بادکنک‌هایی برای عزا کردن جشن‌ها!

همه چیز مهیای برگزاری یک جشن تمام‌عیار بود. در و دیوار تزیین‌شده و بادکنک‌ها هم به شکل زیبایی کنار هم قرار گرفته‌بودند تا یک جشن تولد باشکوه برگزار شود. درست در لحظاتی که همه شادمانه مشغول خواندن دسته‌جمعی سرود تولدت مبارک بودند، صدای انفجاری شنیده و به یک‌باره جشن تولد به عزا تبدیل شد. این حکایت مرگ هشت تن از اعضای یک خانواده در مراسم تولدی در شهریار بر اثر انفجار بادکنک حاوی گاز هلیوم است، اما نکته ماجرا اینجاست که اگر این بادکنک‌ها واقعاً با هلیوم پر می‌شدند، چنین حادثه‌ای رخ نمی‌داد! هلیوم گازی موسوم به گاز نجیب یا بی‌اثر است و اشتعال‌پذیر نیست، آنچه بادکنک‌های به اصطلاح هلیومی را مستعد شعله‌شدن و انفجار می‌کند، ناخالصی‌هایی است که به همراه هلیوم در این بادکنک‌ها تزریق می‌شود. گاز‌هایی مثل متان یا هیدروژن و حتی گاز شهری! و چنین بادکنک‌هایی اگر چه ممکن است مراسم‌هایی نظیر جشن تولد یا جشن عروسی و نامزدی را تزیین و زیباتر کند، اما با کوچک‌ترین حرارت یا جرقه‌ای می‌تواند منفجر شود و به یک‌باره جشن‌ها را به عزا تبدیل کند. چند سالی می‌شود که در کنار گل‌آرایی و شمع‌آرایی بادکنک‌آرایی هم به جمع ابزارآلات و باید‌های برگزاری مراسم‌هایی همچون عروسی یا تولد و سایر جشن‌ها اضافه شده‌است. بادکنک‌های خوش آب و رنگی که تاکنون باعث چندین حادثه بزرگ و جدی شده‌اند و با عنایت به مد شدن و فراگیر شدن استفاده از این ابزار برای برگزاری مراسم‌ها، بیم آن می‌رود حوادث بادکنکی رو به تزاید بگذارد. به همین خاطر لازم است مردم درباره خطراتی که ادوات برگزاری جشن‌ها مانند برف شادی یا بادکنک‌های هلیومی دارند، بیشتر بدانند. از این مهم‌تر وقتی بدانیم دلیل انفجار و اشتعال بادکنک‌های هلیومی نه گاز هلیوم بلکه استفاده از ناخالصی‌ها و گاز متان و حتی گازشهری در این بادکنک‌هاست، متوجه می‌شویم بخشی از این حوادث هم به سودجویی فروشندگان و تزئینات‌کار‌ها باز می‌گردد و اینجا حلقه نظارت بر عملکرد این گروه از الزاماتی است که می‌تواند مانع رخ دادن حوادثی از این دست شود.
عنصر نجیبی که گناه تخلف فروشندگان را به دوش می‌کشد!
با کمرنگ‌شدن بیماری کرونا در کشور و بازگشایی مراسم‌ها، دور‌همی‌ها و جشن‌ها، همین چند وقت اخیر چندین حادثه انفجار بادکنک‌های هلیومی در نقاط مختلف کشور خ داده‌است. در این ماجرا‌ها اگر چه متهم اصلی انفجار بادکنک‌های هلیومی است، اما شاید هلیوم بی‌گناه‌ترین عنصر این حوادث باشد! هلیوم نخستین عنصر از گروه گاز‌های نجیب در جدول تناوبی عناصر مندلیف است. این گاز به تنهایی قابلیت اشتعال ندارد، اما زمانی که با هیدروژن یا گاز‌های ناخالص ترکیب شود، خاصیت اشتعالزایی ایجاد می‌کند.
ابزار‌های شادی که می‌تواند جشن را به عزا تبدیل کند!


جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی شهرداری تهران درباره خطرات بادکنک‌هایی که با گاز پر می‌شود با اشاره به انفجار در یک جشن تولد در شهریار و فوت هشت نفر می‌گوید: «برف شادی و انواع اسپری‌ها و افشانه‌ها که در تولد‌ها استفاده می‌شود، بسیار قابل اشتعال هستند، اما مردم بدون در نظر گرفتن این خطرات برف شادی را بالای کیک تولد می‌گیرند که شمع روشن دارد و حرارت این شمع ممکن است به سادگی باعث آتش سوزی شود.»
به گفته ملکی ذرات آتش به دلیل برف شادی به فضا پرتاب و باعث می‌شود لباس‌های افراد، پرده، فرش و موکت دچار آتش‌سوزی شود.
وی تصریح می‌کند: «متأسفانه گاهی اوقات هم بادکنک‌ها را با گاز‌هایی که قابلیت اشتعال دارند، پر می‌کنند و حتی در بسیاری از مواقع مردم بادکنک‌ها را به اسم بادکنک ایمن تهیه می‌کنند، در حالی که نمی‌دانند چه بسا همین بادکنک‌ها با گاز‌های قابل‌اشتعال پر شده‌است و در چنین مواقعی اگر یک فشفه را روشن کنید و براده و ذرات فشفه که در فضا پراکنده می‌شود، به یکی از این بادکنک‌ها برخورد کند، باعث انفجار و اشتعال می‌شود.»
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی تأکید می‌کند: «هر چه محیط کوچک‌تر و بادکنک بزرگ‌تر باشد، آسیب‌هایی که وارد می‌شود، بیشتر است.»
به خاطر چند تومان پول بیشتر
ملکی ضمن دسته‌بندی گاز‌های بی‌خطر و پرخطر برای پر کردن بادکنک‌ها می‌افزاید: «یک‌سری از گازها، خنثی و بی‌اثر است و به خودی خود قابلیت اشتعال و انفجار ندارد، اما بعضی از گاز‌ها مانند هیدروژن، اتان و متان (گاز شهری) و بوتان قابلیت انفجار دارد.»
وی با ابراز تأسف از پر شدن بادکنک‌ها با گاز‌های قابل‌اشتعال و انفجار به‌جای گاز‌های خنثی و بی‌اثر تصریح می‌کند: «پر کردن بادکنک‌ها با گاز‌های پرخطر همچون متان و اتان برای سودجویان تقریباً بی‌هزینه است و به راحتی می‌توانند چند صد بادکنک را با این گاز‌ها پر کنند، همچنین در دسترس است و این افراد دیگر وقت نمی‌گذارند تا اینکه کپسول هلیوم یا ازت تهیه کنند و هزینه حمل و شارژ آن را بدهند تا بخواهند به‌طور مثال ۱۰۰ یا ۲۰۰ بادکنک را پر کنند.»
به گفته وی گاز‌های کپسول، گاز بوتان و پروپان و قابل‌اشتعال و انفجار است، از هوا سنگین‌تر است و بادکنک‌های پرشده با آن در کف می‌نشیند، در تولد‌ها نیز برای اینکه بادکنک‌ها به بالا برود، آن‌ها را با گاز‌های سبکی همچون هلیوم پر می‌کنند.
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی کشور با اشاره به تونل‌های بادکنکی در برخی جشن‌ها و مراسم‌ها تأکید می‌کند: «در صورت استفاده از گاز‌های خطرناک در این بادکنک‌ها، به‌طور مثال اگر در جمع مهمانان، آتش‌نشانی از شمع تولد یا سیگار یا هر وسیله دیگر به بادکنک‌های حاوی گاز خطرناک برسد، در آنجا جهنمی درست خواهد شد که دیگر افراد قادر به خروج از آن نخواهند بود.»
ملکی از شهروندان خواست از این مواد خطرناک استفاده نکنند، به ویژه از هیچ نوع گازی حتی اگر گفتند ایمن است برای پر کردن بادکنک استفاده نکنند و به همان روش سنتی بادکنک‌ها را پر و در جشن‌ها و مهمانی‌ها استفاده کنند که اگر به هر دلیلی این بادکنک منفجر شود، مشکلی ایجاد نشود و خطری برای کسی نداشته باشد و جشن و مهمانی به عزا تبدیل نشود.