« ابتکار» سفر علی باقری و رابرت مالی به قطر را بررسی می کند آغاز مذاکره غیر مستقیم

گروه بین الملل - خبرگزاری رویترز با استناد به اظهارات دو منبع مطلع، جزئیاتی را درباره حضور تیم‌های مذاکره‌کننده ایران و آمریکا در قطر برای از سرگیری مذاکرات برجامی مطرح کرد.
خبرگزاری رویترز در این باره نوشت: یک منبع مطلع از روند برگزاری مذاکرات برجامی در قطر، گفت که رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران و سرپرست تیم مذاکره‌کننده آمریکا، روز یکشنبه راهی قطر شده و با وزیر امور خارجه قطر دیدار خواهد کرد.
رویترز همچنین به نقل از یک مقام ایرانی هم نوشت که علی باقری کنی، معاون وزیر امور خارجه ایران و سرپرست تیم مذاکره‌کننده ایران روزهای ۲۸ و ۲۹ ژوئن [۷ و ۸ تیر] برای مذاکرات برجامی در دوحه، پایتخت قطر خواهد بود.
گزارش رویترز درباره زمان حضور تیم‌های مذاکره‌کننده ایران و آمریکا در قطر برای ازسرگیری مذاکرات برجامی در پی این مطرح می‌شود که جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و تسهیل‌گر مذاکرات برای رایزنی جهت برطرف کردن آخرین موانع باقی‌مانده در زمینه از سرگیری مذاکرات احیای توافق هسته‌ای به تهران سفر کرده و با وزیر امور خارجه ایران رایزنی کرد. به گزارش ایسنا، بورل روز شنبه پس از دیدار طولانی با امیرعبداللهیان، با اشاره به دیدار چهار ساعته خود با حسین امیرعبداللهیان در صفحه توییترش: با وزیر خارجه ایران توافق کردیم که مذاکرات میان ایران و آمریکا در روزهای آتی با تسهیل‌گری تیم من از سر گرفته شود تا آخرین مسائل باقی‌مانده را حل کنیم.


علاوه بر این، سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، امروز در یک نشست خبری درباره ازسرگیری مذاکرات برجامی گفت: زمان قطعی برگزاری مذاکرات رفع تحریم ها قطعی شده و مکان آن نیز تقریبا مشخص است و ان شاء الله در چند ساعت آتی تصمیمات نهایی در این زمینه اعلام خواهد شد.
خطیب زاده ادامه داد: ان شاء‌الله یکی از کشورهای حوزه خلیج فارس میزبان این گفت‌وگوها خواهد بود و این  گفت و گوها طی روزهای آتی و در همین هفته انجام می شود و شاید مکان برگزاری این مذاکرات با توجه به رایزنی و گفت و گوهایی که در حال انجام است تا پایان امروز به صورت دقیق مشخص و اعلام شود.
مذاکره مستقیم با آمریکا انجام نمی‌شود
با این حال خطیب زاده در نشست خبری خود تاکید کرد: گفت‌وگوی مستقیمی بین ایران و آمریکا رخ نمی‌دهد و به مانند فرمت قبلی و به صورت غیرمستقیم با تسهیل‌گری اتحادیه اروپا این گفت‌وگوها انجام می‌شود.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین با اشاره به جلسه علی باقری کنی با یکی از کمیسیون های مجلس ، گفت: فارغ از این که آقای باقری چه نکاتی را در آن جلسه بسته و خصوصی اعلام کرده اند همان طور که گفتم مذاکرات مربوط به احیای برجام طی چند روز آینده انجام می شود. این مذاکرات در مورد ابعاد هسته ای نیست بلکه در مورد بخش های اختلافی است که در ارتباط با رفع تحریم ها باقی مانده است بنابراین هیچ چیزی به توافقات انجام شده در وین افزوده نمی‌شود و باید گفت چیزی به مذکرات وین افزوده نمی‌شود و چیزی هم کاسته نمی‌شود.
خطیب زاده با بیان این که همان طور که امیر عبداللهیان مطرح کرده است نقش نماینده اتحادیه اروپا در این مذاکرات نقش تسهیل گری است و آنچه که بین ما و طرف مقابل انجام می شود در مورد موضوعات اختلافی است که از آخرین جلسه وین باقی مانده است. این مذاکرات غیر مستقیم است و من باید به شما عرض کنم اکنون توپ در زمین واشنگتن است و اگر آمریکایی ها با پاسخ مناسب حضور پیدا کند می توانیم به سمت توافق نهایی حرکت کنیم.
