روزنامه ایران
1401/04/13
تغییر فاز روغن از واردات به صادرات
امین محمودی
طی سالیان اخیر بارها شاهد کمبود و نابسامانی شدید عرضه و توزیع روغن در بازار کشور بوده ایم، این در حالی است که از سال 1397 تا 20 اردیبهشت سال‌جاری همواره ارز 4200 تومانی به میزان کافی به این کالای اساسی اختصاص می‌یافت اما نه تنها بازار این محصول آرام نمی‌شد بلکه صف‌های عریض و طویلی در سراسر کشور برای خرید روغن تشکیل می‌شد. تخصیص ارز 4200 تومانی به این محصول سبب شد که تفاوت چشمگیر و معناداری بین قیمت روغن در کشور با بازار کشورهای همسایه ایجاد شود، به طوری که در اواخر سال گذشته قاچاق این محصول از مرزهای شرقی به قدری گسترده شد که از کارخانجات روغن نباتی هر روز 5 برابر میانگین سالانه روغن به استان سیستان و بلوچستان ارسال می‌شد. این در حالی بود که مصرف متوسط سالانه روغن کشور 1.5 میلیون تن تا 1.7 میلیون تن بود ولی در سال گذشته آمارها حاکی از آن است که بیش از 2 میلیون و 200 هزار تن روغن مصرف شد که البته بخش عظیمی از آن به‌دلیل توزیع ارز ترجیحی، قاچاق می‌شد. حال با اصلاح ارز ترجیحی توسط دولت سیزدهم آن‌طور که فعالان و کارشناسان مرتبط با صنعت روغن در گفتوگو با «ایران» مطرح میکنند زمینه صادرات این محصول فراهم شده و کشورمان میتواند در این زمینه به ارزآوری قابل توجهی دست یابد. هم اکنون ظرفیت تصفیه روغن نباتی در کشورمان 5 میلیون تن است. این در حالی است که با توجه به اصلاح ارز ترجیحی در کشور و کاهش شدید فاصله قیمت روغن در کشورمان با کشورهای همسایه و قاچاق نشدن این محصول میزان مصرف روغن در کشور به همان 1 میلیون و 500 هزار تن برگشته، به همین دلیل فعالان این صنعت خواستار آزادسازی صادرات این کالای اساسی هستند.
با توجه به اینکه روغن به‌صورت فله‌ای با کشتی‌های مخصوص روغن فله وارد کشور میشود، کارخانجات روغن کشورمان هم ظرفیت تصفیه و بسته‌بندی این محصول وارداتی را دارند و هم می‌توانند از دانه‌های روغنی وارداتی و یا تولید داخل روغن کشی کرده، سپس آن را تصفیه، بسته‌بندی و به دیگر کشورها ارسال کنند.
آمادگی کامل کارخانه ها برای صادرات روغن
امیر هوشنگ بیرشک، دبیر انجمن صنفی روغن نباتی در گفتوگو با «ایران» اظهار کرد: ظرفیت واقعی تولید روغن نباتی با توجه به توسعه زیرساخت‌های این صنعت، 5 میلیون تن است این در حالی است که میزان مصرف سالانه کشورمان 1.5 میلیون تن است و در بدترین شرایط در کشور به‌دلیل توزیع ارز 4200 تومانی در کشور مصرف به 2.2 میلیون تن رسید. وی افزود: بنابراین ظرفیت مازاد تولید روغن در کشور را می‌توانیم به دیگر کشورها صادر کنیم با این حال برای فراهم شدن صادرات 3.5 میلیون تن روغن باقی مانده باید زیرساخت‌های صادراتی ایجاد، شرکت‌ها سرمایه در گردش و نقدینگی کافی داشته باشند و تعرفه‌های گمرکی نیز اصلاح شود. دبیر انجمن صنفی روغن نباتی تصریح کرد: بنابراین انتظار داریم ممنوعیت صادرات این کالای اساسی در کشورمان برداشته شود تا بتوانیم روغن مازاد را به دیگر کشورها صادر کنیم، هرچند که برای صادرات این محصول با رقبای سرسختی در منطقه همچون ترکیه روبه‌رو هستیم. بیرشک گفت: عمده واردات روغن توسط بخش خصوصی و شرکت بازرگانی دولتی به‌صورت بالک و کشتی‌های فله بر صورت می‌گیرد و در مخازن روغن موجود در بنادر ریخته میشود و از آنجا به کارخانجات روغن آورده شده و پس از تصفیه و بسته‌بندی در بازار کشور توزیع میشود و مازاد آن میتواند صادر شود.