پرچم مقدس و با وساطت خدام رضوی و تلاش مسؤولان استانی، صلح و آشتی بین خیلی‌ها برقرار شد؛ برخی از افرادی که به خاطر قتل محکوم بودند مورد عفو اولیای دم قرار گرفتند. * دل‌های امام رضایی کاروان «زیر سایه خورشید» به یمن اینکه پرچم حرم مولا علی‌بن موسیالرضا علیه‌السلام را همراه داشت هر جا می‌رفت منشأ برکت بود. حالا دیگر مادر بزرگی که نگران بود شاید پیش از مرگ توفیق زیارت نصیبش نشود، می‌توانست در شهر خودش زائر آقا باشد. حالا دخترکانی که در مرکز نگهداری کودکان بی‌سرپرست بودند حس تنهایی نداشتند چون می‌دانستند زیر سایه خورشید هستند. در جریان برنامه‌های «زیر سایه خورشید» کاروان‌ها به دیدار خانواده شهدا هم رفتند؛ از شهدای دفاع‌مقدس و مدافع حرم، تا شهدای سلامت و... تا خانواده این عزیزان بدانند توفیق بالایی دارند که مورد توجه حضرت هستند. حتی عزیزان سالخورده‌ای که در خانه سالمندان به تنهایی عادت کرده بودند هم با دریافت هدایای متبرک قصه پرغصه کنج عزلت‌شان تبدیل به نشاط و دل‌های‌شان بیشتر از همیشه امام‌رضایی شد؛ از امدادگری که برای خدمت به‌مردم در متروپل مجروح شد تا خانواده‌های داغدار این حادثه تلخ. از مادر شهیدی که در گوشه‌ای دور از مشهد، عشق فاصله را برایش کم کرد و در حالی که هیچ‌وقت توفیق زیارت در مشهد را نداشته به برکت دهه کرامت خادمان رضوی به خانه‌اش رفتند. از بچه‌های کانون اصلاح و تربیت که یک جرقه برای تغییر مسیر زندگی‌شان کافی است تا تلاشگرانی که در بخش‌های تولیدی و کارخانجات به مردم کمک می‌کنند. حتی محیط‌بانان بی‌ادعایی که در گرما و سرما برای حفظ گونه‌های جانوری و گیاهی جان‌شان را در طبق اخلاص گذاشتند. جشن مردمی زیرسایه خورشید عرصه لطف امام رئوف به مردم عاشق بود و تبلور احساس مردم به این حضرت. از دریابانی که در تنگه هرمز و خلیج‌فارس مشغول خدمت هستند تا نگهبانانی که در برجک تصور هم نمی‌کردند چند لحظه بعد به پرچم متبرک رضوی بوسه بزنند. از لر و کرد تا بلوچ و عرب، هرکدام با لباس‌های محلی به استقبال کاروان‌ها رفتند تا جشنواره‌ای از رنگ و عشق و احساس ایجاد شود به وسعت ایرانی که تمام و کمال زیر سایه خورشید است؛ خورشید مهر رضوی. ****** ولایت عشق اشکان صدیق: امام رضا برای ایرانی‌ها، موضوعی ورای اعتقادات دینی است. امام رضا دیگر یک عنصر فرهنگی نهادینه شده برای هر ایرانی با هر دین و مسلکی است؛ فرقی نمی‌کند مسیحی باشی یا یهودی یا زرتشتی، همین که ایرانی باشی و دلت بگیرد و همه راه‌ها بسته باشد، کبوتر دلت پر می‌کشد به سمت مشهد. از امام رضا گفتن و شنیدن تمامی ندارد، چرا که دریای عشق کناره و ساحلی ندارد اما به هر حال به میزان توان خود در این شماره به مناسبت میلاد فرخنده امام رضا(ع) نمی از یم فضایل حضرت را در گفت‌وگو با دکتر محمدحسین رجبی‌دوانی، استاد تاریخ و گفتارهایی از حجج اسلام سیدجلال رضوی‌همدانی و مسعود عالی چشیدیم. *** * آقای دکتر رجبی‌دوانی! چرا حضرت علی بن موسیالرضا(ع) در زمان خود ملقب به رضا بودند و اساساً این لقب از جانب چه کسی یا گروهی به حضرت داده شد؟ لقب رضا برای امام هشتم مشهورترین لقب آن وجود مقدس برای ما است، البته القاب دیگری هم آن حضرت داشتند اما این لقب بیش از همه درباره آن حضرت به کار برده شده و عمدتا با این عنوان حضرت شناخته می‌شوند. رضا به معنای مورد پسند و پسندیده است، آن صفای باطن حضرت، روی گشاده و تلاش برای رفع حوائج مردم، باعث شده بود ایشان مورد پسند و رضای همگان واقع شوند. آنقدر این محبوبیت عمومی زیاد بود که برخی معتقدند این لقب را مأمون به آن وجود مقدس داده است ولی آنچه مسلم است اینکه آن حضرت بیش از ائمه دیگر در میان جامعه مورد توجه و احترام و مورد پسند مردم، حتی کسانی که اعتقادی به ولایت و امامت آن حضرت نداشتند واقع شده بود. زمانی که مأمون اصرار کرد حضرت ولایتعهدی را بپذیرد و ایشان استنکاف می‌کرد، جمله‌ای به مأمون فرمود با این مضمون که پیش از آنکه تو بخواهی چنین اقدامی کنی، امضای من در سراسر عالم اسلام مورد توجه و قبول است. یعنی با کاری که تو می‌کنی اعتباری بر من افزوده نمی‌شود. امام تقریبا در بخش مهم عالم اسلام شناخته‌شده و مورد احترام بودند و آنچه مسلم است اینکه هیچ کسی چه شیعه و چه غیرشیعه وقتی با آن حضرت مقابل می‌شدند و برخورد و دیداری داشتند، ناراضی از آن حضرت برنمی‌گشت. * در تواریخ منسوب به عصر حضرت رضا(ع) آمده است حضرت با گروه‌های مختلف عقیدتی به بحث و گفت‌وگو می‌پرداختند. لقب رضا در این عرصه چگونه خودش را در آن زمان نشان می‌داد؟ امام رضا(ع) زمانی که در مرو خراسان تشریف داشتند، می‌فرمایند: زمانی که من در مدینه بودم بعدازظهرها به مسجد‌النبی می‌رفتم و تا هنگام غروب آفتاب، انبوه علمای عامه یعنی اهل تسنن گرد من جمع می‌شدند و مسائل شرعی و فقهی را از من جویا می‌شدند. یعنی شیعه که جای خود دارد، حتی علمای اهل تسنن نیز حضرت را به عنوان عالم آل‌محمد(ص) می‌شناختند؛ یعنی ایشان را به‌مثابه دریای عمیقی از معارف دینی و بویژه فقه قبول داشتند. فقها عمدتا خدمت امام رضا(ع) می‌رسیدند و امام هم با رویی گشاده کسانی را که به ولایت و امامت ایشان اعتقاد نداشتند، از دریای بیکران علم خود نهتنها محروم نمی‌کردند، بلکه بسیار هم سیراب می‌کردند. البته بعد که حضرت به ناچار به مرو آورده شدند، ارتباطات مردمی حضرت توسط مأمون محدود و محصور شد. در آن برهه ارتباطات و جلساتی توسط دولت و حاکمیت برای حضرت برقرار میشود که حضرت مجبور بودند در آن محافل حضور پیدا کنند. دلایلی را برای این اقدامات مأمون گفته‌اند از جمله اینکه می‌خواسته علما، اندیشمندان و دانشمندان حوزه‌های گوناگون فکری و علمی و حتی از ادیان گوناگون را به نظر خود در مقابل امام رضا(ع) قرار بدهد تا شاید حضرت نتواند بعضی از این سوالات را پاسخ گویند. یا اینکه مأمون خود بر علم بی‌پایان امام رضا(ع) واقف بود و می‌خواست افتخار کند و به دیگران فخر بفروشد که چنین شخصیت عظیم علمی در حکومت ما وجود دارد و ولیعهد ما است. به هر صورت در آن جلساتی که مأمون هدایت‌گر آنها بود و تشکیل شده بود، آنجا هم حضرت بدون هیچ‌گونه تعصب و رفتاری که