آزادراه حرم تا حرم؛ فقط وعده!

مسعود حمیدی/ عنوان پروژه آزادراه حرم تا حرم است اما سهم حرم علی بن موسی‌الرضا(ع)  که پروژه با نام ایشان کلید خورد بعد از گذشت 12 سال هنوز صفر است. پروژه‌ای که در سال 89 با مشارکت قرارگاه خاتم‌الانبیا شروع شد در سه قطعه تعریف شد، قطعه اول قم تا گرمسار، قطعه دوم گرمسار تا سمنان و قطعه سوم سمنان به مشهد است. آزادراهی با مسافت 980 کیلومتر که 223 کیلومتر آن در جغرافیای خراسان رضوی واقع‌شده اما در طول عمر سه دولت دهم، یازدهم و دوازدهم باید بگوییم اقدامات دولت برای عملیات اجرایی قطعه آزادراه در خاک خراسان به صفر تمایل داشته.دقیقاً منطق گریز از مرکز بر این پروژه حاکم است یعنی هرچه فاصله قطعه در دست احداث از پایتخت فاصله بگیرد اعتبار کمتری به آن می‌رسد. قطعه اول این پروژه حدفاصل قم تا گرمسار بود که سال 94 به بهره‌برداری رسید. قطعه دوم آن حدفاصل گرمسار تا سمنان است که با سرعت قابل قبولی این قطعه در حال اجراست اما خراسان رضوی که جزو ضعیف‌ترین استان‌ها ازنظر پوشش آزادراهی است از پروژه‌ای که با نام امام هشتم 12 سال پیش کلنگ زنی شده صفر است. این وضعیت بیانگر کم مهری 3 دولت گذشته به خراسان رضوی است دولت‌های گذشته به صراحت اعلام کردند که قطعه خراسان رضوی این آزادراه در اولویت کاری آن‌ها نیست، هرساله ردیف اعتباری این پروژه در لوایح دولت تخصیص می‌گرفت اما عمده آن در قطعات خارج از خراسان رضوی هزینه می‌شد، با روی کار آمدن دولت سیزدهم شعار زیارت ارزان و آسان در دستور کار قرار گرفت، اما زیارت ارزان و آسان بدون برطرف کردن ترافیک سنگین ورودی‌های کلان‌شهر مشهد با احداث آزادراه ممکن نیست. تا الان ما سهمی از اعتبارات نمی بردیم معاون عمرانی استاندار درباره آخرین پیگیری ها برای احیای پروژه آزادراه حرم تا حرم در جغرافیای خراسان رضوی می گوید: پروژه آزادراه حرم تا حرم یک اعتبار عمومی برای کل مسیر داشته است. آن چه برای ما مشخص شد این است که در تمام این سال‌ها اعتبارات تخصیصی به قطعات خارج از استان اختصاص پیداکرده و برای ما هم جای تعجب داشت که چرا در تمام این سال‌ها حداقلی از این اعتبارات در قطعه خراسان رضوی هزینه نشده است. یعنی این پروژه که یک ضلع آن مشهد است اعتبارات دارد اما استان ما سهمی از آن نمی‌برد. رابطه ما با وزارت راه دچار خدشه شده بود معاون استاندار معتقد است نظام پیگیری اعتبارات از استان درباره این پروژه  و نحوه تعامل با وزارت راه و شهرسازی «دچار خدشه» شده بود. وی اظهارمی کند: شاید این استنباط به وجود آمده بود که آزادراه حرم تا حرم برای خراسان رضوی چندان مهم نیست و تلاش ما درترمیم این تعامل بوده که این آزادراه برای ما بسیار مهم است. خدایی  می‌افزاید: پیگیری‌های ما منتج به این شد که وزارت راه قطعه اول این آزادراه یعنی حدفاصل مشهد- نیشابور را به‌صورت جدی فعال کند. مشکلاتی هم بین وزارت راه و قرارگاه وجود داشت که سعی کردیم این مشکل برطرف شود. آن چه تا الان شده به نظر ما پیشرفت نبوده معاون استاندار می‌گوید: سعی ما بر این است که طرح اجرایی آزادراه حرم تا حرم در محدوده جغرافیایی خراسان رضوی تهیه و تصویب شود. الان بخش‌هایی از این مسیر طرح مصوب دارد و بخش‌هایی هم بدون طرح مصوب هستند. مثلاً فاز ۲  مسیر مشهد- نیشابور اصلاً اجرایی نشده است که طی هفته آینده اجرایی خواهد شد. در قطعه اول هم اعتقاد ما بر این است که تا سه‌راه تربت‌حیدریه اصلاً معنی ندارد و این قطعه باید تا شهر جدید بینالود کشیده شود و کارهایی که تا الان در این