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: درخواست از سرگیری صادرات را برای وزارت جهادکشاورزی و صمت ارسال کردیم و چندین جلسه نیز در این خصوص در وزارت جهاد کشاورزی گذاشته شده به همین دلیل آمادگی انجام آن را داریم در صورتی که مجوزهای لازم داده شود به کشورهای هدف روغن صادر می‌کنیم. دبیر انجمن صنفی روغن نباتی در پایان عنوان کرد: صنایع روغن نباتی قاعده‌ای دارند که روغن را وارد، تولید، تصفیه و بسته‌بندی میکنند و به کشورهای هدف می‌فرستند. در این چند سال با توجه به اینکه از ارز ترجیحی برای واردات روغن استفاده می‌شد و تفاوت قیمتی وجود داشت این صادرات ممنوع شده بود ولی با آزادسازی نرخ ارز قطعاً امکان صادرات فراهم است. ما قبل از ارز ۴۲۰۰ تومانی هم صادرات روغن داشتیم.
کشورهای همسایه و CIS بهترین مقاصد برای صادرات روغن
ابوالحسن خلیلی، رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی روغن نباتی ایران در گفتوگو با «ایران» اظهار کرد: از سال ۱۳۹۷ تا اردیبهشت‌ماه سال‌جاری به دلیل اختصاص ارز ترجیحی برای تأمین بخشی از مواد اولیه مورد نیاز تولید روغن نباتی، صادرات این محصول ممنوع بود اما با این حال اکنون که ارز ترجیحی حذف شده فرصت مناسبی برای ازسرگیری صادرات روغن است.
وی افزود: میزان نیاز سالانه کشور به روغن بین ۱.۵ تا ۱.۷میلیون تن بوده، این در حالی است که کارخانجات روغننباتی ظرفیت زیادی برای تولید دارند. خلیلی از مزایای صادرات روغننباتی هم یاد کرد که علاوه بر ایجاد ارزش افزوده بیشتر و ارزآوری برای کشور، میتواند به رونق واحدهای تولید روغننباتی در کشور کمک کند. رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی روغننباتی ایران با بیان اینکه صنایع فعال موجود در کشور ظرفیت تولید بیش از چهار میلیون تن روغننباتی در سال یعنی نزدیک به دو برابر میزان تولید فعلی را دارند، خاطرنشان کرد: با رونق صادرات می‌توان بخش قابل‌توجهی از این ظرفیت را استفاده کرد. وی عراق را یکی از مهم‌ترین کشورهای هدف صادراتی روغننباتی ایران دانست و گفت: این کشور خصوصاً با توجه به فاصله نزدیکی که به مرزهای غربی کشور و استان کرمانشاه دارد، میتواند از بازارهای هدف صادراتی روغن تولیدی در کشور باشد. خلیلی؛ افغانستان، پاکستان و کشورهای CIS را نیز از دیگر کشورهایی دانست که می‌توانند بازار هدف صادرات روغننباتی ایران باشند.
ظرفیت صادرات روغن بالا است ولی باید بازارسازی کنیم
مانی جمشیدی، کارشناس صنایع غذایی در گفتوگو با «ایران» اظهار کرد: در سال‌های دورتر که تولید روغن نباتی در کشور حدود 1.5 میلیون تن بود، 1.4 میلیون تن از آن به مصرف داخلی می‌رسید و حدود 100 هزار تن آن به دیگر کشورها صادر می‌شد.