بخواهد صرفا حریف را منکوب خود کند -بلکه بر مبنا و روشی کاملا عالمانه و حکیمانه- با آنان بحث می‌کردند و همه آنها را مغلوب می‌کردند. همه آن دانشمندان مقهور علم بیکران حضرت می‌شدند و بسیاری از آنها بر این حقیقت معترف بودند. البته این روش همه امامان ما تا جایی که موقعیت برایشان فراهم می‌شد بوده است کما اینکه وجود مقدس جد آن حضرت امام صادق(ع) هم همین‌گونه بود. امام صادق(ع) در مناظره و بحث حتی با ملحدان و کسانی که منکر مبدأ و معاد بودند، بدون هیچ‌گونه تعصب و سخن تحقیرآمیزی در مقدس‌ترین اماکن مثل مسجد‌النبی و مسجدالحرام با آنان به بحث و مناظره می‌نشست و به آنها جواب می‌داد و آنها را محکوم می‌کرد.* جناب دکتر! متأسفانه اخیرا شاهد رونمایی از فیلمی بودیم که تیتراژ موهن آن به ساحت مقدس حضرت رضا(ع) موجب خشم و ناراحتی جمعیت میلیونی ارادتمندان امام رضا شد، به نظر حضرتعالی چرا دشمن سناریوی هتاکی به مقدسات اسلامی را در پیش گرفته است؟ پیروزی انقلاب اسلامی که انقلابی بر مبنای دین و باورهای دینی و ارزش‌های الهی بود، در دورانی اتفاق افتاد که بی‌دینی و لامذهبی بر دنیا حاکم بود و لذا انقلاب اسلامی توانست جو حاکم غرب بر جهان را بشکند و دین را به عرصه سیاست و اداره جامعه بازگرداند و حتی در این راه موفق هم شود و بتواند غرب را به چالش بکشد. مراد از غرب هم یعنی دنیای استکبار و فرقی هم نمی‌کند سرمایه‌داری آمریکایی و اروپایی باشد یا مارکسیسم و کمونیسم شوروی و اروپای شرقی، هر ۲ جریان فاسد از غرب برخاسته بود و انقلاب اسلامی هر 2 جریان را به چالش کشید و شکست داد لذا بعد از مدتی که نتوانستند از حربه‌های دیگر مثل جنگ تحمیلی و حمایت‌های گسترده از گروه‌های تبهکار و جنایتکار مثل کومله و دموکرات در تجزیه‌طلبی و جنایتکاران خونخواری مثل منافقین، برای از بین بردن این انقلاب بهره ببرند، راه دیگری را در پیش گرفتند. آنها دیدند مردم به خاطر اعتقادات دینی و مذهبی پای نظام ایستاده‌اند، لذا تلاش کردند این اعتقادات را مورد خدشه و حمله قرار دهند و مردم و باورهای آنها را هدف قرار دهند تا دست از حمایت نظام بردارند. بنابراین می‌بینیم که بویژه در ۲ دهه اخیر یک برنامه خائنانه و هماهنگی را بر ضد ارزش‌های دینی رقم زده و اجرا می‌کنند؛ از توهین و جسارت به ساحت قدسی پیامبر اکرم(ص) گرفته تا قرآن مجید و به بهانه دروغین و مسخره‌ای مثل آزادی بیان به مقدسات مسلمانان و بویژه در چند سال اخیر به مقدسات شیعه، حملاتی را سازماندهی کردند تا از طرفی هم باعث مرعوب شدن مردم و هم سست شدن اعتقادات آنها شوند. تا به حال این اعمال توسط خود غربی‌ها صورت می‌گرفت و جسارت‌ها به بهانه دروغین آزادی بیان انجام می‌شد اما این حرکت یعنی ساخت چنین فیلمی و جسارت به ساحت قدسی امام رضا(ع) با همراهی برخی افراد ایرانی بی‌سابقه بود. اما این احمق‌ها که به تعبیر امام سجاد(ع) «سپاس خدا را که دشمنان ما را از احمق‌ها قرار داد»، فکر این را نکردند که حتی کسانی که در داخل ایران با نظام مساله دارند، اما عشق به امام رضا(ع) در دل