روزنامه آرمان ملی

موانع توافق برجام؛ تندروهای داخلی -بدعهدی امريكا

«آرمان ملی»- احسان انصاری: در حالی که مذاکرات هسته‌ای بین ایران و کشورهای غربی در آستانه به نتیجه رسیدن بود یکباره ورق برگشت و با اتفاقاتی که در روزهای اخیر رخ داد و قطعنامه‌ای که شورای حکام علیه ایران صادر کرد سرنوشت برجام در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است. اینکه دولت رئیسی چگونه می‌خواهد گره‌های برجام را باز کند و اقتصاد کشور را از تحریم‌ها نجات بدهد سوالی است که این روزها ذهن افکار عمومی جامعه را به خود مشغول کرده است. «آرمان ملی» برای تحلیل و بررسی این موضوع با دکتر عزت ا... یوسفیان ملا، نماینده سابق مجلس و فعال سیاسی گفت‌وگو کرده است. یوسفیان ملا معتقد است: « اتفاقاتی که در هفته‌های اخیر رخ داده چشم انداز روشنی را درباره برجام تداعی نمی‌کند و به نظر می‌رسد هرچه زمان بیشتری بگذرد احتمال توافق کاهش پیدا می‌کند. این وضعیت نیز روی قیمت دلار و بازار تأثیرگذار خواهد بود. من معتقدم برجام گره اقتصادی ندارد و بلکه این گره‌های سیاسی است که مذاکرات تاکنون به نتیجه نرسیده است. به همین دلیل اگر طرفین قصد دارند مذاکرات در نهایت به نتیجه برسد باید این گره‌های سیاسی را باز کنند.» در ادامه ماحصل این گفت‌وگو را می‌خوانید. بهبود وضعيت اقتصادي و گره گشايي در زمينــه تجارت خارجي از جمله مهم‌ترين شعــارهاي دولت آقاي رئيسي بود. در شرايط کنوني دولت به چه ميزان به شعارهايي که به مردم داده است نزديک شده؟ آيا دولت در مسيري حرکت مي‌کند که وعده‌هايي که به مردم داده محقق شود؟
دولت آقاي رئيسي تلاش زيادي انجام داده که به وعده‌هايي که به مردم داده عمل کند. با اين وجود نتايجي که مورد نظر بود تاکنون حاصل نشده است. آقاي رئيسي از جمله روساي جمهوري است که همه تلاش خود را انجام مي‌دهد و براي ايشان تعطيلي معنايي ندارد. در ماه‌هاي گذشته نيز مشاهده کرده‌ايم که تلاش زيادي براي رسيدگي به وضعيت مردم انجام داده و به مناطق مختلف کشور سفر کرده است. به‌ رغم تلاش‌هايي که صـــــورت مي‌گيرد نتايج مطلوبي به دست نيامده است. اگر به ديدگاه‌هاي آقاي رئيسي در زميان انتخابات دقت کنيم متوجه مي‌شويم که ايشان درباره نرخ ارز و گراني کالاها ديدگاه‌هايي نداشتند که امروز در جامعه رخ داده و بلکه معتقد بودند به اين دليل وارد رقابت‌هاي انتخاباتي شده‌اند که اين مشکلات را حل کنند. واقعيت اين است که اتفاقاتي که در ماه‌هاي اخير رخ داده دقيقا در نقطه مقابل شعارهايي است که آقاي رئيسي در زمان انتخابات مطرح مي‌کردند. آقاي رئيسي به طنز مي‌گفتند خدا را شکر که من رئيس‌جمهور نشدم که قيمت دلار به اين اندازه شده است. اين در حالي است که در شرايط کنوني در بازار ارز نوسان وجود دارد. آقاي رئيسي و دولت کم‌کاري نکرده و بلکه همه تلاش خود را براي حل مشکلات انجام داده است. کسي که شعار ريشه کني فقر در کشور مي‌دهد بايد از افراد و ابزاري استفاده کند که به صورت قطعي به اين موضوع باور قلبي داشته باشند. ممکن است برخي از اين افراد همراه و همگام باشند اما در عمل تصميماتي که گرفته مي‌شود باعث ريشه کني فقر در کشور نمي‌شود. راهي که در پيش گرفته شده نيز به اين هدف نمي‌رسد. با افزايش ميزان يارانه‌ها امکان ريشه‌کني فقر وجود ندارد.
