نظارت بر قرارداد‌های خارجی فراموش نشود

بازار نقل و انتقالات در فوتبال ایران با باز شدن پای دو مربی خارجی به لیگ برتر حسابی داغ شده و باشگاه‌ها از خرید‌های خود راضی هستند. انتظار می‌رود داغی بازار، آتش جدیدی در فوتبال پرحاشیه و بدون بازده ما ایجاد نکند. در کمتر از دو روز، دو تیم مدعی و البته پرهزینه لیگ با سرمربیان جدید خود قرارداد بستند. نقطه اشتراک استقلال و سپاهان در این ماجرا استفاده از دو مربی پرتغالی است؛ یکی قهرمان لیگ است و دیگری تیم سوم. برای فصل جدید نیز اتفاقاً هر دو تیم داعیه قهرمانی دارند. از کنار این موضوع که دوباره سکان هدایت تیم‌های مطرح و پرطرفدار لیگ به مربیان خارجی سپرده شده نباید راحت گذشت. فوتبال کشورمان سابقه خوبی از همکاری با خارجی‌ها نداشته، چه از نظر فنی و چه از نظر اقتصادی. علتش هم این است که مدیران معمولاً فقط به فکر کسب شهرت و محبوبیت بین هواداران هستند و بررسی فنی و اقتصادی مسئله اصولاً کمترین اهمیت را برای‌شان دارد. در روز‌هایی که برخی بابت خرید مربیان خارجی ژست پیروزی به خود گرفته‌اند و کاملاً راضی به نظر می‌رسند باید چند مورد مهم را مدنظر قرار داد.
بدون شک اولین نکته، هدف از خرید مربی خارجی است. در فوتبال روز دنیا، تیم‌ها برای آنکه کادرفنی را تغییر دهند یا کارشان در فصل جدید را با کادر جدید آغاز کنند از مدت‌ها قبل بررسی‌های دقیقی را شروع می‌کنند. زیر نظر گرفتن مربی مدنظر، بررسی همه‌جانبه موارد مختلف فنی، اخلاقی، مالی و از این دست موارد، جزئی از این پروژه محسوب می‌شود. علاوه بر نمایندگان ویژه باشگاه، رئیس، معاونان و مشاورانش نیز بر پروژه اشراف کامل دارند و به عبارتی مو را از ماست بیرون می‌کشند. اینگونه است که تیم‌های بزرگ معمولاً از بابت به خدمت گرفتن مربیان اسم و رسم‌دار و حتی جوان ضرری متحمل نمی‌شوند و در عوض با یک خرید درست و به‌صرفه از هر نظر سود باشگاه را افزایش می‌دهند. در صورت بروز هر نوع مشکل نیز خبری از بند، تبصره و آپشن‌های من‌درآوردی نیست، ولی اینجا از این خبر‌ها نیست؛ اول افراد خاص و معلوم‌الحال با پیش کشیدن اسامی زیاد بازارگرمی می‌کنند، بعد که تنور داغ شد، گزینه مدنظر را به باشگاه نزدیک می‌کنند و در نهایت هم باشگاه با یک گزینه دیگر قرارداد می‌بندد. در ابتدای راه باشگاه به کارنامه قوی مربی تازه استخدام شده می‌نازد و مربی خارجی تازه‌وارد نیز از آمدنش به ایران رضایت کامل دارد. هنوز خاطرمان هست که کالدرون و استراماچونی چگونه سر از فوتبال ایران درآوردند، چه عملکردی داشتند و چطور عطای کار را به لقایش بخشیدند و رفتند.
جدا از بحث‌های فنی، نحوه قرارداد بستن با خارجی‌ها همیشه بلای جان باشگاه‌های فوتبال ایران بوده و هست. از آنجا که قرارداد آن‌ها ارزی بسته می‌شود، نگرانی‌هایمان به مراتب بیشتر است. هیچ وقت رقم دقیق دستمزد تعیین شده برای مربیان خارجی و همچنین داخلی‌ها اعلام نمی‌شود، ولی موضوع خارجی‌ها حساس‌تر است، چون هم از ما دلار و یورو می‌گیرند و هم اینکه اگر در پرداخت دستمزد یک روز تعلل کنیم حساب کارمان با فیفاست، این یعنی یک شکایت بین‌المللی جدید. فوتبال ما آنقدر مار گزیده شده که دیگر از ریسمان سیاه و سفید هم باید ترسید. ریکاردو ساپینتو و مورایس هنوز کارشان را در تیم‌های جدید آغاز نکرده‌اند و هواداران استقلال و سپاهان امیدوارند مدیران دو باشگاه پول، اعتبار و احساسات هواداران را با دلیل و منطق حرفه‌ای برای این دو مربی هزینه کرده باشند. آن زمان که قانون منع حضور خارجی‌ها در فوتبال ایران را حذف کردند، سازمان لیگ فاکتور‌هایی را برای باشگاه‌ها تعیین کرد تا اجازه ورود خارجی‌های بی‌کیفیت به لیگ برتر را ندهد. نمی‌دانیم این قانون و تبصره‌ها امسال نیز قرار است اجرا شود یا اصلاً کسی حواسش به این مسائل هست یا نه. فعلاً که حرفی از نظارت زده نمی‌شود، ولی پرواضح است که ثمره تصمیمات مدیران خیلی زود مشخص خواهد شد.