ایرانیان حتی ایرانیان غیرمسلمان هم نهادینه است. ما از هموطنان زرتشتی، کلیمی و مسیحی سراغ داریم که عرض ارادات به امام رضا(ع) می‌کنند و به زیارت آن حضرت می‌روند، مسلمانان و شیعیان که جای خود دارند. اهل تسنن هم چند سال است که با پای پیاده به زیارت امام رضا(ع) می‌روند، لذا آنقدر جاهل بودند که خیلی احمقانه وجود مقدس امام رضا(ع) را مورد هتک قرار دادند؛ قطعا این قضیه نهتنها باعث سست شدن اعتقادات مردم نمی‌شود، بلکه ارادت آنها را به ساحت امام رضا(ع) مضاعف می‌کند و خشم، نفرت و کینه مقدسی را بر ضد این تبهکاران خائنی که چنین جسارتی را کرده‌اند، برمی‌انگیزد. چه آن کارگردان خبیث و پلید و وطن‌فروش این فیلم که علاوه بر ساحت قدسی امام رضا(ع)، کل جامعه امام رضایی ایران را مورد اهانت قرار داده و چه بازیگران وطن‌فروش این فیلم و چه هنرمندان مغرض یا جاهل یا بی‌اطلاعی که در داخل از این فیلم و جوایزی که آن فیلم موهن گرفته حمایت کردند، همه اینها خود را در چشم مردم ایران خوار و رسوا و بدبخت کردند. *** گذری بر سیره اولیای خدا در توسل به امام رضا(ع) اسرار رضوی حجت‌الاسلام والمسلمین سیدجلال رضوی همدانی*: خوب است این نکته را برای اهلش بیان کنم که در صلوات خاصه امام رضا(ع) اسراری است که حتی برخی بزرگان فرمودند مرور کردن و خواندن و فرستادن این صلوات از مجربات برای رفع مشکلات است. یکی از مهم‌ترین سخنان امام هشتم علی بن موسیالرضا(ع) خطاب به شخص یونس نامی است که فرمودند: اگر قطعه طلایی در دست تو باشد و گمان مردم این باشد که این کلوخ است، آیا از ارزش این طلا می‌کاهد؟ گفت خیر یابن رسول‌الله. گفتند: اگر کلوخی دست تو باشد و مردم این قطعه کلوخ در دست تو را طلا بدانند، آیا قضاوت آنها در طلا بودن این کلوخ بر این کلوخ در دست تو می‌افزاید، گفت: خیر! لذا به او گفتند: ای یونس! دنبال رضایت امام عصر خویش باش، نه گفته و قضاوت مردم. همان‌گونه که قرآن می‌فرماید: وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّه یَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَیْنَا إِلَیْهِمْ فِعْلَ الْخَیْرَاتِ وَإِقَامَ الصَّلَاه وَإِیتَاءَ الزَّکَاه وَکَانُوا لَنَا عَابِدِینَ. امام به اذن الهی هدایت قافله بشریت را عهده‌دار شده و با ملهم شدن از آسمان توسط هاتف غیبی، امام، خوبی‌ها را دریافت می‌کند و این خوبی‌ها را به مردم معرفی می‌کند. وَأَوْحَیْنَا إِلَیْهِمْ فِعْلَ الْخَیْرَاتِ. امام هم به احکام و هم به اخلاق و هم به اعتقادات تأکید فراوان دارد. از اموری که از امام نقل شده است این است که فرمودند: «اَلَّذینَ اِذا اَحسَنُوا أَستَبشَروُا وَ اِذا اَسائُوا اِستَغفَروُا وَ اِذا اُعطوُا شَکَروُا وَ اِذَا ابتَلَوا صَبَرُوا وَ اِذا غَضِبُوا عَفَوا»؛ این در مسند امام رضا(ع) جلد یک صفحه 284 هست. امام می‌فرمایند از علائم انسان و بنده نیک این است که وقتی کار خیری انجام می‌دهد، خوشحال میشود. وقتی در جامعه دست فقیری را می‌گیرد، از دستگیری او خرسند است. البته این به معنی خودشیفتگی و غرور و