چندان نمی‌توان روی اروپا حساب باز کرد
در همین رابطه کوروش احمدی دیپلمات پیشین و تحلیل‌گر مسائل بین الملل در ارزیابی نتایج سفر هماهنگ‌کننده برجام به ایران و در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه تهران همواره از پایان مذاکرات و انتظار برای اتخاذ تصمیم سیاسی در واشنگتن سخن به میان آورده است، آیا این تصمیم به زعم ایران اتخاذ شده است، گفت: به نظر می‌رسد در جریان مذاکراتی که انجام شد، تصمیمی در مورد روش و رویه ادامه کار گرفته شده و نه محتوای کار. با این فرض که مسائل باقی‌مانده برای این‌که برجام نهایی شود، مسائل خاصی بین ایران و آمریکاست؛ یعنی ایران و آمریکا ‌خواسته‌هایی دارند که بعضا طرف مقابل منکر ماهیت برجامی آنها است و آنها را عمدتاً فرابرجامی و دارای عوارض و ابعادی سیاسی در سیاست داخلی کشور دیگر می‌داند و این تنها نکات و مشکلات باقی مانده برای نهایی کردن برجام است، چراکه متن توافق وین تقریبا تکمیل و نهایی شده است و به قولی ۹۹/۹۹ درصد متنی که روی آن در وین مذاکره می‌شد، تکمیل شده است.
وی ادامه داد: در نتیجه اعضای دیگر برجام یعنی انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین هر کاری که باید انجام می‌دادند، انجام داده‌اند و آنچه باقی است مسائلی است که دو طرف یعنی ایران و آمریکا با هم باید حل کنند، مسائلی مانند خواسته‌های منتسب به ایران مبنی بر این‌که سپاه از لیست FTO خارج شود و شاید درخواست خارج شدن شرکت‌ها و نفرات مرتبط با سپاه و قرارگاه خاتم‌الانبیاء از شمول تحریم‌ها و تضمین حقوقی و موضوعاتی دیگر از این قبیل که ممکن است وجود داشته باشد و ما خبر نداشته باشیم. این تلقی در طرف مقابل وجود دارد که این‌ها موضوعات فرابرجامی است چراکه برجام صرفاً در ارتباط با تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای بوده است.
به گزارش ایلنا، این تحلیل‌گر روابط بین‌الملل در پاسخ به این سوال که با توجه به شرایط فعلی که دولت بایدن دارد و نزدیکی به انتخابات کنگره آیا می‌شود انتظار داشت که آمریکا بخواهد انعطافی در این حوزه انجام بدهد، گفت: همه این‌ها بستگی به شرایط توافق دارد. یعنی ظاهراً ارزیابی دولت بایدن این بوده که به دلایل متعدد ازجمله به دلیل سیاست داخلی و بویژه در آستانه انتخابات میاندوره‌ای نمی‌تواند مثلا سپاه را از لیست FTO خارج کند. ارزیابی دولت آمریکا ظاهرا این است که اگر چنین امتیازاتی به طرف ایرانی بدهند، در سیاست داخلی با مشکل مواجه می‌شود.
وی ادامه داد: اینکه با چه شرایطی این توافق نهایی بشود، طبعاً مهم است. اگر برجام را به همان ترتیبی که در سال ۹۴ یا ۲۰۱۵ نهایی شده بود، عیناً احیا کنند، فرض بر این است که دولت بایدن با مشکل کمتری مواجه می‌شود، البته دولت بایدن صحبت از قوی‌تر کردن و طولانی‌کردن برجام هم کرده بود و اگر در این مورد توفیقی پیدا نکند که طبیعتاً زمینه‌ای برای این‌که توفیقی پیدا کند نیست، این‌ها هم عوارضی در داخل دارد، اما جزئی خواهد بود. در نتیجه به خاطر سیاست داخلی این‌که برجام نهایتاً با چه شرایطی احیاء شود، مهم است.
احمدی همچنین مکان جدید گفت‌وگوها که گفته شده به احتمال قوی قطر است را قابل بحث دانست و گفت: یک دلیل شکلی برای این کار ذکر شده و آن این است که مذاکرات وین خاتمه پیدا کرده و به هدفی که داشته رسیده است. مذاکراتی که از این پس باید انجام شود صرفا بین ایران و آمریکاست که دیگر نمی‌توان آن را مذاکرات وین محسوب کرد. اما این دلیل نمی‌شود که مذاکرات محتوایی بین ایران و آمریکا در وین یا یک محل بی‌طرف دیگر انجام نشود. فکر می‌کنم هیچ دلیل و توجیهی برای اینکه این مذاکره به این اهمیت در کشوری عربی در منطقه انجام شود، وجود ندارد. واقعیت این است که کشورهایی که در یک منطقه حضور دارند، درگیرِ معادلاتِ سیاسی ـ امنیتیِ مهمی با هم هستند، معادلاتی که کشورهای کوچک و متوسط خارج از منطقه درگیر آن نیستند.