قطعه انجام‌شده ازنظر ما پیشرفت محسوب نمی‌شود. خدایی می‌ افزاید: فاز دوم قطعه اول تا نیشابور و قطعه نیشابور فاقد طرح اجرایی مصوب هستند که تا پایان سال طرح اجرایی آن‌ها به تصویب خواهد رسید. قرار است پیشنهادهای تامین اعتبار به هیئت دولت داده شود معاون استاندار معتقد است که آزادراه حرم تا حرم با اعتبارات دولتی به اتمام نخواهد رسید. وی می‌گوید: حتماً یک تجدید برنامه درباره سرمایه‌گذاری این آزادراه وجود دارد و سهم آورده دولت و قرارگاه قرار است از 70 به 30 به 50 درصد دولت و 50 درصد قرارگاه تغییر یابد و استفاده از ماده 56 هم در دستور کار قرار گیرد. با سرمایه‌گذاران و بانک‌ها در حال مذاکره هستیم تا نظام سرمایه‌گذاری در احداث آزادراه حرم تا حرم را تغییر دهیم. در سفر رئیس‌جمهور به استان هم مصوب شد که ما با وزارت راه و شهرسازی و سازمان برنامه‌وبودجه یک برنامه اجرایی برای این پروژه را طی چند ماه آینده به هیئت دولت ارائه دهیم. از پیشنهاد سرمایه گذار جدید تا 1500 میلیارد اعتبار خدایی می‌افزاید: پیشنهاد خراسان رضوی برای این پروژه جذب سرمایه‌گذار چه داخلی و چه خارجی یا بانک‌ها برای اجرای پروژه آزادراه حرم تا حرم است. البته این پروژه امسال در مجموع 480 میلیارد تومان اعتبار گرفته است.معاون عمرانی استاندار می‌گوید: 480 میلیارد تومان آورده وزارت راه برای اجرای این پروژه برای تمامی قطعات مسیر در استان و خارج استان است و معادل آن هم قرارگاه به‌عنوان شریک باید آورده داشته باشد. علاوه بر این‌یک سهم وزارت قرار است بخشی از منابع را به‌صورت قیر در این پروژه آورده داشته باشد که مجموع سهم آورده وزارت راه حدود 600 یا 700 میلیارد تومان خواهد بود که با احتساب آورده قرارگاه شاید امسال هزارو 300 تا هزارو 500 میلیارد تومان اعتبار برای کل مسیر آزادراه حرم تا حرم در نظر گرفته شود اما این که اعتبار قرار است در کدام قطعه هزینه شود مهم است به همین دلیل ما پیگیر هستیم که اولویت با قطعه مشهد- نیشابور باشد. زمان بدهید وعده محقق شود وی در واکنش به این که این وعده‌ها را معاون عمرانی سابق استاندار نیز دو سال پیش داده بود و تکراری هستند، اظهارمی کند: اگر معاون سابق وعده داده پس چرا محقق نشده است؟ ما در پروژه مشهد- چناران وعده دادیم و ماحصل آن را دیدید در این پروژه هم‌ زمان بدهید تا ماحصل پیگیری‌های ما را ببینید. سهم 150 میلیاردی استان از اعتبارات 480 میلیاردی نماینده مجری آزادراه های کشور در استان خراسان رضوی نیز با بیان این که با اجرای طرح جدید دسترسی شهروندان به شهر جدید بینالود سریع تر خواهد بود، می افزاید: تا پیش از این، مردم برای دسترسی به شهر جدید بینالود و منطقه باید از مسیر آزادراه باغچه ،تردد و مسافتی حدود 55 کیلومتر را طی می کردند. اما با تصویب طرح جدید که ادامه مسیر مشهد تا سه راه تربت حیدریه یا شریف آباد تا شهر جدید بینالود است، مسیر 55 کیلومتری به 28 کیلومتر تقلیل پیدا می کند. وی با بیان این که  طرح  جدید به تصویب رسیده ،اظهار می کند: تا پیش از این اعتبار مورد نیاز تکمیل این مسیر حدودهزارو 600 میلیارد تومان برآورد شده اما با هزینه های جدید و قیمت های روز 30 درصد به این مبلغ افزوده شده است. حجم اعتباراتی که دولت برای کل مسیر آزادراه حرم تا حرم در نظر گرفته 480 میلیارد تومان است که سهم استان خراسان رضوی از این اعتبارات حدود 120 تا 150 میلیارد تومان برآورد می شود. البته با پیگیری های استانداری خراسان رضوی وضعیت قطعه خراسان رضوی این آزاد راه متحول خواهد شد.