ریا نیست، بلکه یک رضایت باطنی است که بین او و خدای خود ایجاد میشود. اینها آموزه‌های امام رضا(ع) است. شخصی اهل بصره (که این داستان در مسند امام رضا(ع) آمده)، می‌گوید: در عالم رویا دیدم پیامبر(ص) به مسجد جامع بصره آمده‌اند، به محضر پیامبر رفتم و دیدم سبدی از خرما محضر پیامبر(ص) است. قبل از اینکه سخنی بگویم، پیامبر مشتی از آن خرما را به دست من ریختند؛ شمردم و دیدم 18 عدد است. در تعبیر این مانده بودم که آیا 18 بار مکه می‌روم؟ 18 روز دیگر زنده هستم؟ دارای 18 فرزند می‌شوم؟ نمی‌دانستم. تا گذشت در عالم واقع و بیداری به من خبر دادند علی بن موسیالرضا(ع) برای هجرت از مدینه به طوس در مسجد جامع بصره اقامت گزیده و مردم گروه گروه به خدمت ایشان می‌روند. من هم رفتم و دیدم امام در همان مکانی که در عالم رویا دیده بودم که پیامبر(ص) نشسته‌اند، در همان جا نشسته‌اند و اتفاقا سبدی از خرما مثل همان خرما بافته شده از لیف خرما جلوی امام هست. بدون اینکه کلامی بگویم، امام مشتی خرما به من دادند، وقتی دانه دانه خرماها را شمردم، دیدم 18 عدد خرماست. عرض کردم آقا بیشتر به من بدهید، تبسمی کردند و فرمودند: اگر جدم به شما بیشتر می‌داد، من هم به شما بیشتر می‌دادم. یعنی امام رویای ما را هم می‌داند، امام حرکت خون در قلب ما و جریان خون پیکر ما را هم می‌داند و این علم امام است. از همین امام بزرگوار این حدیث در تحفه‌العقول صفحه 443 وارد شده است که فرمودند: عقل شخص مسلمان تمام نیست مگر دارای این خصایص باشد؛ از او امید خیر توقع باشد، مردم از بدی او در امان باشند، خیر اندک دیگران را بسیار و فزون بشمارد و خیر بسیار خود را اندک، هر چه حاجت از او خواهند، دلتنگ نشود، در عمر خود از دانش‌طلبی خسته و ملول نشود، فقر در راه خدا از توانگری برای او محبوب‌تر باشد، خاری در راه خدا از عزت با دشمنان برای او محبوب‌تر باشد و گمنامی را از پرنامی بیشتر بخواهد. سپس فرمودند: دهمین و چیست دهمین به او گفته شد، یابن رسول‌الله چیست، فرمود: مگر اینکه به عهدی نگاه نکند و عهدی را ننگرد جز اینکه بگوید او از من بهتر است و پرهیزکارتر است. حضرت آیت‌الله‌العظمی بهجت که معمول بود تابستان‌ها سالیان سال مشرف می‌شدند و از این دریای رحمت جرعه‌نوشی کرده بودند، برکات معنوی خود را از ۲ خواهر و برادر بیت موسی بن جعفر یعنی امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) می‌دانستند. ایشان در نمازها و قنوت‌های طولانی خود در کنار ضریح امام رضا(ع)، و ختم قرآن‌های فراوان بهره‌های وافر معنوی از این خرمن معنویت نصیب خود ساختند. حضرت آیت‌الله‌العظمی بهجت تأکید به خواندن نماز جعفر طیار برای حوائج در حرم امام رضا(ع) داشتند. مرحوم آیت‌الله شیخ حسن معزی‌تهرانی می‌فرمود همان‌طور که در متن زیارت امام رضا(ع) وارد شده، «السلام علیک هادی المرشد»، امام رضا(ع) هدایت و ارشاد می‌کند. در متن دعایش و زیارت امام وارد شده «ملائک وافین»؛ فرشتگان در این صحن مبارک پابرهنه هستند، لذا ایشان را با یک حالت و اخلاصی لحظاتی مقابل ضریح