روزنامه خراسان
1401/03/26
شطرنج پیچیده سیاست در عراق
کشمکشهای سیاسی در عراق بر سر انتخاب نخست وزیر این کشور و تشکیل دولت، همچنان ادامه دارد. سلسله رایزنیها و گفت وگوهای سیاسی میان سران هیئت هماهنگی شیعی با رهبران جریان صدر به ریاست «مقتدی صدر» نیز تاکنون هیچ نتیجهای به دنبال نداشته است. همین مسئله، آینده سیاسی عراق را آن هم با گذشت 9 ماه از انتخابات در هالهای از ابهام قرار داده است. هفته گذشته نیز مقتدی صدر از تمامی نمایندگان منتسب به خود که بزرگترین فراکسیون پارلمان عراق را با ۷۳ نماینده تشکیل میدادند، خواسته بود تا خود را برای استعفا آماده کنند و زمانی که او دستور میدهد این استعفاها را تقدیم کنند. یک شنبه شب، محمد حلبوسی، رئیس پارلمان عراق در توئیتر خبر داد: «متاسفانه با بیمیلی و اکراه درخواست برادران و خواهرانمان، نمایندگان جریان صدر را برای استعفا دریافت کردهایم.» ساعاتی پیش از اقدام نمایندگان جریان صدر به استعفا، رهبر این جریان نیز بار دیگر با صدور بیانیه و ایجاد فضاسازی، الحشدالشعبی را به دخالت در سیاست و تجارت متهم کرد. طبیعی است که جریانهای سنی عراق، کردها و برخی شیعیان از جمله جریان صدر و به بیان دیگر، عمده گروههایی که حشد را به غلط یا درست در زمین نوری المالکی یا ایران میبینند، راضی به ادامه حیات آن بهعنوان یک شاخه نظامی مستقل از ارتش و نیروهای امنیتی نیستند. واقعیت این است که در عراق امروز، ایجاد واگرایی میان نیروهای سیاسی نزدیک به حشد و دیگر گروههای سیاسی شیعی به طور جدی در دستور کار قرار گرفته و تلاش میشود مقاومت عراق به عنوان مهمترین عامل نابسامانی سیاسی و مشکلات اقتصادی این کشور معرفی شود اما اکنون و با امضای استعفای نمایندگان جریان صدر توسط رئیس پارلمان، این سوال مطرح میشود که سناریوهای پیش روی صحنه سیاسی عراق چیست؟ سناریوی نخست این است که امکان بازگشت نمایندگان جریان صدر به پارلمان عراق وجود دارد. از یک سو، منابع آگاه در کمیسیون انتخابات عراق بیان کردند این کمیسیون هنوز سندی رسمی مبنی بر استعفای نمایندگان جریان صدر دریافت نکرده است. از سوی دیگر، سابقه دارد که محمد الحلبوسی، رئیس پارلمان با استعفای برخی از نمایندگان موافقت کرده اما این نمایندگان درخواست بازگشت دادهاند و الحلبوسی نیز پذیرفته است. سناریوی دوم این است که نمایندگان جریان صدر انصراف قطعی دهند. در این صورت، مطابق قانون اساسی عراق، 73 کرسی این پارلمان به افرادی تعلق خواهد گرفت که در حوزههای انتخابیه خود حائز بیشترین آرا شده بودند. از آن جایی که نمایندگان جریان صدر در حوزههای انتخابیه شیعیان عراق رقابت کرده و به پارلمان راه یافته بودند و مهمترین رقبای آنها نیز از میان دیگر گروههای شیعی بودند بنابراین، کرسیهای نمایندگان مستعفی نیز به نامزدهای شیعی تعلق میگیرد که عمدتاً از نامزدهای چارچوب هماهنگی شیعه هستند. در این صورت، چارچوب هماهنگی شیعه باید تلاش کند از طریق ائتلاف با دیگر گروهها، زمینه خروج از بن بست سیاسی را فراهم کند. اگر در تحقق این هدف ناکام بماند، عملاً زمینه برای برگزاری انتخابات دیگر فراهم خواهد شد. سناریوی سوم این است که با پیوستن نمایندگانی دیگر به موج استعفا، این استعفاها مقدمه انحلال پارلمان و برگزاری مجدد انتخابات باشد. در این صورت، دولت مصطفی الکاظمی همچنان تا زمان برگزاری انتخابات جدید به فعالیت خود ادامه خواهد داد. سناریوی چهارم این است که مقتدی صدر تلاش کند از اهرم تظاهرات خیابانی علیه رقبای خود بهره گیرد و در واقع، استعفاها مقدمه بیثباتی در عراق باشد. پیش از این نیز بارها رهبر جریان صدر از به خیابان کشاندن مردم برای اعمال فشار بر دولتها و تأمین اهداف خود بهره گرفته است. اکنون نیز برخی از تحلیلگران معتقد هستند مقتدی صدر سعی دارد بنبست سیاسی را به صحنه خیابان بکشاند و رقبا را تحت فشار مردمی قرار دهد و اهداف خود را تأمین کند. به نظر میرسد با اقدام صدر صحنه سیاسی عراق پیچیدهتر و اختلافها عمیقتر خواهد شد زیرا از یک سو برگزاری انتخابات مجدد پارلمانی مطلوب متحدان صدر از جمله جریان التقدم وابسته به محمد الحلبوسی نیست و حتی ممکن است ریاست وی بر پارلمان عراق به خطر بیفتد و از سوی دیگر، بعید است تظاهرات خیابانی به تأمین اهداف صدر و متحدانش منجر شود و رقبا در مقابل این تاکتیک صدر تسلیم شوند. اگر استعفاها اجرایی شود و نمایندگان جایگزین وارد پارلمان شوند و چارچوب هماهنگی موفق به تشکیل کابینه شود نیز مقتدی صدر و هواداران وی در نقش اپوزیسیون ظاهر میشوند و سعی میکنند به اشکال مختلف ناکارآمدی کابینه را ثابت کنند که این نیز موجب شدیدتر شدن مشکلات در عراق خواهد شد. عراقی که علاوه بر بن بست در روند سیاسی اش، با شرایط وخیم اقتصادی نیز دست و پنجه نرم میکند و همه اینها زمینه ساز افزایش تحرک گروههای تروریستی مانند داعش خواهد شد. بنابراین احتمال رشد دوباره جریانات سلفی-تکفیری و شاخههای تروریستی آن در عراق نیز وجود دارد.پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
بیماران تالاسمی: داروی موثر میخواهیم
ماجرای نامگذاری روزنامه خراسان در 114 سال قبل
وصله ناچسب بدآموزی به «مهمونی»
بمبهای انرژی در تیم دختران خورشید
اوج گیری کلاهبرداری در پیشفروشهای ساختمان
شطرنج پیچیده سیاست در عراق
اعتراف گروسی به دروغ اتمی
سیاست درست دولت، گسترش روابط با کشورهای همسایه است
دینهکوه، روستای مادربزرگها
آخرینخبرها از جزئیات اجرای طرح هوشمندسازی یارانه نان
نشت آمونیاک در تل آویو آتشسوزی در پالایشگاه حیفا
جوابیه وزارت کشور درباره گزارش « پشت پرده صفهای طولانی نان»
ریزش 2 هزار تومانی دلار در 48 ساعت
«سوآپ گازی» محور دیپلماسی اقتصادی ایران و ترکمنستان
مقابله با ریزگردها در راس تفاهم محیط زیستی ایران و ترکمنستان