تاکنون توافق برجام حاصل نشده و بلکه در مسير واگرايي قرار گرفته است. توافقي که اگر صورت مي‌گرفت و تحريم‌هاي ايران برداشته مي‌شد دولت مي‌توانست با فراغ بال بيشتري مشکلات اقتصادي را حل کند. آيا سياست خارجي دولت سيزدهم با تأخير در تصميم گيري مواجه نيست؟
رئيس‌جمهور بارها عنوان کرده‌اند که مسائل اقتصاد داخلي را به برجام گره نخواهند زد. اين سخن صحيحي است. مقام معظم رهبري نيز در اين زمينه رهنمودهايي داشتند. ايشان فرمودند اگر دولت برنامه تصميمي براي مسائل داخلي دارد آن را انجام بدهد و معطل برجام و توافق هسته‌اي نشود. دولت بايد با برنامه‌ريزي کوتاه مدت، ميان مدت و بلندمدت کار خود را جلو ببرد و به مسائل سياست خارجي به عنوان يک رويکرد کمکي نگاه کند. اگر ما به مذاکرات هسته‌اي دقت کنيم متوجه مي‌شويم که در مذاکرات آخري که صورت گرفت طرفين به نقاط مشترک زيادي رسيده بودند و هر لحظه اين احتمال وجود داشت که توافق امضا شود. در سياست خارجي و مذاکرات بين‌المللي دستورالعمل‌ها و موارد زيادي امضا مي‌شود، اما آن چيزي که حائز اهميت است پرانتزهايي است که در مفاد قراردادهاي بين‌المللي مانند برجام وجود دارد. به عنوان مثال آمريکا عنوان مي‌کند که ايران نبايد از برخي سلاح‌ها استفاده کند و در اين زمينه ده‌ها صفحه قرارداد نوشته مي‌شود. با اين وجود در اين صفحات يک يا دو پرانتز وجود دارد که تعيين کننده است و ماهيت اصلي قرارداد را مشخص مي‌کند. به همين دليل در قراردادهاي بين‌المللي اين پرانتزها نقش محوري دارند. در واقع اين پرانتزهاست که به تصميم مشترک قلمداد مي‌شود. در مذاکراتي که دولت آقاي روحاني انجام داد بحث اصلي درباره هشت پرانتزي بود که بين طرفين محل مناقشه بود و مذاکرات حول اين پرانتزها صورت مي‌گرفت. در دولت سيزدهم و وزارت آقاي امير عبداللهيان تعداد اين پرانتزها به 12عدد رسيد و اين پرانتزها نيز نوشته شد. همه نيز منتظر بودند اين پرانتزها نوشته شود و توافق امضا شود.


چرا در حالي که اين پرانتزها نوشته نيز شده بود اما در نهايت توافقي امضا نشد؟ چه عواملي در امضا نشدن اين توافق نقش داشت؟
اگر ما به‌خاطر داشته باشيم در مذاکراتي که دولت آقاي روحاني با آمريکا و کشورهاي غربي داشت معاونان سياسي وزير خارجه دو کشور با هم مذاکره مي‌کردند، اما اصل مذاکره بين دو وزير خارجه يعني محمدجواد ظريف و جان کري اتفاق افتاد. نکته مهمي که در اين زمينه نقش تعيين کننده‌اي ايفا کرد رفاقت و دوستي بود که ظريف و کري در سال‌هايي که ظريف نماينده ايران در سازمان ملل بود با کري پيدا کرده بود. اين رفاقت تأثير خود را در مذاکرات پيرامون پرونده هسته‌اي گذاشت و در نهايت به امضا برجام منجر شد. در همين قدم زدن‌ها و گفت‌وگوهاي دوستانه بود که سرنوشت بسياري از موضوعات محل مناقشه طرفين حل شد. اين در حالي است که تيم مذاکره کننده دولت آقاي رئيسي هيچ ارتباطي به جز موضوعات محل مذاکـــره نداشتند و تنهــــا چانه‌زني‌هــاي معمول در مذاکرات بين دو طرف در جريان بود. برجام مي‌توانست در يک دو ماه قبل به نتيجه برسد و تحريم‌ها برداشته شود که در نهايت بنا به دلايلي اين اتفاق رخ نداد. البته در شرايط کنوني نبايد به دنبال مقصر باشيم. احتمالات زيادي در اين زمينه وجود دارد از جمله اينکه سليقه سياسي دولت سيزدهم به شکلي نبود که توافق به اين شکل امضا شود. هر چند از فضاسازي‌هاي منفي که برخي کشورها در حاشيه مذاکرات انجام مي‌دادند نيز نبايد غافل شد. همه کساني که از جزئيات مذاکرات اطلاع دارند به اين نکته واقف هستند که مذاکرات در حال نتيجه دادن بود و تنها کافي بود که اين هشت پرانتز مورد توافق قرار بگيرد.