مطهر دیدم که به پهنای صورت مبارک اشک می‌ریختند و قبای ایشان از اشک چشمانش خیس شده بود. دائم لاحول و لا قوه الا باالله العلی العظیم می‌فرمودند. تسبیحات و سبحان‌الله و‌الله اکبر را ایشان فراوان در آن مضجع نورانی بر زبان جاری می‌ساختند. مرحوم آیت‌الله محسنی که صاحب استخاره بودند فرمودند این استخاره را به خاطر ۳ سالی که من در مدرسه پریزاد حجره بودم به من دادند، چون این حجره مشرف به مضجع نورانی امام رضا(ع) بود و جرأت نمی‌کردم در آن حجره بی‌وضو باشم یا پای خودم را دراز کنم، مودب نشسته و تکیه به دیوار تا خوابم ببرد و اگر پاهایم و دستم بی‌اختیار روی زمین ولو شد بر من چیزی نباشد و این استخاره با آمدن امام رضا(ع) در رویایی به من ارزانی شد، لذا ایشان استخاره‌های عجیبی داشت که اسرار افراد را برای افراد بازگو می‌کرد. فراموش نمی‌کنم روزی که نیروهای آمریکا و انگلیس به افغانستان حمله کردند، صبح آن روز من در قم محضر آیت‌الله سیدعباس کاشانی بودم، شخصی به نام آیت‌الله جعفری‌اشتهاردی وارد شدند و بسیار سراسیمه گفتند که من دیشب خواب هولناکی دیدم، آقا فرمود چه خوابی دیدی؟ گفت خواب دیدم که امام رضا(ع) از داخل مضجع شریف‌شان بیرون آمدند، یک چوب دستی دست‌شان هست و من به امام عرض کردم که چرا سراسیمه اینگونه هستید، امام گفتند سگان و گرگان می‌خواهند به مملکت ما حمله کنند و من با این چوب‌دستی آنها را بیرون کردم. ایشان می‌فرمود، وقتی امام فرمودند به مملکت و کشور ما، نقشه ایران در آن صحنه با صفا منقوش شد. این وجود نازنین امام ماست. امام خمینی مرکز ایران را آستان قدس می‌داند. پایتخت معنویت می‌داند، تضرع و نمازهای شب مقام معظم رهبری در پشت بام مجاور گنبد نورانی امام رضا(ع) از توفیقاتی است که خداوند به این پرورش‌یافته مکتب امام رضا(ع) ارزانی داشته است. شخصیتی که در همان حرم برای این روز مبادا در عصر غیبت ساخته شده، شخصیتی که بو و رنگ و کلام و حکمت و اندیشه او برگرفته از کتاب الهی و سخنان عترت معصومین است. بنابراین این ولی‌نعمت‌مان را که مقامی بس والا دارد و این حروف محدود 32 گانه فارسی نمی‌تواند این امر نامحدود را بیان کند، قدردانی کنیم و قدرشناسی کنیم. اگر نخودکی‌اصفهانی آن همه از او کرامات نقل میشود، آن کرامات رطوبتی از قطره‌ای در مقابل دریای کرامات امام رضاست و او همه آنها را ارزانی داشته سفره با عظمت امام رضا(ع) می‌داند. مجتهدان بزرگی در مجاور حرم امام رضا(ع) قرار گرفته‌اند. بزرگان اهل معنا و معرفت و آیات عظمایی در کنار آن قبه نورانی رشد و نمو و تربیت دیده‌اند. آنجا ملجأ و ملاذ شیعیان امام رضا(ع) است. از این باب است که امام رضا(ع) با عنایت به همه قافله بشریت مورد مهر و دوستی و علاقه ملت‌های آزاده عالم است. * استاد حوزه و دانشگاه *** امام رضا(ع) در بیان آیت‌الله‌العظمی بهجت قبله اهل معنا به مناسبت ولادت با سعادت حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا علیه‌السلام ۸ نکته از بیانات عارف واصل، مرحوم حضرت آیت‌الله‌العظمی بهجت درباره مقام این همام را بازخوانی می‌کنیم. 1- زیارت شما قلبی باشد. در موقع ورود اذن دخول بخواهید. اگر حال داشتید به حرم بروید. هنگامی که از حضرت رضا علیه‌السلام اذن دخول می‌طلبید و می‌گویید: «أ أدخُلُ یا حجه‌الله؛ ای حجت خدا، آیا وارد شوم؟» به قلب‌تان مراجعه کنید و ببینید آیا تحولی در آن به وجود آمده و تغییر یافته است یا نه؟ اگر تغییر حال در شما بود، حضرت علیه‌السلام به شما اجازه داده است. اذن دخول حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام گریه است؛ اگر اشک آمد، امام حسین علیه‌السلام اذن دخول داده‌اند و وارد شوید. اگر حال داشتید به حرم وارد شوید. اگر هیچ تغییری در دل شما به وجود نیامد و دیدید حا‌ل‌تان مساعد نیست، بهتر است به کار مستحبی دیگری بپردازید. ۳ روز روزه بگیرید و غسل کنید و بعد به حرم بروید و دوباره از حضرت اجازه ورود بخواهید. *** ٢- زیارت امام رضا علیه‌السلام از زیارت امام حسین علیه‌السلام بالاتر است، چرا که بسیاری از مسلمانان به زیارت امام حسین علیه‌السلام می‌روند ولی فقط شیعیان اثناعشری به زیارت حضرت امام رضا علیه‌السلام می‌آیند. *** ٣- بسیاری از حضرت رضا علیه‌السلام سوال کردند و خواستند و جواب شنیدند؛ در نجف، در کربلا، در مشهد مقدس، کسی مادرش را به کول می‌گرفت و به حرم می‌برد. چیزهای عجیبی را می‌دید. *** ۴- ملتفت باشید! معتقد باشید! شفا دادن الی ما‌شاء‌الله به تحقق پیوسته! یکی از معاودین عراقی غده‌ای داشت و باید مورد عمل جراحی قرار می‌گرفت. خطرناک بود. از آقا امام رضا خواست او را شفا بدهد، شب حضرت معصومه علیها‌السلام را در خواب دید که به وی فرمود: «غده خوب میشود؛ احتیاج به عمل ندارد». ارتباط خواهر و برادر را ببینید! از برادر خواسته، خواهر جوابش را داده است. *** ۵- همه زیارتنامه‌ها مورد تأیید هستند. زیارت جامعه کبیره را بخوانید. زیارت امین‌الله مهم است. قلب شما بخواند. با زبان قلب خود بخوانید. *** ۶- پس از حادثه بمب‌گذاری در حرم مطهر حضرت رضا علیه‌السلام حضرت به خواب کسی آمدند؛ سوال شد: «در آن زمان شما کجا بودید؟» فرمودند: «کربلا بودم». این جمله ۲ معنی دارد: معنی اول اینکه حضرت رضا علیه‌السلام آن روز به کربلا رفته بودند. معنی دوم یعنی این حادثه در کربلا هم تکرار شده است. دشمنان به صحن امام حسین علیه‌السلام ریختند و ضریح را خراب کردند و در آنجا آتش روشن کردند! *** ٧- کسی وارد حرم حضرت رضا علیه‌السلام شد، متوجه شد سیدی نورانی جلوی او مشغول خواندن زیارتنامه است. نزدیک او شد و متوجه شد ایشان اسامی معصومین سلام‌الله‌علیهم را یک‌یک با سلام ذکر می‌فرمایند. هنگامی که به نام مبارک امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف رسیدند، سکوت کردند! آن کس متوجه شد که آن سید بزرگوار، خود مولای‌مان امام زمان سلام‌الله‌علیه و ارواحنا له الفداست. *** ٨- در همین حرم حضرت رضا علیه‌السلام چه کراماتی مشاهده شده است! کسی در رؤیا دید به حرم حضرت رضا علیه‌السلام مشرف شده و متوجه شد گنبد حرم شکافته شد و حضرت عیسی و حضرت مریم