وی افزود: روغن کشور در سال‌های قبل از تخصیص ارز 4200 تومانی به واردات این محصول عمدتاً به کشورهای عراق، افغانستان و دیگر کشورهای همسایه صادر می‌شد. این کارشناس صنایع غذایی تصریح کرد: تا سال 97 روغن از دیگر کشورها وارد می‌شد و در کارخانجات کشور تصفیه، بسته‌بندی و مازاد مصرف داخلی به دیگر کشورها ارسال می‌شد ولی با این حال با تخصیص ارز 4200 تومانی به این محصول و ممنوعیت صادرات بسیاری از کارخانجات روغن نباتی به دلیل داشتن تعهدات فراوان برای صادرات این محصول دچار مشکلات عدیده‌ای شدند.
جمشیدی خاطرنشان کرد: با وجود اینکه برای صادرات این محصول باید با کارخانجات روغن نباتی ترکیه رقابت کنیم ولی تولیدکنندگان کشورمان می‌توانند روغن خود را به کشورهای عراق، افغانستان، سوریه و برخی دیگر از کشورهای همسایه صادر کنند.
وی افزود: حدود 400 تا 500 هزار تن از روغن تولیدشده در کشور از دانه‌های روغنی تولید داخل و وارداتی و بقیه از طریق واردات روغن خام از کشتی‌های فله‌بر تهیه میشود. این کارشناس صنایع غذایی گفت: عمده روغن نباتی و دانه‌های روغنی وارد شده به کشور از شمال (روسیه و اوکراین) و جنوب (برزیل، آرژانتین، مالزی و اندونزی) وارد میشود.
جمشیدی در پایان با بیان اینکه مازاد روغن‌کشی و روغن نباتی در کشور وجود دارد، گفت: ظرفیت تولید و صادرات روغن در کشور بالا است ولی باید با مذاکرات بخش خصوصی و دولتی بازارهای گوناگونی را فتح کنیم تا بتوانیم صادرات زیادی در این کالای اساسی داشته باشیم، خصوصاً اینکه رویکرد دولت سیزدهم توسعه روابط تجاری با همسایگان است.
ظرفیت کارخانجات روغن‌کشی برای صادرات
کارخانجات روغن‌کشی در کشورمان توان تولید 5 میلیون و 400 هزار تن روغن را دارند، این در حالی است که هم‌اکنون با 50درصد ظرفیت خود کار میکنند.
محمد جعفری، دبیر انجمن صنفی صنایع روغن‌کشی کشور در گفتوگو با «ایران» اظهار کرد: در حال حاضر 25واحد روغن‌کشی در کشور فعال است که ظرفیت تولید آنها به 5 میلیون و 400 هزار تن در سال می‌‌رسد.
وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر تنها 50درصد از ظرفیت تولید روغن در این کارخانجات و واحدهای تولیدی فعال است که با وجود این 2هزار و 500نفر به صورت مستقیم و 10هزار نفر به صورت غیرمستقیم در آنها مشغول به کار هستند.
سایر اخبار این روزنامه
کم‌کاری خودمان را گردن جوانان نیندازیم
سید جلال از درون یک قهرمان بود
70 درصد مردم امیدوار به آینده
رشد نقدینگی منفی شد
دستور رئیسی به مخبر برای بررسی شبهات کنکور
تغییر توزیع درآمد به نفع کم درآمدها
همرزم حاج قاسم معاون سیاسی وزارت کشور شد
تغییر فاز روغن از واردات به صادرات
قاتلان امید جلادان حقیقت
بودجه قرمز در منطقه سبز
ایران اراده کند در سرزمین اشغالی تلافی می‌کند
قطعه‌سازان ایرانی در راه سرزمین شمالی
درباره زلزله هرمزگان از فین تا سرخوش
مهاجرت تا بهشت