چرا اين اتفاق رخ نداد؟
واقعيت اين است که در اين مقطع زماني اتفاقاتي رخ داد که يکباره ورق برگشت و شرايط تغيير کرد. اتفاقاتي در اين مقطع زماني رخ داد که تعيين کننده بود و شرايط را به سمتي برد که امروز برجام با گره‌هاي زيادي مواجه شده است. اين نکته را نيز بايد در نظر گرفت که طرف مقابل ايران در مذاکرات نيز اهل دبه کردن است و قابل اعتماد نيست. طرف مقابل از هر فرصتي استفاده مي‌کند که زير ميز مذاکره بزند. بايدن تلاش زيادي انجام داد که آثاري از تصميمات ترامپ در مذاکرات نباشد و همه تصميمات توسط تيم وي و به صورت جديد گرفته شود. اين در حالي است که در داخل کشور نيز افرادي بودند که عنوان مي‌کردند ظريف و تيم مذاکره کننده وي امتيازهاي زيادي به طرف آمريکايي داده است. اين افراد عنوان مي‌کردند تيم مذاکره کننده رئيسي بدون اينکه به طرف مقابل امتياز بدهد در نهايت توافق خواهد کرد و يک پيروزي بزرگ سياسي در داخل کشور به دست خواهد آورد. اين دو رويکرد در دو کشور ايران و آمريکا وجود داشت و ملموس بود. با اين وجود در دولت رئيسي روزي نيست که شخص حقيقي يا حقوقي از ايران مورد تحريم قرار نگيرد. اين رويکرد نشان مي‌دهد که طرف مقابل مدام در حال کار کردن و تشديد فشار عليه ايران هستند. در قانون اساسي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي به عنوان نيروي نظامي اصلي کشور ماست. به همين دليل هنگامي که دولت رئيس خروج سپاه از ليست گروه‌هاي تروريستي را در مذاکرات مطرح کرد اين موضوع براي ايران حائز اهميت است. در چنين شرايطي طرف مقابل نيز سپاه را به دو بخش درون مرزي و برون مرزي تقسيم کردند و عنوان کردند ما در قسمت درون مرزي سپاه موافق هستيم، اما در زمينه بخش برون مرزي سپاه موافقت نمي‌کنيم اين بخش همچنان بايد در ليست گروه‌هاي تروريستي قرار داشته باشد. طرح چنين موضوعاتي در حاشيه مذاکرات بود که پرانتزهاي توافق نوشته شده را به هم ريخت.
در شرايط کنوني که شوراي حکام عليـــه ايران قطعنامــه صادر کرده و مذاکرات از نقطه مطلوب فاصله گرفتـــه چه چشم‌اندازي را پيش روي مذاکــرات و برجام مشاهده مي‌کنيد؟
واقعيت اين است که در حالي که دولت عنوان مي‌کند ما مسائل داخلي را به تحريم گره نزده‌ايم اما برخي تکانه‌هاي بازار به تحريم گره خورده است. اگر به افزايش قيمت دلار دقت کنيم متوجه مي‌شويم که افزايش نرخ دلار همواره به مذاکرات و حاشيه‌هاي آن ارتباط داشته است. در روزهاي اخير نيز که شوراي حکام عليه ايران قطعنامه صادر کرد شاهد افزايش قيمت دلار در بازار بوديم. اتفاقاتي که در هفته‌هاي اخير رخ داده چشم انداز روشني را درباره برجام تداعي نمي‌کند و به نظر مي‌رسد هرچه زمان بيشتري بگذرد احتمال توافق کاهش پيدا مي‌کند. اين وضعيت نيز روي قيمت دلار و بازار تأثيرگذار خواهد بود. من معتقدم برجام گره اقتصادي ندارد، بلکه اين گره‌هاي سياسي است که مذاکرات تاکنون به نتيجه نرسيده است. به همين دليل اگر طرفين قصد دارند مذاکرات در نهايت به نتيجه برسد بايد اين گره‌هاي سياسي را باز کنند.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) اخبار ویژه (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
صنايع دارويي یك گام مانده به تعطيلی مـا پاسـخ سوالات جعلي را هم، داديم حذف یـارانه ســوخت هواپیمــا اظهارات وزيرخارجه عراق غيرمنطقي بود از تكذيب نـامه بـايدن تـا قيمت بنزيــن «من اشتباهی بودم»؛ سرانجام از وزارت رفت؛ شد مشاور! کودکان همچنان قربانی کلاهبرداری‌های بزرگ اینترنتی بنزین کلیدواژه جدید برای سیاسی کاری هماهنگی تیم اقتصادی بیشتر می‌شود؟ «واقعیت‌های کفِ خیابان» را تحلیل کنید بهتر بود روش دیگری اتخاذ می‌شد راه احیای برجام تاملی بر قطعنامه شورای حکام موانع توافق برجام؛ تندروهای داخلی -بدعهدی امريكا هوای ابری میان بهارستان و پاستور تحمل ها پايين، بی برنامگی بالا؛ فجايع، نبايد عادی بشوند! قيمت گذاری دستوری بحران قيمت ها را حل نمی‌كند پرستاران جديد جذب مي شوند کار تیم‌ملی در جام‌جهانی سخت است سیاست دولت ایران گسترش روابط با کشورهای همسایه است سن ســرطان، كم و كمتر شد... افت ارز؛مـوقتــی هست-نيست... اکثر خطاهای دهک بندی از طرف کاربران است ايران: اخراج يک شرم تاريخي براي لندن بود توجه به کرامت انسانی آخرین تلاش‌ها برای ایجاد امید سرنوشت نامشخص برجام سروری: روسیاهی برای زغال می‌ماند!