علیهماالسلام از آنجا وارد حرم شدند. تختی گذاشتند و آن دو بر آن نشستند و حضرت رضا علیه‌السلام را زیارت کردند. روز بعد، آن کس در بیداری به حرم مشرف شد ناگهان متوجه شد حرم کاملاً خلوت است! حضرت عیسی و حضرت مریم علیهماالسلام از گنبد وارد حرم شدند و بر تختی نشستند و حضرت رضا علیه‌السلام را زیارت کردند. زیارتنامه می‌خواندند. همین زیارتنامه معمولی را می‌خواندند. پس از خواندن زیارتنامه از همان بالای گنبد برگشتند. دوباره وضع عادی شد و قیل و قال شروع شد. حال، آیا حضرت رضا علیه‌السلام وفات کرده است؟ *** برکات هجرت امام رضا(ع) به ایران بنیانگذاری ایران شیعی حجت‌الاسلام والمسلمین مسعود عالی*: ورود امام رضا به ایران ۲ خاصیت داشت. حضرت، ایران را به یک پایگاه بزرگ برای شیعه تبدیل کردند. قبل از آمدن امام رضا علیه‌السلام هم به صورت پراکنده در قم و سبزوار شیعیان بودند ولی با آمدن ایشان به طور گسترده ایرانی‌ها به تشیع گرایش پیدا کردند. حضرت این قصد را داشتند که ایران را به یک پایگاه بزرگ تبدیل کنند. ما در روایات‌مان متعدد داریم که زمینه‌ساز ظهور، ایرانیان هستند. گروهی از مشرق‌زمین برمی‌خیزند. دنیای غرب آن زمان روم بود و دنیای شرق ایران بود. پیامبر صلی‌الله علیه و آله فرموده بودند از شرق عده‌ای پیدا می‌شوند و امر ما را زنده می‌کنند. ارادت ایرانیان از اول نسبت به اهل بیت علیهم‌السلام خالصانه بوده است. اینکه ایران پایتخت شیعه شود و زمینه ظهور امام زمان عجل‌الله تعالی فرجه را فراهم کنند کم چیزی است؟ دومین جهت آمدن امام رضا علیه‌السلام به ایران هم این بود که معارف امامت و ولایت با آمدن امام رضا علیه‌السلام عمومی شد. قبل از آن خواص فقط از اهل بیت علیهم‌السلام خبر داشتند و راجع به امامت و ولایت چیزی می‌دانستند. وقتی امام رضا علیه‌السلام آمد با سخنرانی‌هایی که در مناظرات و... می‌کردند، کم‌کم معرفت نسبت به امامت در بین خود مردم بالا رفت. در جلسات مناظره، مأمون بزرگان و علمای همه فرقه‌ها را دعوت می‌کرد و همه را در مقابل امام رضا علیه‌السلام قرار می‌داد، بلکه امام زمین بخورند. در مقابل تمام رؤسای فرقه‌ها و ادیان مختلف فقط یک نفر می‌نشستند و همگی آنها را بدنام می‌کردند. هر کدام از آنها را با کتاب خودشان با آنها بحث می‌کردند. بسیاری از مباحث امامت را در آنجا مطرح کردند. بعد از امام رضا علیه‌السلام شیعه ظرفیت پیدا کرد و زیارت جامعه کبیره را به او دادند. زیارت جامعه کبیره از زمان امام هادی علیه‌السلام در بین شیعه پا گرفت. بعد از امام رضا علیه‌السلام خدا شیعیان را به یک امتحان دیگری مبتلا کرد و آن هم امامت در سن خردسالی بود. امام جواد علیه‌السلام ۸ سالش بود که برای امامت انتخاب شد اما شیعه منشعب نشد و امامت ایشان را پذیرفتند و این معلوم میشود ظرفیت‌شان بالا رفته بود. این کارها را امام رضا علیه‌السلام با سختی و مشقت توانستند بکنند. سعی کنیم هر روز یک سلام به امام رضا علیه‌السلام داشته باشیم. هر رزقی که به ما می‌رسد، به واسطه امام رضا علیه‌السلام است. * کارشناس مذهبی
